Vampir Yengeçler

Herkese merhaba,

Bu başlığı yaklaşık 2 senedir beslediğim, çocukluğumda çok yaygın olsa da ithalat kısıtlamalarıyla uzun süredir ülkemizde unutulan, son bir kaç yıldır bir şekilde ülkemize giren vampir yengeçler hakkında hem kendi tecrübelerimi paylaşmak hem de bu türleri besleyen diğer hobicilerin deneyimlerini paylaşabileceği bir kaynak oluşturmak için açmak istedim. Daha önceden bir tür için kurduğum ilk paludaryum için bir tanıtım başlığı açmıştım ancak o türü kaybettim, iş yoğunluğuyla üzerinde duramadım ve o kurulumu iptal ettiğim için başlığı güncellemek istedim. İlgilenen arkadaşlar için linki paylaşıyorum:

[URL]https://www.akvaryum.com/Forum/nano_paludaryum_denemesi_-_lepidothelphusa_sp_k992023.asp[/URL]

Şuan için hagen, dennerle, dennerle sunshine, tomato ve bogorensis türlerini besleyip üretebiliyorum. İlk zamanlarda ciddi yavru kayıpları yaşasam da şu an için kendimce bir sistem kurup üretimi yavru büyütmeyi becerebiliyorum. Zaman içerisinde de beslediğim türler ve araştırdığım türler hakkında karakter, beslenme, ortam, üreme , yavru büyütme, kabuk değişimi gibi konularda elimden geldiğince kendi deneyimlerimi ve çevrilerimi buraya aktaracağım. Konu ilerledikçe de ihtiyacı olanlar için aradığını kolay bulması adına bu mesajı güncelleyip içindekiler dizini oluşturmak istiyorum.

[B]1. Yengeçler için yaşam alanı (Sayfa1)[/B] [URL]https://www.akvaryum.com/Forum/vampir_yengecler_k1006286.asp?PID=6075451#scrl6075451[/URL]
[B]2. Yengeçlerde uzuv kopması (Sayfa1)[/B][URL]https://www.akvaryum.com/Forum/vampir_yengeve231;ler_k1006286.asp?PID=6078330#scrl6078330[/URL]
[B]3. Biyoaktif teraryum, teraryum temizlikçileri, teraryum arkadaşları, farklı tür yengeçleri bir arada beslemek (Sayfa1)[/B][URL]https://www.akvaryum.com/Forum/mesaja_git.asp?PID=6116102[/URL]

Ayrıca bu türler hakkında bu başlığın amacına uyan bir başka kaynağı da sizinle paylaşmak isterim. Sayfanın sahibi yabancı bir hobici. Gerek Youtube'de gerekse İnstagram'da aktif bir hobicinin kendi derlemeleri:

[URL]https://www.indoorecosystem.net/guides/vampire-crab-care-guide[/URL]

Şimdilik görüşmek üzere

[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/119483/200220251456071.jpg[/IMG][EDIT]Eldurmaz,2025-11-30 13:47:08[/EDIT]

En çok beslemek istediğim tür. Renk ve bakışları çok hoşuma gidiyor. Yavaş yavaş eti sıyırmaları, yüzmerleri çok hoşlar. Yazacağınız yazı kılavuz niteliğinde olacağını inanıyorum.

Herkese tekrardan merhabalar.

Bu başlık altındaki ilk konum bakacağımız alan olacak. Yabancı kaynaklarda ve o kaynaklardan çeviri ile paylaşılan sınırlı yerli kaynaklarda yaşam alanları ile ilgili farklı önerilere gidilmiş. Öncelikle burada beslenen türün özelliği önemli, çünkü bazı türler saklanıcı, bazı türler, kazıcı bazı türler ise tırmanıcı özellikler gösteriyor. Benim beslediğim türler ve son 2 senedir ülkemize giren türlerin tamamı yerde vakit geçiren, kazıcı ya da saklanıcı türlerdi. Bu nedenle onlara yönelik yazmış olacağım. Ben şimdiye kadar beslediğim tüm türleri 50x30 taban alanlı kaplarda besledim. Bu ölçülerde tek erkek ile 2 ya da 3 dişi besledim. Erkek sayısı arttıkça bu alanın genişlemesi oldukça önemli, çünkü erkekler birbirlerine karşı daha agresif tutumlar sergiliyor. İç tasarıma gelindiğinde olmazsa olmaz 3 önemli kriterimiz var.

