Birden Fazla Betta Aynı Tankta Bakılabilir Mi?


LaterthanbeforeÇevrim Dışı

Özel Üye
Kayıt: 18/07/2023
İl: Afyon
Mesaj: 862
LaterthanbeforeÇevrim Dışı
Özel Üye
Gönderim Zamanı: 14 Nisan 2024 10:07
Sizlere bu konu hakkında internetteki makalelerden ve videolardan derlediğim bilgileri sunacağım.
İlerleyen süreçte konuyu genişletip kendi deneyimlerimi aktarmayı düşünüyorum.
----------------------------------------------------------------
Çoğumuzun bildiği gibi bettalar kendi türleriyle pek anlaşamayan canlılar ancak bunun pekçok sebebi var ve sebeplere çözüm bulunduğunda bettaları bir arada tutmak mümkün gibi görünüyor.

Bettaları incelediğimizde bu canlılar doğal ortamlarında sığ ve az oksijen içeren bölgelerde yaşıyorlar, bazı dönemler de su, çekilerek küçük su havzaları meydana getiriyor bu havzaların içerisinde genelde 1 erkek baskın çıkıyor ve diğer erkekleri kendi havzasından çıkarıyor. Su tekrar yükselene kadarki dönemde dişiler su havzaları arasında dolaşarak kendilerine uygun eşi seçiyorlar.
Çiftleşme dönemi sonrasında su tekrar yükseliyor ve bettalar gene eski yaşantılarına dönüyorlar.

Burada görebileceğimiz gibi bettalar üreme dönemlerinde her canlıda olduğu gibi daha agresif davranıyorlar ve bölgeci bir tavır tutunuyorlar ancak bu agresif tutum bettaların yaşamlarının her dakikası devam edemez, hiçbir canlı kendi türünü yok etmek istemez (insan hariç) çünki bu o canlı türünün devamlılığını tehlikeye sokacak bir durumdur.

Buyüzden uygun şartlar sağlandığında her canlı en azından kendi türü ile sorunsuz yaşayacaktır.
Mesela genelde yanlız yaşayan pekçok tür hayvanatbahçelerinde bir arada da yaşamlarına devam edebiliyor.
----------------------------------------------------------------
Bettaların bir arada bakılabilmesi için gerekli şartlar neler?

Her ihtimale karşı balıkları ayırabileceğiniz kap veya kaplar

Ortalama büyüklükte bir akvaryum (1 erkek 2 dişi için min 70lt) (ciklet türleri gibi düşünülebilir)

Birden fazla erkek eklemek isteyenlerin akvaryum boyutunu büyük tutmaları ve her erkek için fazladan dişi eklemesi gereklidir.

Bettaların daha rahat hissetmeleri için küçük sürü balıkları, bu canlıların akvaryumda rahat şekilde dolaşması bettlar ve pekçok başka balık için güven kaynağı oluşturuyor etrafta herhangi bir tehlike olmadığını bu canlılar ile kendilerine telkin ediyorlar.

Bolca bitki (akvaryumun belli kısımlarının sık bitkilendirilmesi önemli)

Balığımızın türü, şekli, rengi hakkında kesin bir şart olmasada belli canlıları tercih etmemek daha faydalı olabilir.
----------------------------------------------------------------
Beslemek istediğimiz betta balıklarının renkleri ve şekilleri, agresifliklerini etkileyen önemli faktörlerden.
Öyle ki bu balıkların rengine, şekline bakarak agresiflik derecesini anlamak mümkün.

Yapılan çalışmalarda bettanın gen bakımından vahşi türlerine benzerliği nekadar çok ise bu balığın okadar agresif davrandığı görülmüş dolayısıyla akvaryumda beslemek istediğimiz bettaların daha ılımlı türler olması başlangıç için iyi bir tercih olacaktır.

Ilımlı tür nedir?
Betta balıkları pirinç yetiştirmek için insanlar tarafından uzun yıllar boyunca pirinç tarlalarındaki böcekleri ve zararlı canlıları avlaması için yetiştirilmişlerdir, bu canlılar atalarına benzerlikleri nekadar artarsa okadar agresif ve avcı kimliği ile haraket edecektir
Buyüzden tercih edeceğimiz türün atasıyla bağının az olması işimizi kolaylaştıracaktır yani kendi türüne karşı daha ılımlı bir balık olacaktır.

