Bitkili Tankda Led Kullanımı

Konu gittikçe ilginçleşiyor gerçekten, adeta beyin fırtınası esiyor [:)] Dün geceden beri Amerikalıların ve Almanların forumlarında dolaşıyorum, buradaki tartışma aynen orada da var. Özellikle dünyada marka olmuş üreticilerin ekseriyeti tatlı su akvaryumlarında sadece 6500K LED üretiyorlar, çok az sayıda renk kombinasyonu kullanan var.

Benim deneyimde şu gelişmeler oldu. İlk kurulumda ve sonrası 2 ayda sadece 6500K vardı, bitkiler canlı fakat fotosentez gözle görülür biçimde değildi. Bitkilerde belli belirsiz bir gelişme vardı fakat asla sağlıksız değillerdi, mosslar seyreltilmeye gerek duyacak kadar serpildiler. Sanırım 2 hafta oldu 660nm, 450nm ve 6500K den oluşan kombinasyonu kullanmaya başlayalı. Fotosentez gözle görülebilir durumda, moss ların dallarının arası kabarcıklarla dolu, bonzailer uzamaya başladı, repensler serpildi ancak dekor köklerin dallarında, kayanın üzerinde ve anubias ın yapraklarında sakal yosunu türedi, camlarda da sürekli yeşil nokta yosunu oluşmaya başladı. Şimdilik kontrol altında ama pek hoş değil. Su değişimi ve su değerleri neredeyse tıpa tıp aynı. Burada kafam karıştı.

Ben 16 litrelik bu tankta RO su kullanıyorum, pH sabit 6.4, TDS 190-220ppm, gH 6, kH 0-1 gibi. 6500K ile yosun olmazken neden bu armatürde oldu onu anlamaya çalışıyorum. Sanırım fotosentez yoğunluğundan dolayı dengeler hızlı değişiyor.

Sakal yosunu fazla mavi özellikle mor ve uv de, yeterli ve düzenli co2 verilmediğinde oluyor. En sinirbozucu yosunlardan biri olsada bu ikisini düzgün ayarladığınızda kendiliğinden dağılıp gider. Camlardaki yeşil noktalara gelirsek onun nedenide düşük fosfat. Ama fosfatı artırsanızda ışığı fazla verdiğiniz sürece başka bir yosun çıkabilir. Eğer fotosentez patlama hızında gerçekleşiyorsa ki bunu düzgün ledlerle gerçekleştirmek çok kolay, sudaki besinler mineraller çok hızlı tükeniyor ve sonrasında illaki yosunlanma oluyor. Burda gücü ayarlaması önemli. Aç gözlülükle tankı yeni açılmış gazoza çevirmemek gerek. Çevrilceksede gündelik su değişimlerini göze almak, gübrelemeyi çok iyi ayarlamak gerek. Firmaların 6500k soğuk beyaz tercihleri giriş seviyesi tanklar için. Yosunlandırmadan, fazla bakım gerektirmeden bitkileri canlı tutmaları, balıkları canlı göstermeleri için.

Ro suyuylada denemelerim oldu. Ro suyu demişsiniz ama gene çeşme suyu ile karıştırıyorsunuzdur. 200 iletkenlik ro için yüksek bir değer. Ro suyunun miktarını artırdığınızda bu seferde sudan yeterince magnezyum ve kalsiyum gelmiyor. Bunlar bazı kaynaklarda ana besinler arasında bile geçen önemli mineraller. Genelde sonucu koyun yünü gibi uzun yosunlanma oluyor.

Hiç çeşme suyu koymuyorum çünkü bazı tür karidesler için önerilmiyor. Haklısınız RO suyu normalde 20-25 arası iletkenlik veriyor ben de bunu gH+ mineralle kendim 190 ppm seviyesine çıkarıyorum. Çeşme suyu kullanıldığında arı tür karideslerin yavruları büyümeden ölüyorlar, bu yüzden RO su kullanıp mineral ekleyerek onların yaşadığı suları taklit etmeye çalışıyorum.