1. [K]Havalandırma delikleri haricinde tek açık nokta kalmamalı. [/K][Bu türlerde defalarca nemli düz cama tırmandıklarına şahit oldum. Yakından baktığınızda görebileceğiniz tüyler inanılmaz bir kavrama yeteneği kazandırıyor. Ayrıca boylarına göre inanılmaz güçlüler. ince bir cam ve pleksiyi çok rahat zorlayabiliyorlar. Benim gibi yatak odanızda besliyorsanız akşam bu kapakları itmeye çalıştıklarında çıkan sesle uyanabilirsiniz. Ayrıca havalandırma deliği oldukça önemli. Nemi içeride hapsetmek için ben ilk tecrübelerimde az sayıda delik açmıştım. Ancak yazın bu delikler yetersiz kalıyor ve ortam nem ile birlikte aşırı sıcak oluyor. Yengeçlerle geçirdiğim ilk yaz ciddi anaç ve yavru kaybını buna bağlı olarak yaşamıştım. Yüksek sıcaklıklar bu türler için ölümcül olabiliyor. Ben şahsen büyük boy saklama kaplarında yengeçlerimi besliyorum. Bu kaplar hem delme konusunda kolaylık sağlıyor hem de kendi kilit mekanizmaları olduğu için kapak sağlamda kalıyor. Ayrıca bu kaplardaki deliklere sineklik çektim. Bu sayede yüksek nemli bu kaplar içerisine mite benzeri zararlı canlılar giremiyor.

[B]Ek Bilgi:[/B] Eğer yengeçlerinizden birinin kaçtığına emin olduysanız tuvalet gibi evin nemli bölgelerine bakın. Ben ilk beslemeye başladığımda 2 defa kaçan yengeçlerimi tuvalette, yerleri sildiğim ıslak bezin yanında gördüm. Bir şekilde nemli bölgeyi tespit edip oraya doğru hareket etme eğilimleri var.

2. Bu canlılar kabuk değişimi haricinde çok fazla suya girmez. Bu nedenle[K] yaşam alanının %20'sinin su olması yeterli.[/K] Bu su da yengecin tamamen su içinde kalabileceği şekilde 2 - 3 cm derinlikte olması fazlasıyla yeterlidir. Ben ilk başta temizlik açısından daha rahat olması için testilerle bir tasarım yapsam da artık çoğu kap torf ile ile dolu. Ufak bir kabı bu torfun içinde havuz gibi oturmuş halde tutuyorum. Bu nedenle filtrasyon gereksinimi duymuyorum kapları haftalık olarak çıkarıp boşaltıp yeni su ekliyorum. Temizliği de kolay oluyor. Ayrıca kabuk değişiminden bahsettiğim dönemde anlatacağım önemli bir konuda da bana avantaj sağlıyor, torf ile su temas etmiyor.

3.[K] Saklanma alanları ne kadar fazla olursa kafanız o kadar rahat olur. [/K] Bu yengeçler için vampir yerine yamyam yengeçler dense bence daha doğru olurdu. Güzel renklerinin altında birer yamyam yatıyor. Alanın dar olduğu, dişi erkek oranının yetersiz olduğu yaşam alanlarında kıskaç ve ayakların koptuğu kavgalar çok oluyor. Ayrıca kabuk değiştirdikten sonra ve dişiler yumurta aldıklarında savunmasız kalıyorlar. Üzgünüm, saklanma alanlarınız yüzünden bu güzel canlıları bir akvaryumun başına geçip balıklarınız gibi izleyemeyeceksiniz ancak sağlıklı kalmaları için bu oldukça önemli. Bu konuya yalnızca şöyle bir parantez açmakta fayda var. Beslediğiniz türün özellikleri bu konuda sizi rahatlatabilir. Örneğin bogorensisler annelerinden ayrıldıkları andan itibaren birbirlerine yemek gözüyle bakacak kadar sayko davranıp terör estirebiliyorlar. Bu tarz ağır agresif türler besliyorsanız muhakkak yaşam alanları karman çorman yapıp saklama alanlarını x2 yapın. Tomato gibi daha sakin türlerde ise böyle bir sorun yaşama ihtimaliniz düşüktür. Tomatolar inanılmaz kazıcıdır, siz bir saklama alanı oluşturmasınız bile zaten onlar kendilerine böyle bir alanı oluşturur.