Renk konusuda aşağıdaki görseli incelediğimizde:
Seçeceğiniz türün atasına uzak olması gerektiğini söylemiştim, yapılan araştırmalar sonucunda bulunan bir diğer büyük etken bettanın rengidir kırmızı ve kırmızı tonlarında renklerin oluşumundaki etkin maddenlerin bettalarda agresifliği arttıran bir unsur olduğu keşfedilmiştir.
[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/240275/140420240908081.jpg[/IMG]

Birbaşka etken betanın şeklidir: Doğal formunda küçük gözelere ve daha sivri bir kafa yapısına sahip olan betta atasından uzaklaştıkça daha büyük gözlere ve yuvarlak kafa yapısına sahip oluyor.

Detaylı bilgi edinmek isteyenler için:
[VID]https://youtu.be/NOhFkvTnSHg?feature=shared[/VID]

Kendimde deneyimlemek istediğimden 1 erkek 2 veya 3 dişi şeklinde betta temin edeceğim gelişmeleri ayrı bir konu halinde paylaşmayı düşünüyorum.

[EDIT]Laterthanbefore,2024-04-14 10:19:06[/EDIT]

Beğenenler: [T]236810,UrasArt[/T][T]242486,JotaReis007[/T]

Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir

bettalojÇevrim Dışı

Kayıt: 25/07/2016
İl: Ankara
Mesaj: 66
bettalojÇevrim Dışı
Gönderim Zamanı: 14 Nisan 2024 14:26
Videodaki ortamı baz alarak, ben size olasılıkları söyleyeyim,

1- İlk çiftleşme gerçekleştikten sonra , yavru çıkaran çift içeride terör estirecek, diğer dişileri feci şekilde öldürecekler.
2-Çiftleşme olmadı, dişiler rekabet yarışına girecekler ve birbirlerini öldürecekler.
3- Erkek kovalamaktan bitap bir köşeye sinmiş, dişilerin tacizine maruz kalacak. Sonuç, ölüm.

Bettaların her hayvan gibi farklı karakterleri olabiliyor , yaşadıkları çevre de bunu değiştirebiliyor. Fakat burada oluşturulan ortam tamamen deneysel.

Siz 2-3 erkek bettayı da bu tür bir tankta besleyebilirsiniz. Hatta bu seçim, videodakinden daha güvenli bile olabilir. Hep erkeklerin çok agresif ve saldırgan olduğu düşünülse de dişiler, daha zeki ve vahşidirler. Özellikle hayatta kalma iç güdüleri tetiklenirse tüm akvaryumda terör estirirler.

Yok ben illa bettalara toplu şekilde bakmak istiyorum diyorsanız, özellikle birlikte büyümüş dişilerle bunu yapabilirsiniz. (mevcut dişiler tanktan ayırıp çiftleştirilip tekrar tanka dahil edilmemeli)

Bunlar benim 5-6 yıllık betta üretimi ve gözlemi neticesinde ki deneyimlerim. Size deli saçması gelebilir , en doğrusunu ben biliyorum savında da değilim [:)]






Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir

LennieÇevrim Dışı

Özel Üye
Kayıt: 01/08/2023
İl: Izmir
Mesaj: 602
LennieÇevrim Dışı
Özel Üye
Gönderim Zamanı: 14 Nisan 2024 14:43
Zamanında aynı konuyu epey bir araştırdım. 1 tonluk tankında deneyen tanıdıgım bile var. Olmuyor.

Daha yukarıda yer alan paylaştığınız öneren kişinin videosu bile, birbirlerinden kaçan ve onu kovalayan, agresif modda bir betta ile başlıyor. Hiç gerek yok. Ennnn iyi ihtimalde ölüm olmasa bile, hayvanlardan hem sinirlenen hem de baskılanan için ömür boyu stres kaynagı. Stres= düşük bagışıklık ve beraberinde hastalıklara açıklık ve ölüm.