Mavi çok az aslında ama 6500K lerin maviye yakın spectrumda olduğunu hesaba kattığımızda durum değişiyor tabi. Neyse artık 2 tane daha deneme armatürü yapacağım, birinde 15 LED den 3 ünü 4000K, 9 unu 6500K, 1xUV, 1x660nm ve 1x505nm, diğerinde sadece 14x6500K, 1xUV kullanıp deneyeceğim. Aslında dağda bayırda kamp atıp doğa içinde zaman geçirmeyi çok seviyorum ama bu akvaryum işi eve bağlıyor beni [:((][EDIT]Detay,2015-10-27 14:25:01[/EDIT]

Ro suyunda 6500k ledlerle katkılardan gelen mineraller yeterli oluyordur ama gerçekden bitkileri hareketlendircek bir ışık kullandığınızda katkıdan gelen mineraller çok hızlı tükenir, sonrasında yosun beslersiniz.

Simavi bey, Mustafa bey merhaba,

Mustafa bey esasen yazdıklarınıza katılıyorum, aslında aynı grafiği tarif etmişiz, ancak ben 18li pcb ye uysun diye beyazı biraz az tutarak bir tarif verdim. Tarif ettiğim grafiğin bir resmini eklerim zaten biliyorsunuz, 430 klorofil a için çok önemli bir nokta, tabiki 450den az olacak bir şekilden bahsediyorum, bir grafik resmi eklerim, ancak nedense şu an resim ekleyemiyorum.

Simavi bey, şu an eklediğiniz fotoları göremiyorum ancak daha önce bakmıştım. Anladığım kadarıyla o modüller birlikte kullanılmak için tasarlanmış. Yanlış hatırlamıyorsam ilk eklediğiniz grafikte mavi pik 430nm idi, o grubu diğer herhangi biri ile kombinlediğinizde iyi bir bitki ışığı olacaktır. Mesela mavi 450, turuncu 610-620 de pik olan led gurubu ile ilk grafiği kombinlediğinizde, 430 ve 450 leriniz yaklaşık aynı boylarda olacak, ancak kırmızı 640 ve 660 civarı çok aşağılarda kalacaktır. Peki 620 gibi bir led niye var derseniz. Sebebi tamamen kelvini düşürmek, 430 veya 450 gibi bir mavi eklediğinizde 10 tane 6500k lık beyazın kelvini bir anda 10-15bin Kelvinlere tırmanıyor. Hem 640-660 gibi ledler kelvini sarı ve turuncular kadar iyi şekilde aşağı düşüremiyorlar, hem adamlar oraya bir 660 led koysalar fazla geleceğini düşünüyorlar. Bu sebeple 450nin karşılığına 620 (tam hatırlamıyorum 610 da olabilir) gibi bir led koymuş. Yoksa 640 ve 660 ın fotosentezi artıracağını bilmiyor mu, biliyor tabiki ancak böyle daha uygun bulmuşlar.
Klorafil a-b için 410-430-450-640-660 gibi bölgeler çok önemli. Klorofil bu ışıkları iyi görüyor tabii 410 biraz düşük olmak kaydıyla. Fakat günışığı spektrumu 450nm den aşağı doğru inen bir yapıya sahip olduğundan doğal bir ışıkta kırmızı bölge her zaman mavi bölgeden aşağıda oluyor. Üstelik günışığı 5000-10000k aralığında dalgalanıyor dersek ortalama 7000-8000k olan bir ışığının kırmızı tarafı çok daha basık oluyor. Tabiki suya girdiğinde iyice kayboluyor.
Tabii mavi tarafın yüksekliği ile, kırmızı tarafın yüksekliği arasında bir denge olmak zorunda, bu dengenin ne olacağı konusunda doğal günışığı spektrumu belirleyici olacaktır.
Mesela çeşitli floresan grafiklerini açıp 640-660 bölgelerine bakın, kesinlikle mavi bölgeden aşağıda olur, hatta çok düşüktür. Floresanlarda 610-620-630larda pikler yoğunlaşmalar olur ancak o bölgeler tamamen beyaz rengin yakalanmasında rol oynar, bitkinin pek göremediği noktalardırlar. Metal halide grafiklerine baklırsa aynı mantığı orada bulmak da mümkündür. (özellikle akvaryum için olanlarından sözediyorum.)
Bir 6500k led grafiği kırmızı 640-660 açısından çok az bir şey yetersiz kalabiliyor, oraya led eklense fazla gelecek diye Sera gibi firmalar o bölgeye fotosentezi etkileyici bir kırmızı koymuyorlar. Bitki diğer noktalardaki dengesizliği pek görüp önemsemese de 410-430-450-640-640 arasındaki denge ve orantıyı direk görüp algılayabilir.