Bu üç önemli olmazsa olmazı sağladıktan sonra iş sizin zevkinize kalmıştır. İstediğiniz bitki ve materyali kullanıp tasarım yapabilirsiniz. Bitki konusunda çok boylanmayan her türlü akvaryum bitkisi idealdir. Ben şahsen anubias ve fern gruplarını besliyorum. Bakımı rahat ve az ışıkla idare edebiliyorlar. Daha yumuşak bitkilere meze muamelesi yapabiliyorlar. Mesela java moss'u söğüş salatalık gibi tüketiyorlar ama christmass mosslara ya da moss ballara ellemiyorlar. Bucephalandraları mesela bendekiler hep yaprakları rizomdan ayırıp yemeden bırakıyorlar. Sp. japan gibi narin yapraklı bitkileri çok güzel yiyorlar. Bunu biraz sizin gözlemlemeniz gerekecektir. Bunların haricinde fittonia, selaginella gibi yüksek nem seven karasal bitkileri de kullanabilirsiniz. Ancak benim tavsiyem çok fazla budama yapmanıza gerek kalmayacak, az ışıkla sorunsuz yaşayabilecek rizomlu bitkileri tercih etmeniz. Bu canlılar ışıktan pek hoşlanmıyor ve karanlıkta daha aktifler. Bitkileri yaşatmak için kullanacağınız uzun süreli kuvvetli aydınlatma mutsuz ve sağlıksız yengeçlere neden olabilir.

Bu türleri besleyen arkadaşlardan yaşam alanları hakkındaki tecrübelerini paylaşmalarını bekliyorum. Yazdıklarım tamamen kendi tecrübelerim ve okuduklarıma dayanıyor.
[EDIT]Eldurmaz,2025-11-29 11:40:07[/EDIT]

Çok faydalı bir konu başlığı olmuş internette kapsamlı bilgi bulmak zor, deneyim sahibi birisinin bilgi sağlaması yeni başlayanlara kolaylık sağlayacaktır tebrikler 🧡[EDIT]Laterthanbefore,2025-02-23 17:01:43[/EDIT]

Herkese merhaba,

Bugün kısa bir konu hakkında bahsedeceğim. Vampir yengeçlerin yamyamlığından daha önce bahsetmiştik. Alan küçük olduğunda ya da uygun dekore edilmediğinde erkekler arasında kavgalar sonucunda, kabuk değişimi sonrasında savunmasız kaldıklarında ya da çiftleşme anında bazı uzuvlarını kaybedebiliyorlar. Vampir yengeçleri besleyen bir hobicinin bu görüntüye hazır olmasında fayda var. Öncelikle bu kayıplar sizi korkutmasın. Kıskaçların ikisi birden kopmadığı ya da bir taraftaki ayaklarının tamamı koparılmadığı sürece paniğe gerek yok. Hayvan bu haliyle yürüyebilir, görece tek kıskaçla kendini koruyabilir ya da rahat bir şekilde beslenebilir. Daha önce Youtube üzerinden bu şekilde iki kıskacını birden kaybeden yengeçler hakkında bir iki video izlemiştim. Böyle bir durumda yengecinizi yaşatabilmek için ayırmak ve cımbız ile ona kıskaçlık yapıp elle beslemek gerekiyor.

[VID]https://www.youtube.com/watch?v=dXjPAPcaROI&list=PLgp_FqomH7octY6NAOiES0oKX0_jn-maF&index=16[/VID]
Böyle ekstrem bir durum olmadığı ve yaşam alanı uygun olduğu sürece ben uzuv kaybetmiş yengeçlerimi pek ayırmıyorum. Ancak geçenlerde 8 ayağından geriye 2 tane kalmış bir tomato yavrusunu ayırmam gerekti.

[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/119483/070320251859391.jpg[/IMG]

Peki benim de başıma böyle bir iş gelirse ne yapacağım diye sorarsanız merak etmeyin. Bir sonraki kabuk değişiminde yerine yenileri çıkacaktır. İlk başta yeni uzuvlar renk ya da boyut olarak farklı gelebilir ancak ikinci kabuk değişiminde aynı boya geleceklerdir. Siz sadece iyi beslendiğinden emin olun. Aşağıdaki video yine tomato yavrularından birine ait hızlandırılmış bir kabuk değişimi videosu. Boş kabukta dikkat ederseniz sol tarafta 3 sağ tarafta tek ayak var. Ancak kabuktan çıkan yengeç 8 tam ayağa sahip.