Insanlar hep dişi betta sororitynin işe yaramadıgını soyluyordu. İkinci planım vardı, gerekirse her betayı düzgün, kurulu, bakteri döngüsü oturmuş en az 50 litrelik tanklarda bakabilirdim. Aylarca problem yaşamdan devam etti ve bir anda sistem çöktü.

Kesinlikle önermiyorum. Dişi sororityi dahil. Çalışması için gereken bütün şartları mükemmel saglasanız bile olmuyor.

İlgili arkadaşın paylaştığı video ile belki örnek alan başka bir kimsenin tankında ne kadar çok kaosa, yaralanmaya belki de ölüme sebebiyet verdigini tahmin edemiyorum. Umarım kendisini örnek alıp bu yolda ilerleyen cok insan yoktur. Şayet benim de aklımda acaba olur mu sorusu varken karşıma çıkan örnek buydu. Bu tarz videolar problemli ve paylaşılmaması gereken aşırı istisnai olayları temsil eden(ki hayvanlar mutlu durmuyor, stresli ve agresifler, sadece yaralı ve ölü değiller) videolar çok yanlış yönlendirici nitelikte. Öyle ki, çiftleşme süreci bile her an ölüm riskinin olduğu ve birçok yaralanmanın görülebildiği bir süreç

Amaç canlı hayatını riske atmak değil, olabildiğince ideal bir ortam ve hayat sağlamak olmalı. Dişi erkek karışık bir betta tankı idealden uzak, sadece bireyin kendi zevkine hitap eden, en iyi ihtimalle canlıların sürekli strese maruz kalacagı bir kurulum.

Bunun yerine, doğru koşullarda birlikte bakılması mümkün olan ve buna imkan tanıyan (vahşi) türlere yönelmek en doğrusu olur.


[EDIT]Lennie,2024-04-14 14:45:55[/EDIT]

Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir

LaterthanbeforeÇevrim Dışı

Özel Üye
Kayıt: 18/07/2023
İl: Afyon
Mesaj: 862
LaterthanbeforeÇevrim Dışı
Özel Üye
Gönderim Zamanı: 14 Nisan 2024 14:51
[QUOTE=bettaloj]Videodaki ortamı baz alarak, ben size olasılıkları söyleyeyim,

1- İlk çiftleşme gerçekleştikten sonra , yavru çıkaran çift içeride terör estirecek, diğer dişileri feci şekilde öldürecekler.
2-Çiftleşme olmadı, dişiler rekabet yarışına girecekler ve birbirlerini öldürecekler.
3- Erkek kovalamaktan bitap bir köşeye sinmiş, dişilerin tacizine maruz kalacak. Sonuç, ölüm.

Bettaların her hayvan gibi farklı karakterleri olabiliyor , yaşadıkları çevre de bunu değiştirebiliyor. Fakat burada oluşturulan ortam tamamen deneysel.

Siz 2-3 erkek bettayı da bu tür bir tankta besleyebilirsiniz. Hatta bu seçim, videodakinden daha güvenli bile olabilir. Hep erkeklerin çok agresif ve saldırgan olduğu düşünülse de dişiler, daha zeki ve vahşidirler. Özellikle hayatta kalma iç güdüleri tetiklenirse tüm akvaryumda terör estirirler.


Yok ben illa bettalara toplu şekilde bakmak istiyorum diyorsanız, özellikle birlikte büyümüş dişilerle bunu yapabilirsiniz. (mevcut dişiler tanktan ayırıp çiftleştirilip tekrar tanka dahil edilmemeli)

Bunlar benim 5-6 yıllık betta üretimi ve gözlemi neticesinde ki deneyimlerim. Size deli saçması gelebilir , en doğrusunu ben biliyorum savında da değilim [:)]





[/QUOTE]

Yorumunuz için teşekkürler.
Bahsettiğiniz senaryo onları dövüş kafesinde ölümüne kapıştıracakmışım gibi bir izlenim veriyor :D
Gerekli önlemlerini alıp öyle deneyeceğim, videodaki adamın yaklaşık 5 adet akvaryumu var, dediğiniz gibi çiftleşme dönemlerinde ayırmamız gerektiğini belirtmiş, bir anlaşmazlık olduğunda balıklar bunu zaten göstereceklerdir bunun dışında gayet iyi anlaşıyorlar gibi görünüyor hatta kuyruklarında ve yüzgeçlerinde tek ıssırık dahi yok, çok zinde görünüyorlar.

Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir

LennieÇevrim Dışı

Özel Üye
Kayıt: 01/08/2023
İl: Izmir
Mesaj: 602
LennieÇevrim Dışı
Özel Üye
Gönderim Zamanı: 14 Nisan 2024 14:55
[QUOTE=Laterthanbefore]

Yorumunuz için teşekkürler.
Bahsettiğiniz senaryo onları dövüş kafesinde ölümüne kapıştıracakmışım gibi bir izlenim veriyor :D
Gerekli önlemlerini alıp öyle deneyeceğim, videodaki adamın yaklaşık 5 adet akvaryumu var, dediğiniz gibi çiftleşme dönemlerinde ayırmamız gerektiğini belirtmiş, bir anlaşmazlık olduğunda balıklar bunu zaten göstereceklerdir bunun dışında gayet iyi anlaşıyorlar gibi görünüyor hatta kuyruklarında ve yüzgeçlerinde tek ıssırık dahi yok, çok zinde görünüyorlar.[/QUOTE]

Videoda sürekli kovalamaca, flaring, birbirlerine vurma var . Bolca yeşillik görüş alanı kesip kaçmaya imkan tanıyor. E bu hayvanın tüm hayatı kaçma, saldırma, saklanma mı olacak? Ben barışçıl bir yan göremiyorum

Sürekli bi flaring ve tırtıklama var videoda. Arkadaşın balıklar ölmedigi için güzelmiş gibi paylaşıp tavsiye vermiş bi de[EDIT]Lennie,2024-04-14 14:55:28[/EDIT]

Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir

LaterthanbeforeÇevrim Dışı

Özel Üye
Kayıt: 18/07/2023
İl: Afyon
Mesaj: 862
LaterthanbeforeÇevrim Dışı
Özel Üye
Gönderim Zamanı: 14 Nisan 2024 14:57
[QUOTE=Lennie]

Videoda sürekli kovalamaca, flaring, birbirlerine vurma var . Bolca yeşillik görüş alanı kesip kaçmaya imkan tanıyor. E bu hayvanın tüm hayatı kaçma, saldırma, saklanma mı olacak? Ben barışçıl bir yan göremiyorum

Sürekli bi flaring ve tırtıklama var videoda. Arkadaşın balıklar ölmedigi için güzelmiş gibi paylaşıp tavsiye vermiş bi de[/QUOTE]

Ciklet türleri de benzer bir tutum sergilemiyor mu?
bence gayet doğal bir durum gibi geldi ama dediklerinizi değerlendireceğim teşekkürler.

Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir

LennieÇevrim Dışı

Özel Üye
Kayıt: 01/08/2023
İl: Izmir
Mesaj: 602
LennieÇevrim Dışı
Özel Üye
Gönderim Zamanı: 14 Nisan 2024 15:16
[QUOTE=Laterthanbefore]

Ciklet türleri de benzer bir tutum sergilemiyor mu?
bence gayet doğal bir durum gibi geldi ama dediklerinizi değerlendireceğim teşekkürler.[/QUOTE]

Bence aynı diyemeyiz ama benzer diyebiliriz. Olay bölgecilik ve sürekli aynı sınırlar içinde topluluk hayatı yaşamamak. Ancak zaten cichlidler de genel anlamda grup halinde yaşayan ve o şekilde bakılması gereken canlılar degiller. Birçok tür sadece insanoğlu göz zevki için karıştırılıp bakılıyor. Tank ortamında doğa yok. Belirli yönlerden doğayı ilham alıp pozitif unsurları yansıtma var. Herhangi bir üstünlük, agresiflik, yüzme kaçma eylemi aklımıza gelebilecek her şey tank ortamıyla sınırlı.

Aklıma idealinde grup halinde bakılması gereken pek yetişkin cichlid türü pek gelmiyor. Belki gördüğüm birkaç doğa videosundan discus ve melek benzer tutumda diyebiliriz ancak onlar da eşleşti mi iş bitiyor ve tank ortamında örnegin meeleklerde yetişkinler arası çok sık problem görülebiliyor. Birçok tür bölgeci davranıp harem breeder şeklinde hayatını devam ettiriyor ve geçici bir ilişki kuruyor. Aynı zamanda birçok tür de eşleşip o şekilde soyunu devam ettirebiliyor.