Yine bu konunun içinde bir arkadaş bir firmanın bir ürününü paylaşmıştı, ben de o zaman farklı düşündüğümden ne saçma ürün demiştim ve itiraz etmiştim, ürüne bak sadece 430 ve 630 içeriyor, adamlar 660 koymamışlar diye düşünmüştüm. Fakat şimdi o ürünü yapan firmanın bunu bilinçli olarak yaptığını düşünüyorum, normalde 630 gibi bir led fotosentez için büyük bir ehemmiyet arzetmez, (640 önemli) . Adamlar aslında şunu yapıyorlar, beyaz led mavi 430 da yetersiz kaldığından oraya bir 430 ekliyor, 430 kelvini aşırı yükseltmesin diye 630la onu biraz dengeliyor. Beyaz ledin 640 ve 660 ını yeterli buluyor.

Yine Orphek diye bir firma var, kırmızı bölgeyi aşırı kaldırmamak için wide red diye bir led kullanıyor. Anladığım kadarıyla full spektrum ledlerin kırmızısı gibi geniş bir aralığı veriyorlar ancak toplam grafiklerine baktığımızda kırmızı yine çok az gibi görülüyor, yani çok az kullanıyorlar. Yani bu firma da 640-660 gibi bölgeleri aşırı kaldırmaktan çekiniyor.

Burada yanıltıcı bir ayrıntıdan bahsedeyim. Ledlerin grafikleri genelde çok dar çiziliyor ve insan bakınca aaa ne kadar dik bir şekilde aşağı iniyor diye düşünüyor. Halbuki o grafiği alıp iki kenarından çekip uzatıp bir ona bir de floresan grafiğine bakmak gerek. Veya floresan grafiklerini iki kenarından basıp iyice daraltıp, kırmızı bölgeye bir bakmak lazım.
Neden floresandan söz ediyorum. Çünkü bitkili akvaryum sahipleri genelde floresan tecrübeleri olduğundan ışıktan belli bir floresan alışkanlığı sebebiyle böyle bir tepki bekliyorlar.
Bir floresanın 410-430-450-640-660 bölgelerini incelediğimizde yine yukarıda bahsettiğim orantıyı direk görüyoruz. Bir çok floresanın 430da ince bir piki bulunur, ancak şu hususa dikkat etmek gerekir, çok dar bir çıkış olduğundan aslında o hızlı pikin 430 bölgesine toplam katkısı çok azdır. Yani 430 aslında floresanda 450den daha azdır. Piki aldatmasın yani. Bunun gibi 640 ve 660 bölgeleri de 430-450 bölgelerinden aşağıdadır. Metal Halidelerde de durum yaklaşık aynıdır bazılarının 430 u fazlaca da olabiliyor. Ancak yukarıda değindiğim gibi doğal günışığı spektrumu neyin ne kadar olması ve orantısı hakkında bize fikir veriyor. (buraya bir ek yapayım, grolüx bu bahsettiğim orantıdan biraz uzak oldukça dolgun 660 içeriyor, ancak giesamn olsun osram flora olsun birçok bitki floresanında 640-660 civarı kırmızı oldukça düşük oluyor.)

Tabii aslında bir sürü detay var, mesela klorafil a-b yi sadece kırmızıdan veremiyoruz gibi. Sebebi bitki aslında toplam bir ışığı talep ediyor, 400 ve 700 nm arası bitki için önemli ve orayı aslında komple görmek istiyor, bitkinin hassas olmadığı mesela 620nm gibi bir dalga boyunda ışığın spektrumunu bozsanız, yani o bölge biraz pik yapsa, bitkiyi bu durum rahatsız etmeyebiliyor çünkü orayı görmüyor önemsemiyor. Ancak bitkinin hassas olduğu bölgelerdeki dalga boylarında daha dikkat etmek gerekiyor diyebilirim.
Sera firmasının tasarımında yer alan ilk iki grafiği birleştirdiğinizde mesela 480-490 civarları çok boş kalıyor ya o da toplam verimi etkileyen bir durum, yani aslında o bölgeninde biraz daha dolgunca olması performansı ve görselliği arttırır. Yani 400-700nm arasındaki spektrumda kesiklik olmaması, çok çok aşırı iniş çıkışlar olmaması gerekir. Zamanında Mustafa bey 0,4watt tavsiye ederken yahu diyordum, bir ledin ortalama lümen watt değeri 120 olsa, bir floresan da neredeyse 100lümen watt değerlerine yaklaşıyor, hadi 80 diyelim, eee ama ledin bu değeri beyaz led için geçerli demek ki bir lede 100 dersek, hadi floresan çok verimsiz 70 dersek, ancak bu kadar tasarruf farkı olmalıydı. Mustafa bey bu verimliliği tek yönlü ışıma ile izah etmeye çalışsa da, aslında parabolik bir reflektörle bir floresanın tüm enerjisi verimli olarak kullanılabilmesi gerekmekteydi. Bu izah kafama çok yatmadığından (0,4watt kısmı doğru tabii) bayağı güçlü bir armatür yapmışım (henüz birleştirmedim). Şimdi anladığım kadarıyla floresanların grafiklerindeki aşırı girinti ve çıkıntılar ile, spektrumun bazı bölgeleri neredeyse sıfır noktasına kadar düşmesi sebebiyle ışık çok daha verimsiz çalışıyor.