[VID]https://youtu.be/8F6kD4gB0Es?si=E19cFcb2FeXNjzeO[/VID]
Son bir ekleme yapıp bu kısa konuyu noktalamış olayım. Kopan kıskaç ya da ayak kabuk değişimi sonrasında yenilense de vampir yengeçlerde herhangi bir göz kaybı yaşandığında bu durum gerçekleşmiyor. Şu an çiftleşme anında hızını alamayan erkek tarafından gözü koparılmış, tek gözlü bir dişim var.[EDIT]Eldurmaz,2025-04-05 17:51:36[/EDIT]

Aslında uzun zaman öncesinde gelmesi gereken çok faydalı bir konu başlığı olmuş elinize sağlık. Bende bu yaz sonunda bulabilirsem bu canlılardan edinmeyi düşünüyorum ancak bazı takıldığım veya beni beslemekten alıkoyan konular var. Vaktiniz ve cevap verecek bilgi birikiminiz varsa size danışmak isterim.

1) 30x30x30h bir paludaryumda beslemeyi düşünüyorum bu ölçüde bir teraryumda 1e 1d ya da 1e 2d şeklinde bakmam uygun mudur?
2) Teraryumda kullanabileceğim bitki ve moss türleri nelerdir birde doğal dallardan bir tasarım yaparsam nemden dolayı küf oluşumu ile karşılaşır mıyım?
3) her sene yıl içinde 15-20 günlük tatillere çıkıyorum akvaryumlarda bu durum otomatik yemleme makineleri sayesinde çok aşırı bir sorun yaratmıyor ancak bu canlılarda böyle bir cihazı kullanamayacağım için tatillerde ne yapmam gerekli ha da bir şey yapabilir miyim bilmiyorum. Tatile çıkmadan önce teraryumları içerisine bolca canlı un kurdu bıraksam bir sorun olur mu ya da bu şekilde çözüm elde edebilir miyim?

[EDIT]UEK,2025-04-16 16:30:11[/EDIT]

[QUOTE=UEK]Aslında uzun zaman öncesinde gelmesi gereken çok faydalı bir konu başlığı olmuş elinize sağlık. Bende bu yaz sonunda bulabilirsem bu canlılardan edinmeyi düşünüyorum ancak bazı takıldığım veya beni beslemekten alıkoyan konular var. Vaktiniz ve cevap verecek bilgi birikiminiz varsa size sanışmak isterim.

1) 30x30x30h bir paludaryumda beslemeyi düşünüyorum bu ölçüde bir teraryumda 1e 1d ya da 1e 2d şeklinde bakmam uygun mudur?
2) Teraryumda kullanabileceğim bitki ve moss türleri nelerdir birde doğal dallardan bir tasarım yaparsam nemden dolayı küf oluşumu ile karşılaşır mıyım?
3) her sene yıl içinde 15-20 günlük tatillere çıkıyorum akvaryumlarda bu durum otomatik yemleme makineleri sayesinde çok aşırı bir sorun yaratmıyor ancak bu canlılarda böyle bir cihazı kullanamayacağım için tatillerde ne yapmam gerekli ha da bir şey yapabilir miyim bilmiyorum. Tatile çıkmadan önce teraryumları içerisine bolca canlı un kurdu bıraksam bir sorun olur mu ya da bu şekilde çözüm elde edebilir miyim?

[/QUOTE]

Çok zor canlılar. Benim çevremde birkaç ay bile yaşatamayan çok tanıdığım var.

[QUOTE=scorpion26]

Çok zor canlılar. Benim çevremde birkaç ay bile yaşatamayan çok tanıdığım var.[/QUOTE]

Aslında beslemesi ve üretmesi oldukça kolay canlılar ama bahsettiğiniz durumu ben ve çevremdeki insanlar da yaşadı, yaşıyor. Aslında bunun bazı sebepleri var. Hobideki çoğu canlı türünü besleyen kişinin yaptığı en büyük hatayı burada yapıp kaybeden de var: Tür hakkında bilgi edinmeden, okumadan beslemeye kalkışmak. Bunun haricinde en büyük iki sebep var (-ki ben de her ithalatla gelen ve edindiğim yeni türlerde bu sorunları yaşıyorum). Bunlardan ilki bu canlılar kısa ömürlü ve gelen canlıların çoğu oldukça yaşlı, son demlerini yaşayan canlılar. Diğeri ise ithalat esnasında kötü şartlarda bu canlılar taşınıyor. Çoğu zaman dondurma kabı gibi kaplarda çok sayıda birey getirilip burada teklemesi yapılıyor. O nedenle mümkün olduğunda yeni bir tür geldiyse ve sayı uygunsa 2-3 erkek 5-6 dişi alıp yaşama ihtimalimin yüksek olduğu kayıp durumlarında bu türün devamlılığını sağlamaya çalışıyorum.

[QUOTE=UEK]Aslında uzun zaman öncesinde gelmesi gereken çok faydalı bir konu başlığı olmuş elinize sağlık. Bende bu yaz sonunda bulabilirsem bu canlılardan edinmeyi düşünüyorum ancak bazı takıldığım veya beni beslemekten alıkoyan konular var. Vaktiniz ve cevap verecek bilgi birikiminiz varsa size danışmak isterim.

1) 30x30x30h bir paludaryumda beslemeyi düşünüyorum bu ölçüde bir teraryumda 1e 1d ya da 1e 2d şeklinde bakmam uygun mudur?
2) Teraryumda kullanabileceğim bitki ve moss türleri nelerdir birde doğal dallardan bir tasarım yaparsam nemden dolayı küf oluşumu ile karşılaşır mıyım?
3) her sene yıl içinde 15-20 günlük tatillere çıkıyorum akvaryumlarda bu durum otomatik yemleme makineleri sayesinde çok aşırı bir sorun yaratmıyor ancak bu canlılarda böyle bir cihazı kullanamayacağım için tatillerde ne yapmam gerekli ha da bir şey yapabilir miyim bilmiyorum. Tatile çıkmadan önce teraryumları içerisine bolca canlı un kurdu bıraksam bir sorun olur mu ya da bu şekilde çözüm elde edebilir miyim?

[/QUOTE]

Güzel düşünceleriniz için teşekkürler. Forumlarda olması gereken mantık bu diye düşünüp açmıştım bu konuyu. Biraz iş yoğunluğundan aklımdan çıkmış ama yakın zamanda birkaç yeni konuda ekleme yapmaya çalışacağım. Sizin sorularınıza gelecek olursam şu ara pek ithalat yok gibi ama üreten arkadaşlar var. Forumdan ve Sahibinden gibi sitelerde ilanlar açıyorlar. Onlarla iletişime geçebilirsiniz. Benim kargo yapma şansım yok, İstanbul'da olsaydınız yavrudan büyüttüğüm canlılar var, seve seve yardımcı olurdum.

Yaşam alanının ölçüleri biraz türlerle alakalı. Benim beslediğim türlerden orchid ve mandarin tırmanıcı türler, geniş taban alanı yerine daha yüksek yaşam alanı ihtiyacı duyuyorlar. Ama yine beslediğim türlerden dennerle, lemon, hagen, tomato, bogorensis gibi türler daha çok geniş alan istiyor. Ben bu türleri trio şeklinde 50x30 tabanlı yaşam alanlarında besliyorum. Böyle bir alan sağlanmadıktan sonra çift beslemek daha sağlıklı geliyor. Bunun yanı sıra türün agresiflik düzeyi de önemli. Kendi beslediğim türlerden örnek vermem gerekirse orchid, mandarin ve bogorensis daha saldırgan türler. Bu türler, özellikle de bogorensis çift olarak da 30x30'luk bir alanda bence beslenmemeli. Ama tomato içlerinden en barışçılı. Uygun bir tasarımla trio halinde bu alanda bakılabilir. Hagen, dennerle ise çok sakin olmasa da çok agresif de değiller. Çift olarak kurtarabilir. Ama şunu unutmamak lazım, ölçü yanıltıcı olabilir. İç tasarım önemli ve ne kadar alanı geniş tutarsak o kadar iyi.

Bitki seçimi sizin zevkinize kalmış. Aslında hemen hemen akvaryum bitkisini emers formda kullanabilirsiniz. Yine yüksek nem isteyen saksı bitkileri de uygun olur. Sadece karasal türleri seçerken pet dostu olup olmadığını kontrol etmekte fayda var. Çünkü bu canlılar bitkileri de bazen yiyebiliyor. Bu durum tür özelliklerinden ziyade bireysel olarak farklı karakterler göstermesiyle alakalı. Mesela bendeki hagen dişilerimden birinin en büyük eğlencesi bucephalandraların yapraklarını rizomdan ayırıp sağa sola saçmak. Ama ne erkeği ne de diğer dişi bunu yapmıyor. Mesela dennerle erkeği Hydrocotyle leucocephalalarımı düzenli olarak budarken dişilerin gram umrunda değil. Biraz deneye yanıla gidilebilir.

Un kurdu besleyip büyütmedim ama benzer sorunları ben de yaşıyorum. Ancak biyoaktif bir kurulum yaparsanız sorun olmuyor. Benim beslediğim yengeçlerin hepsinin yaşam alanında springtail ve isopod türleri oluyor. Tank arkadaşı olarak seçtiğim isopod türü dwarf white diye geçen yaygın, kolay üreyen ve küçük bir tür. Normal dönemlerde ben yemleme yaptığımda bu isopodlarla işleri olmasa da 1 haftayı geçen süreli arazi çalışması ya da kamp için evde olmadığımda her yerde isopod artıkları görüyorum. Ayrıca çürükçül olarak nitelendirilebilecek canlılar. Belgesellerdeki kum yengeçleri gibi torfu işleyip bir şekilde kendilerini besleyebiliyorlar. Belki böyle bir seyahat öncesinde grindal kurt gibi toprakla iç içe yaşayan canlı yemler yine eklenebilir, isopod takviyesi yapılabilir.[EDIT]Eldurmaz,2025-11-29 11:46:20[/EDIT]

İlginç bir canlıyı daha tanımış olduk sayenizde emeğiniz için teşekkürler.
Lakin ismini aldığı vampirlik tüm yengeç türlerinde olduğunu düşünüyorum lakin 25 yıldır düzenli bir şekilde akarsu,dere,göller barajlar ve denizde balık tutmaktayim çok defa kendinden küçük yengeç i parçaladigini yediğini veyahut bir kaç yengeç in diğer bir yengeç i yediğini hem tatlı suda hem tuzlu suda bir çok gozlemliyorum..

Evet, haklısınız. Genel olarak kerevit ve yengeçler gerçekten yamyam canlılar. Benzer şekilde balık avında yem olarak yengeç kullandığımda defalarca daha büyük yengeç yakalamışlığım var. Bu küçük renkli arkadaşlar için vampir sıfatını kullanılmasını sebebini yabancı forumlarda iki şekilde açıklıyorlar. Bunlardan biri sizin de bahsettiğiniz gibi yamyamlık. Mitolojik karakterleri sevsem de vampir edebiyatı hiç ilgimi çekmedi. Vampirlerde böyle bir yamyamlık var mı emin değilim [:D] Diğer açıklama ise en çok bilinen tür olan dennerlenin yüzüne tam karşıdan baktığınızdaki sapsarı gözlerinin klasik Dracula tasfirlerini anımsatması şeklinde.

Uzun bir aradan sonra tekrar merhaba,

Biraz iş yoğunluğu, biraz tembellik, biraz da unutkanlık sonucu konuyu güncel tutamadım. Yengeçlerimi besleyip üretmeye devam ediyorum. Bu süreçte bazı kayıplar yaşasam da hala hobinin içerisindeyim. Bu mesajın konusu yine en temel kısımlardan birisi olan yaşam alanındaki diğer canlılar ve biyoaktif kurulum olacak.

Öncelikle bu arkadaşların yüksek nem sevdiklerinden bahsetmiştik. Bu nem, teraryumlar içerisinde hava sirkülasyonunun zayıf olduğu yerlerde küf oluşumuna neden olabiliyor. Ayrıca bu canlılar tok olduklarında yemeği kesip kalanı sağa sola atabiliyor. Bu da hem küf hem de diğer mikroorganizmaların üremesine neden olabiliyor. Bu sorunu çözmek için bazı canlıları işçi sınıfı olarak görevlendirebiliyoruz. Bu şekilde kurulmuş yaşam alanları için [K]biyoaktif teraryum [/K]ifadesi kullanılıyor. Bunlardan ilki springtail dediğimiz kamçı kuyruklular. Bunlar inanılmaz küçük boyutlu canlılar. Çok farklı renklerde olanları olsa da ben klasik ve en yaygın bulunan tür olan beyazlardan (Collembola sp. White) besliyorum. Bir dönem turuncu bir tür (Yuukianura aphoruroide) beslemiş olsam da bir gecede nedenini anlayamadığım şekilde kültürüm çöktü. Bu ufak canlılar artık yemleri, kopmuş ve sizin teraryum içerisinde fark edemediğiniz uzuvları ve küfü temizleyen oldukça önemli canlılar. Bunlarla beraber benim için olmazsa olmaz ikinci yardımcı tür isopodlar. İsopodların ya da Anadolu'da yaygın şekilde bilinen adıyla tespih böceklerinin çoğu yengeçler için harika birer av. Ancak bir tür bence istisna: Dwarf white isopod (Trichorhina tomentosa). Bu tür gündüzleri genelde toprak altında takılan, en ufak hareketlilikte donup kalan ve en önemlisi küçük boyutuyla yengeçlerin av olarak algılamadığı ama artık yem konusunda springtailler gibi takılan bir canlı. Bu iki canlı için farklı türler seçilebilir ancak özellikle isopodların iyi araştırılmasında fayda var. Çünkü bazı isopodlar yengeçlerinizin yaşam alanındaki yüksek nemden hoşlanmayabilir. Benim tavsiyem küçük türlere yönelinmesi. Ek olarak bahsettiğim gibi isopodlar yengeçlerinizin avcı güdüsünü destekleyen canlılardır. Ben ayrı bir alanda iri boyutlu, kolay üreyen ve hızlı büyüyen bir tür olan dairy cow (Porcellio laevis) yetiştiriyorum. Özellikle ithalatla yeni gelmiş ve yem kabul etmeyen türlerin beslenmesi konusunda ya da uzun süreli seyahatlerim esnasında beni kurtaran canlılar. Yine uzun süreli seyahatler için üçüncü bir yardımcı olarak kurulum aşamasında tabana bir miktar grindal kurt aşılıyorum. Bunlar da hem temizlik anlamında yem de yemleme açısından işimi kolaylaştıran emekçiler. Tüm bunların haricinde bazı videolarda cinsini tam bilmediğim (Cam salyangozu gibi bir isim verilmiş) küçük salyangozlar, küçük sümüklü böcekler ve bazı küçük millipede türlerini besleyenler gördüm.

[VID]https://youtu.be/J33xPLsALLU?si=PepuSHJcBtfTfr2v[/VID]
[VID]https://youtu.be/8ZCOjW0Btdk?si=S-bi_LibVP_IbrIF[/VID]

Bir diğer soru ise [K]"temizlik ekibi dışında bu canlılarla ne besleyebilirim?"[/K] sorusu. Bence bunun cevabı hiçbir şey. Aslında kriter şu: Yengeçlerimin av olarak görmeyeceği kadar küçük mü? ve bu benim yengecimi yiyebileceği bir şey olarak kabul eder mi? Bu iki soruyu sorduğunuzda geriye pek bir seçenek kalmıyor aslında. İyi saklanma alanı olan bir yaşam alanında neocaridina karideslerinden besleyebilirsiniz ancak asla bir karides akvaryumundaki gibi popülasyonun artmasını beklemeyin. Hatta bir yerden sonra neocaridinalarınızın vahşi forma döneceği şekilde tersine bir seleksiyona hazır olun. Çünkü renklenen bireyler yengeçlerinizin av olarak ilgisini çekecek ilk canlılar olacaktır. Bir başka omurgasız sınıfı olarak salyangozları düşünebiliriz. Ben balık beslediğim zamanlarda da adi salyangoz olarak anılan yarasa kulak ve ramshorn gibi türleri her zaman akvaryumlarımda bulundurdum. Yengeçlerle de ilk deneyimlerimde bu canlıları yaşam alanlarının sucul kesimlerine aşıladım. Ancak hepsi birer av oldu. Yengeçler her seferinde yakalayıp ters çevirdi ve bir koca kase ramen yer gibi yediler. Yavru yengeçlerimi büyüttüğüm kurulumlarımda fazla yemleri yemesi olarak yaşatabiliyorum ancak onlar dahi kendi boyutuna yakın olan her salyangozu avladı. Şu an ayrı bir alanda yem olarak ramshorn yetiştiriyorum ancak tank arkadaşı olarak uygun değiller. Daha iri türleri ise denemedim. Şu aralar beluga, batman, helmet gibi isimlerle piyasada satılan nerite türleri belki uygun olabilir. Sonuçta bu türler hem yapışma anlamında daha sıkı tutunan hem de kabuktan çok dışarı taşmayan türler. Ancak hobideki maliyetleri düşününce pahalı bir deneme olur diye düşünüyorum. Son olarak cüce kerevitler var ancak bu canlılardan sadece CPO'yu çok uzun yıllar önce besledim. Karakterleri hakkında pek fikrim yok. Bu birliktelik hakkında herhangi bir yerli ya da yabancı deneyim paylaşımı da okumadım. Ancak ezbere konuşacak olursak bence bu tank birlikteliği de iki türden biri için üzücü sonuçlanacaktır.