Dolayısıyla isterse o beş beta 1 tonluk tankta isterse 2 tonluk tankta olsun, balık akvaryumdadır. Doğada değil. Dolayısıyla birisi gidip apistogramma harem breeder diyip 1e:3d tank kuruyorsa ve üreme vs durumunda birbirlerini ya da başka balıkları yaralıyor kör ediyor öldürüyorsa; ya da birisi bir dişi bir erkek ram alıp eş tutsun diyorsa ama örneğin tam tersine erkek dişiye karşı agresif tutum sergileyip öldürüyorsa, bu eylemler insanın seçimi sonucu. Doğadaki balık imkanı dahilinde isterse yüzüp gider. Tankta dönüp dolaşıp aynı yere varıyor ve sahibinin yanlış seçimlerinin sonucunu belki hayatıyla öder. Bu bettaların videodaki gibi hiçbiri o kadarcık tankta bunca strese ve agresiflige karşı kalmak istemez. Gider dogada kendi bölgesine sahip olur orayı korur rastgelirse ve olay biter.

Kısacası evdeki tanklarımızda önemli olan bunun sınırlı bir akvaryum olduğunu ve doğa olmadığını, birçok senaryoda bizim eylemlerimizin belirli sonuçları doğurduğunu, garantici ve canlı hayatını riske atmayan senaryoları tercih etmemizin daha iyi olacağını düşünüyorum. Aksi takdirde, dünyadaki belki hobideki en ünlü balık olan bettayı, bu isten kar saglayanlar dahil, hiçkimse türünün tek şekilde ve başka betta olmaksızın bakılacak şekilde satılmasını, kargolanmasını, yetiştirilmesini önermezdi diye düşünüyorum(: [EDIT]Lennie,2024-04-14 15:18:50[/EDIT]

Beğenenler: [T]237041,MCY4[/T]
Teşekkür Edenler: [T]237041,MCY4[/T]
+1: [T]237041,MCY4[/T]

Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir

LaterthanbeforeÇevrim Dışı

Özel Üye
Kayıt: 18/07/2023
İl: Afyon
Mesaj: 862
LaterthanbeforeÇevrim Dışı
Özel Üye
Gönderim Zamanı: 14 Nisan 2024 15:33
[QUOTE=Lennie]

Bence aynı diyemeyiz ama benzer diyebiliriz. Olay bölgecilik ve sürekli aynı sınırlar içinde topluluk hayatı yaşamamak. Ancak zaten cichlidler de genel anlamda grup halinde yaşayan ve o şekilde bakılması gereken canlılar degiller. Birçok tür sadece insanoğlu göz zevki için karıştırılıp bakılıyor. Tank ortamında doğa yok. Belirli yönlerden doğayı ilham alıp pozitif unsurları yansıtma var. Herhangi bir üstünlük, agresiflik, yüzme kaçma eylemi aklımıza gelebilecek her şey tank ortamıyla sınırlı.

Aklıma idealinde grup halinde bakılması gereken pek yetişkin cichlid türü pek gelmiyor. Belki gördüğüm birkaç doğa videosundan discus ve melek benzer tutumda diyebiliriz ancak onlar da eşleşti mi iş bitiyor ve tank ortamında örnegin meeleklerde yetişkinler arası çok sık problem görülebiliyor. Birçok tür bölgeci davranıp harem breeder şeklinde hayatını devam ettiriyor ve geçici bir ilişki kuruyor. Aynı zamanda birçok tür de eşleşip o şekilde soyunu devam ettirebiliyor.