Bu yazdıklarım doğrultusunda floresan tadı ve floresan fotosentezi hızında bir ışık bekleyenler yaklaşık 8-10 lede bir 430 ve bir 620gibi bir led eklerlerse aşağı yukarı iş görecek bir ışıkları olacaktır. ( bu Mustafa beyin de %10 mavi tarifine uymaktadır) Bir sürü firma böyle yapıyor. Ancak bu ışığın fotosentez gücü elbet biraz zayıf olacaktır. Diğer tür yapılana göre hiç fotosentez yapmıyor denebilir ancak biraz yüksek güç kullanılabilir. Diğer taraftan ilgili diğer noktalara da ağırlık verecek şekilde (410-640-660 hatta 700e kadar) ışık ayarlandığında aşırı fotosentez, hızlı büyüme, bitkiler arası besin rekabeti, ışığın ilgili dalga boylarının dengesizliğine göre form bozuklukları, nihayetinde bitki ölümü gerçekleşebilir, tabii bu yazılanlar bir bitkinin ışık hassasiyetiyle de ilgilidir, yani mesela tek tür ışık hassasiyeti düşük bir bitki gurubunda çok yüksek verim almak da mümkündür, daha çok ticari olarak bitki yetiştirenlerin denemeler yaparak durumu gözlemlemesi gerekir. Yüksek par değerli tasarımlarda ortalama bir fotosentez için ışığı bize biraz karanlık gelecek şekilde kullanmak gerekebilir. Hava taşı gibi çalışan fotosentezi ilk olarak izlemek güzel olsa da, özellikle birden çok çeşit bitki grubu olan bir akvaryum ortamında bitkinin formunu korumak sudaki stabil besin dengesini korumak, sık su değişilmesi sebebiyle akvaryumda stabil bir biyolojik denge oluşturmak ve bunu korumak zor olacaktır.

Bir Not:
Tabii yazıda 430 diyoruz da, bu beyaz ledlerin mavi bölgesinin 450-455nm civarında pik olması durumu için geçerli.
Beyaz ledin, mavi piki 430da olanları ile 450-460 civarında olanlarının da birlikte kombinlenmesi de düşünülebilir.
Bir not daha, 410civarı (düşük olmak kaydıyla) önemli bir bölge, bu bölge karoten absorbansına destekte bulunuyor, bunun gibi 470 civarı da öyle, ancak 470 civarı beyaz ledde belli bir ölçüde bulunduğundan çok önemsenmeyebilinir. Özellikle kırmızı bitkiler yoğunlukla karoten pigmenti taşıdıklarından bu bölge kırmızı bitkiler için daha fazla önem arz eder diyebiliriz.

Simavi bey, fotoları şimdi tekrar gördüm.
Anladığım kadarıyla bu modüller 1-3 şeklinde kullanılabileceği gibi, 1-2-3 veya 1-2-4 şeklinde kombinlenebilir.
430-450 ve 480 civarını verdiyor. Onlar birleştiğinde anlayacağınız üzere mavi bölgeyi neredeyse tamamen vermiş oluyor yani.
Dikkat ederseniz ilk ledin 480 civarı boş olduğundan oraya 480 verdirip full spektrum yapıyor ledi.
Bu modüllerin tamamını yada saydığım 3erli grupları birlikte kullanırsanız oldukça güçlü bir fotosentez verecektir. (dikkat ederseniz grafik çok kısmen 410 da içeriyor)
Yazıyı yazarken resimleri göremediğimden yukarıda ikinci fotonun pikinin 450de olduğunu farzederek yazmışım, yazdığım husus 1 ve 3 birlikte kullanılırsa geçerli olacaktır.[EDIT]ringo,2015-10-27 16:29:37[/EDIT]

Elinize sağlık, gayet anlaşılabilir bir şekilde aktarmışsınız düşüncelerinizi. Yabancı forumlarda da sizin söylediklerinize benzer yazılar okudum, hayli ilginç bir konu. Ben tabiri caizse maymun iştahlı bir yapıya sahibim, amacıma ulaştığım an konu her ne ise cazibesini kaybeder benim için ama bu ışık konusunda aylardır denemeler yapıyorum ve hala bıkmadım :) Tekrar teşekkür ediyorum düşüncelerinizi paylaştığınız için.

Arkadaşlar merhaba, forumu uzun yıllardır takip ediyorum bir çok şey öğrendim fakat bu LED işi çok karmaşık geliyor, uzun yıllardır istediğim bitki tankını kuramadım zaman olmadı, yarıda kaldı vs. bu led aydınlatma konuda bana yardımcı olabilir misiniz? Yeni tank kuruyorum ölçüleri 100x50x50 ve high-tech bir tank kurmak istiyorum, suan tek eksiğim armatür kaldı ve florasan mı, LED mi bir türlü karar veremiyorum bunun nedeni de hangi LED i koymalıyım, kaç adet olmalı, nasıl bir yerleşim yapmalıyım vb. sorular. İş yoğunluğu nedeniyle yüzlerce konuyu okumaya vakit ayıramıyorum ama elimden geldiğince sizin konunuzu takip ediyorum. Ankara da yaşıyorum ve bu LED leri nereden temin edebilirim, kafamda deli sorular diyebilirim[:?][:?][:?]
Yardımlarınızı bekliyorum ve herkese şimdiden teşekkür ediyorum.

Can bey,

kendiniz yapacaksanız, okuduğunuz bilgiler veya Mustafa beyin tecrübeleri doğrultusunda yapabilirsiniz.
Ledlerin ve renklerin nasıl çalıştığını anlamak ve spektral fikir edinebilmek için aşağıdaki siteyi kullanabilirsiniz.
http://spectra.1023world.net/
Fakat yaparken ben ledin mw değerine bile dikkat etmeye çalışıyorum, bir sürü detay oluyor, her led aynı spektrumda olmayabiliyor, bazısı daha güçlü bazısı daha verimsiz olabiliyor ancak bu işinize bile gelebilir. Bazı ledler aynı spektruma sahip gibi gözükse de öyle olmayabiliyor veya bir tek renk led daha dar bir grafik sergilerken başka markanınki daha geniş bir spektruma sahip olabiliyor. Çoğunlukla ledler yurtdışından temin edildiğinden iyice araştırıp son kararınızı verdikten sonra sipariş vermeniz, bütün grafikleri iyice hafızaya alıp program vasıtası ile fikir edinip ona göre son kararınızı vermeniz iyi olacaktır.
Diğer taraftan vakit darlığı veya başka bir sebepten yapmak zor gelirse bildiğim kadarıyla Mustafa bey isteyenlere armatür yapıyor.

Şu sakal yosunu hakkında birşeyler yazayım.
Bildiğiim kadarıyla bu yosun kırmızı alg ailesinden bir yosun, hatırladığım kadarıyla 4000 çeşidi falan oluyor.
410-430 gibi bir ışığın bu yosunu azdırması normal bir durum. Çünkü bu yosun adını aldığı fikoeritrin den başka klorofil a&d pigmentlerini yoğun taşıyor, yine karoteninden picocyanine tabiki fikoertirinine kadar başka pigmentlerde taşıyor. Klorofil pigmenti yeşil rengini veriyor bir taraftan kırmızı bir taraftan klorfil d nin kahve görüntüsü falan birleşince bildiğimiz görüntüsü oluşuyor. Hangi pigment baskınsa renk o şekil oluyor yani.
LED tasarımında güvenle 430 kullanılabileceğini düşünmemin bir sürü sebebi var. Hemen her floresanda bolca 430 olduğu gibi, bütün metal Halidelerde neredeyse 380e kadar bolca uv bulunuyor ve bu ışıklar akvaryumlarda hali hazırda kullanılıyorlar. Diğer taraftan bu bölge ışığa eklenmediğinde elbet klorofil a absorbansı etkilenip bu yosun azalacaktır, ancak bitkilerin de performansı aynı şekilde azalacaktır. Klorofil a yı sadece 660dan vererek nasıl sonuç alınıyor açıkçası denemediğim için bilmiyorum ancak yukarıda değindiğim gibi bir pigmentin bir asıl absorbans yeri oluyor bir de floresan absorbans yeri, yani klorofil a nın asıl yeri 430 civarı iken floresan absorbans yeri 660 oluyor, bu iki nokta ışıkta birlikte olduğu zaman verimlilik kat ve kat artıyor. Aslında klorofil a nın 360nm civarlarında da tekrar bir yükselişi var, biz 400 ila 700nm arasını verirken zaten ışığı kısıtlı veriyoruz, normalde doğal bir gün ışığında bunun 400nm öncesi bolca uv si de ve aslında yine bolca kızılötesi de var. 400 öncesi ve 700 sonrası kızılötesi ısıtıcı ışıkları kullanmadığımız için akvaryum ortamında zaten bir adım önde oluyoruz. Bir pigment birden çok alandan absorbans yaparken ayaklardan biri olmadığında ışığın performansı çok ciddi şekilde düşüyor.
Belki zaman zaman yapılan tasarımlarda güç tam kullanılmadığından bir 430 eklenmesi durumunda ışığın gücü katlanıp, bu güçlü ışık altında ve o anki mevcut şartlarla sakal yosununu oluşturmak durumunda kalınabiliyordur gibi de düşünüyorum.
Yani normalde bu güne kadar kullandığımız ışık bitkiler açısında kör olduğu için bizim gözümüze güçlü gelen ışığı bitkiler görmüyorlardı, ilgili noktalarda pikler yaptığımız zaman ışık tahminimizin çok üzerinde güçleniyor. Onun için grafiklerdeki pik çıkışların çok yüksek tutulmaması gerektiğini düşünüyorum ve okuduğum bir yazıda da grafiğin genel kalınlığının iki katından uzun pik olmasın gibi bir tavsiye de okumuştum. Onun için aynı nm de bir den çok led kullanımı (bir grup için bahsediyorum) çok uygun olmayacaktır. Simavi bey, 1 tane 450 ye 4 tane 660 gibi bir tasarım paylaşmıştı, su altı grafiği olduğu için belli olmuyordu ancak o 660 normal grafikte fezaya gideceği için hatalı bir spektral yaklaşım olduğunu belirtmek istemiştim.
Diğer taraftan yukarıda değindiğimiz hususta sanırım bazı firmalar ışığın gücünü bilerek kısmak için 640 ve 660 ı tam vermiyor olabilirler.

[EDIT]ringo,2015-10-28 18:47:24[/EDIT]

Bu sayfayı açan ve LED teknolojisinin kullanımına yönelik bilgi ve deneyimlerini paylaşan başta Sayın Mustafa Bey olmak üzere tüm dostlara hem teşekkür hem de tebriklerimi sunarım. Ben de uzun bir aradan sonra yeniden hobiye dönmeye karar verdim ve büyük ihtimal ile kısa bir süre içerisinde 120x45x55(h) ebatlı 10 mm cam kalınlıkla bir tank siparişi vereceğim. CO2 set hariç diğer malzemeleri de parça parça almaya başladım. Bu tankı düşük destekli bitki ve bulabilirsem kaliteli varyetelerden canlı-doğuran tankı olarak planlıyorum. Daha sonra yüksek destekli bitkili cüce cichlid, melek ve tetra tankı da yapabilirim. En büyük sıkıntı kapak ve aydınlatma tabii ki. Konuyu tümüyle okudum ve sizden aldığım feyz ile bir proje hazırlığındayım ama yolum doğru mu tartışmak istedim. Desteğinizi esirgemezseniz minnettar olurum.
Projem şöyle,
“72 adet 1W Power Led”, “6 adet 12’li çubuk Power Led PCB” ve “1 adet Power Led Soğutucu” İnternet üzerinden elektronik ürün satan yurt içi sitelerden tedarik edilecek.
1. Power Led soğutucu: http://www.armaelektronik.com.tr/detay.aspx?id=62 Model (169 AS), 1 adet 1 m uzunlukta alınacak.
2. Power Led PCB: http://www.marketdijital.com/12-Li-Duz-Powerled-Pcb-48x16cm-Ak000-23,PR-3467.html Model (AK000-23), 6 adet alınacak (her sırada 2 adet PCB üzerinde 24 adet power led dizili olarak 3 sıra halinde toplam 72 adet 1 w power led seri bağlı olarak kullanılacak).
3. Power led:
- 36 adet Beyaz (Edison 6700K 130-140LM)
- 18 adet Deep Red (Edison 650-670nm)
- 8 adet Royal Blue (Powerlux 430-450nm)
- 2 adet Kırmızı (Edison 620-630nm)
- 2 adet Mavi (Edison 455-475nm)
- 2 adet Yeşil (Edison 515-535nm)
- 2 adet UV Led (Edison 390-410nm)
- 2 adet Cherry Red (Edison 730-750nm)
4. Led Driver: uygun ise Meanwell HLG-60H-C350B (http://www.dorfez.com/HLG-80H-C350B,PR-287.html) gibi tek bir dim edilebilir led driver veya tavsiye edebileceğiniz başka bir veya birden fazla led driver olabilir (buradaki endişem bir elektrik kaçağı durumudur. Çünkü küçük bir kızım var!).
Buna göre;
A- Yaklaşık 250 litre olacak tank için tasarladığım 72w Power Led yeterli midir?
B- Ledler su yüzeyinden yaklaşık 10 cm üstte ve tabana yaklaşık 55 cm mesafede yanacak olup lens gereksinimi var mıdır?
C- Led seçimlerim ve miktarları konusundaki düşünceniz ne olur? Mesela Türkiye’den bulamayacağım 430nm mor ve yerine 390-410nm UV kullanmayı düşündüğüm 410nm UV büyük bir eksiklik midir? veya 455-475nm Mavi, 620-630nm Kırmızı, 730-750nm Cherry Red ve 515-535nm Yeşil konusundaki önerileriniz nedir?
D- Led driver seçimim uygun mudur? Yoksa her 24 led içeren birer sıra (2x12 adet) PCB için birer adet olmak üzere toplam 3 adet driver alıp voltajı büyütmesem daha mı verimli olur.
E- Dimmer öneriniz var mıdır? Ne cins ve model önerirsiniz?
Değerli dostlar düşünceleriniz çok önemli. Şimdiden teşekkür eder ve saygılar sunarım.

Tuğrul bey,
72 watt uygun olacaktır. İstediğiniz zaman, düşük desteklide 24x2 gibi kullanabilirsiniz. İstediğinizde de mesela ortada kalacak 12x2 bloğu biraz daha grow yapıp, yani biraz daha farklı tasarımla, yüksek hıza çıkabilirsiniz.
3 driver kullanarak, her 24 lük bloğu ayrı çalıştırmanız iyi olur, bütçeniz elverirse dimmli bir driver de tercih edebilirsiniz.
Ancak 12li pcb leri seçerken ledlerin aralıklarının geniş olmayanını tercih etmeniz renklerin karışması açısında daha iyi olacaktır. Atıyorum, 12 lik pcbleriniz 30ar cm olsa ikisinin arasında ve iki kenardan 15er cm boşluk bırakarak da kullanabilirsiniz.
Nasılsa akvaryumun arka ve önüne de bu kadar mesafe bulunuyor.
Ancak ışığın yeterince yayılabilmesi için 10cm biraz yetersiz olabilir, suya 15-20cm gibi bir yükseklikte konumlanması ışığın iyice akvaryuma dağılımı açısından gerekli bir husus.
Led seçimleri hususunda ise ancak size kendi tercihlerimi söyleyebilirim.
Bana göre 12li bir led gurubunda atıyorum 3 renkli led varken ve 9 beyaz varken, yeşile ihtiyaç kalmayacaktır.
Ancak mavi kullandığınızda gelecek kelvin yükselmesini karşılamak ve az birşey yeşil ve sarı desteği alabilmek için bir kısım beyazın (yarı yarıya kadar olabilir) 4000k seçilmesi uygun olacaktır.
Ancak diğer taraftan bu beyaz ledlerin en zayıf bölgesi 490 bölgesi olduğundan, her bir grup ledinize 490-510 gibi bir led ekleyebilirsiniz, bu hem ışığın genel performansını yükseltecek, hem görselliğinizi iyileştirecek hem de karaten absorbansına belli ölçüde katıkı verecektir.
Edisonun 6700k sının beyazının mavi piki 455 de olduğundan 460ve470 bölgelirine belli ölçüde, bu ledden destek geldiğinden oraya ekleyeceğiniz bir led mavi açısından fazla gelecek mavi bölgeyi ve kelvini aşırı yükseltecektir. Ancak mesela ortaya grow yapacağınız gurupta beyazları çoğunlukla düşük kelvinli kullanıp bu ledin eklenmesi de düşünülebilir.
Diğer taraftan 430 gibi bir mavi bana göre en önemli mavidir, çoğunlukla piyasada 420-430nm arası led bulunduğundan eğer bu ledden temin ederseniz bu ledin dip kısımları bir ölçüde 410 desteği de verdiğinden diğer uv led fazla gelebilecektir.
Ancak bu ledde grow gurubunuzda 2 adet yer alabilir. Ancak her grubunuzda olması gereken mavi 420-430nm mavidir.
730nm hususunda ise, 72watt da 2 tanesi bile fazla gelebilecektir. Bence kullanmanıza gerek yok. İlle de bir emerson etkisi almak isterseniz, full spektrum ledlerden yararlanabilirsiniz, bu led kırmızı bölgenize komple destek sağlayacağı gibi ufak ölçüde 730 desteğide verecektir. Ancak bu ledin de mavisi bulunur ve mavi miktarı %25 civarındadır, bu led kırmızı bölgeyi grafikte kaldırırken mavi 450 yi de yukarı kaldırır, onun için bu ledi kullandığınızda mavi bölgesi düşük yani 4000k gibi ledleri öncelemeniz yerinde olur.
Bana sorsanız her bir 12 li gruba bir 430, bir 490 iki full spek led koyun derim. (bu full lederin iki farklı grafikte olanı oluyor, mavi bölgesi biraz yüksek olup 380nm içermeyeni daha mantıklı)
Ortadaki grow grubunuza ise, herbir pcb için birer tane 430-490-630-660 la tercihen birer uv (bulabilirseniz 410, bulamazsanız 390-410) kullanabilirsiniz.
Tabii bu yazdıklarım kendi görüşlerimdir, yukarıda bahsettiğim tasarım büyütme ve fotesentez açısından uçmaz ancak, hem yüksek görsellik hem orta hızda bir büyüme için yeterli olacaktır.
Lens kullanmasanız da 55cm de yeterli olacağını düşünüyorum, lesler ışığı odakladığı için ışığın karışımı noktasında sıkıntı da yaratacaktır. Yani kullanmazsanız daha iyi olur.

İlyas bey.. Paylaşımınız için çok teşekkür ederim.
430nm led Türkiye de bulamadım. O yüzden dışardan arayışa geçmeden armatürü yapabilir miyim diye düşünmüştüm. [:?]. 490nm hiç aklıma gelmedi ben görselliği artırmak için yeşil eklemeyi tasarlıyordum. 730nm gerekliliği konusunu da dediğiniz gibi emerson etkisi için planlamıştım ama 660 nm ile mesafenin çok açılması da aklımı karıştırıyordu. Bu durumda konfigürasyon üzerinde biraz daha çalışmakta fayda var. Driver konusunda ise tek bir dim edilebilen driver ile çözüm mantıklı değil mi yoksa korktuğum gibi yüksek voltaj nedeniyle mi üç driver önerdiğiniz konusunu biraz açabilirseniz çok sevineceğim.
Teşekkür eder saygılar sunarım.

Spektrum grafiği için iki site ismi geçti konuda ve ben ikisindede aynı led kom binasyonunu denedim ama her iki sitedede ÇOK farklı sonuçlara ulaştım.Bu iki sitenin adları build my led ve spectra.Bu iki siteden hangisi daha doğru sonuçlar veriyor?[:?][:?][:?] [EDIT]can lale,2015-11-01 13:33:40[/EDIT]

Merhaba arkadaslar ben 50 cm akvaryumumda 14 adet 3w 6500 k power kullandim gozle gorunur bir fotosentez kabarciklari var ama zeytin bitkisinin ust yapraklari morarmis biraz anlamadim fazlami geldi acaba mayali co2 kullaniyorum kum hangen

[QUOTE=can lale]Spektrum grafiği için iki site ismi geçti konuda ve ben ikisindede aynı led kom binasyonunu denedim ama her iki sitedede ÇOK farklı sonuçlara ulaştım.Bu iki sitenin adları build my led ve spectra.Bu iki siteden hangisi daha doğru sonuçlar veriyor?[:?][:?][:?] [/QUOTE]