Yine endler gibi küçük balıklar, görece yüzeyde takılan balıklar uygun olabilir. Ancak gece karanlığında yengeçler bunları da avlayabilir. Daha önce red scarlet endler beslediğimde formu bozuk çıkan yavruları yengeçlerin alanlarına aldım. Tomatolar endlerleri sallamazken bogorensisler istisnasız hepsini yakaladı. Dennerle ve hagenler ise yüzme sorunu olanları yakalarken sağlıklı balıklara dokunmadı. Yani balık - yengeç etkileşimi biraz da yengeçlerinizin türüne ve karakterine de bağlı şekilleniyor. Daha iri türler yengeçleri merak edip onlara yaklaşıp yoklayabilir ya da yüzüşüyle yengeçleri strese sokabilir. Bu yüzden[K] bence yengeç besliyorsanız balık işinden uzak durun.[/K]

Son olarak bu türlere ilgi duyan hobiciler benimle iletişime geçtiğinde, bu canlıların ithalatı yapıldığında petshoplarda gördüğümde ve yabancı forumlardaki yazıları gördüğümde en fazla karşıma çıkan sorulardan birisi de "farklı türlerde yengeçleri bir arada besleyebilir miyiz?" sorusu çıkıyor. Düz mantık düşündüğümüzde gerçekten harika bir fikir. Diğer canlılarla beraber besleyemiyorsam rengarenk olacak şekilde karışık bir yengeç teraryumu yapmak görsel anlamda çok iyi olurdu. Hatta "çaprazlamayla yeni renkler elde edebilir miyiz?" sorusuna da çok şahit oldum. İşin genetik kısmı hakkında bir fikrim yok ama yabancı kaynaklar Geosesarmalar arasında çiftleşmenin olmadığını yazıyor. Ancak üretme fantezilerini bir kenara bırakıp kardeş kardeş bir arada bakma konusuna döndüğümüzde burada iki sıkıntı var. Birincisi bu canlıların yaşam alanları farklılık gösterebiliyor. Daha önce yaşam alanlarını oluşturma konusunda bahsettiğim üzere farklı tasarımlara ihtiyaçları var. Kendi beslediğim türlerden örnek vermem gerekirse tomatolar için geniş bir boşluk ancak kazabilecekleri türden ve kalınlıkta bir tabana ihtiyaçları var. Hagen ve dennerleler ise daha standart ihtiyaçları olan canlılar. Orchid ve mandarin ise daha diken, tırmanabilecekleri tasarımlar istiyorlar. Bunların hepsini bir teraryumda yapmak için ölçülerin büyümesi gerekiyor. Büyüdüğünde ise zaten utangaç ve gececi olan bu canlıları görmek hayal oluyor. İkincisi ise Geosesarmaların erkekleri arasındaki agresifliğin 100 katı farklı türden erkeklere ve dişilere karşı oluyor. Yine daha önce bahsetmiştim. Bogorensisler kendi türüne karşı bile yamyamlık gösterirken tomatolar daha sakin, kavga gürültünün daha az olduğu canlılar. Mesela mandarin erkekleri sürekli olarak alanlarında başka erkek olup olmadığını kontrol etmek için etrafta dolaşıyor. Bir başka erkek görürse ikisinden biri ölene kadar kavga ediyor. Bir dönem yer sıkıntısı çekerken fazla erkekleri bir araya aldım. 2 gün sonunda ölü tomato, hagen ve dennerle erkeklerinin yanında resmen "başka delikanlı varsa gönder gelsin" der gibi bakan bogorensis erkeği duruyordu. Yine alan sıkıntım olduğu bir dönemde yumurta tutan tomato ve hagen dişilerini bir araya almıştım. Burada sıkıntı çıkmamıştı. Ancak hem dişi olmaları hem de yumurtaları olduğu için kendilerini tamamen saklamaları nedeniyle bu tecrübe yanıltıcı bir örnek olabilir.

[VID]https://youtu.be/j4QTcCYIWlA?si=g2dsEwTVQtEUbNeo[/VID]

[K]Tüm bunları göz önüne aldığımızda bence yengeç besleyecekseniz biyoaktif teraryum için gereken canlılar haricinde yengeçlerinizi muhakkak tek tür besleyin.[/K]