Dolayısıyla isterse o beş beta 1 tonluk tankta isterse 2 tonluk tankta olsun, balık akvaryumdadır. Doğada değil. Dolayısıyla birisi gidip apistogramma harem breeder diyip 1e:3d tank kuruyorsa ve üreme vs durumunda birbirlerini ya da başka balıkları yaralıyor kör ediyor öldürüyorsa; ya da birisi bir dişi bir erkek ram alıp eş tutsun diyorsa ama örneğin tam tersine erkek dişiye karşı agresif tutum sergileyip öldürüyorsa, bu eylemler insanın seçimi sonucu. Doğadaki balık imkanı dahilinde isterse yüzüp gider. Tankta dönüp dolaşıp aynı yere varıyor ve sahibinin yanlış seçimlerinin sonucunu belki hayatıyla öder. Bu bettaların videodaki gibi hiçbiri o kadarcık tankta bunca strese ve agresiflige karşı kalmak istemez. Gider dogada kendi bölgesine sahip olur orayı korur rastgelirse ve olay biter.

Kısacası evdeki tanklarımızda önemli olan bunun sınırlı bir akvaryum olduğunu ve doğa olmadığını, birçok senaryoda bizim eylemlerimizin belirli sonuçları doğurduğunu, garantici ve canlı hayatını riske atmayan senaryoları tercih etmemizin daha iyi olacağını düşünüyorum. Aksi takdirde, dünyadaki belki hobideki en ünlü balık olan bettayı, bu isten kar saglayanlar dahil, hiçkimse türünün tek şekilde ve başka betta olmaksızın bakılacak şekilde satılmasını, kargolanmasını, yetiştirilmesini önermezdi diye düşünüyorum(: [/QUOTE]

Son kısımda bahsettiğiniz çok mantıklı geldi, üreticiler mümkün olsaydı bu balıkları tek tek yerine toplu şekilde pazarlamayı tercih ederlerdi elbette üreticiler videoda bahsedilen koşullarda kargo yapamayacakları için böyle bir yöntem izliyor da olabilirler.
Aslında videoda anlatılanların da doğru olduğunu düşünüyorum ancak bu balıkların sıkıntısız şekilde beslenebilmesi için atalarından uzak, yani betta olma özelliği baskılanmış balıklar olmaları gerekmesi beni biraz üzüyor sonuçta bir kedi aldığınızda kedinizin kedi gibi davranmasını istersiniz aynı şekilde genetik olarak atasından çok uzak bettalar beslemektense beslememek daha iyi bir seçenek olabilir.

Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir

Neothauma Çevrimiçi

Kıdemli Akvarist
[B]14943,1[/B]
Kayıt: 30/06/2007
İl: Yurtdisi
Mesaj: 3530
Neothauma Çevrimiçi
Kıdemli Akvarist
Gönderim Zamanı: 15 Nisan 2024 11:33
Ilginc bir arastirma konusu olmus. Boyle genc hobicilerin detay seyleri arastirip, derlemesi, paylamasi, tartismasi sevdigim hareketler.

Teori bilgiler birden fazla erkegin beraber bakilabilecegini mumkun gosterse de sahsen pratikteki riski beta icin goze almam.Bunu Betta splendens icin soyluyorum. Tum renkli, uzun kuyruklu, buyuk kulakli akliniza gelebilecek her turlu piyasa betasi tamamen show amacli uretildigi icin bu baliklarda dogal davranis gozlemleyeyim, biyotopunu kurayim, beraber nasil yasiyorlarmis goreyim gibi bir niyetim olmaz. Niyeti olan varsa deneyebilir, parcalanmis kuyruklu yarali baliklarin gosterisli halinden keyif alabilir. Bence en oluru guzel bitkli bir akvaryumda 1 erkek 2 veya daha fazla sayida disi bakilir, oyle surer gider.

Betalarda grup davranislari nasil, erkekler nasil bolgeci davraniyor bunlari gozlemleyeyim gibi bir niyetiniz mi var? Mis gibi vahsi turler var arkadaslar. Bence klasik betalardan cok daha guzel ve orijinaller. Bulunabilirligi ve fiyatlari biraz can sikici olsa da boyle bir niyetim varsa en azindan yatirimimi buna yapmaya calisirim. Mesela bu arkadaslar yeterli hacimde birden fazla erkek disi beraber yasayabiliyor:

[VID]https://www.youtube.com/watch?v=Rlcs9Wyy-4M[/VID]

Su linkteki iceriklere bakmaniz da tavsiyemdir:

[URL]https://redwinebettas.weebly.com/[/URL]


Teşekkür Edenler: [T]240275,Laterthanbefore[/T]

Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir