Yavruların Yenmesini Engellemek

Canlı doğuranları yavru yememeye alıştırabiliriz. Zorluklarına göre:

Endler (zaten kendiliğinden yavrulara meraksızdır)
Lepistes (Kolay alışır)
Sphenops Moli (Kolay alışır)
Latipinna Moli (Zamanla alıştırılabilir)
Plati (Zor alışır)
Velifera (Zor alışır)
Kılıçkuyruk (Çok zor alışır ama imkansız değil)


Şimdi nasıl yapacağınızı anlatayım.
Karma akvaryumlarda bu iş biraz daha zaman alacaktır çünkü yavru yemeyen balıklar bile diğer türlerle yem mücadelesine giriyorsa yavrulara da yem olarak bakacaktır.
Tek tür Lepistes besleyenler için bu işi yapmak oldukça basittir.

Hacim
Canlı doğuranlar kalabalıksa ve bazı türler için yeterli hacim yoksa yavru yeme alışkanlığı giderilemez. Örneğin 50 litrelik bir akvaryuma Velifera & Kılıçkuyruk eklerseniz yavru yememeye alıştırmanız imkansızdır ama Lepistes için yeterli bir hacim. Hacim arttıkça iş kolaylaşır.
Örneğin bir Kılıçkuyruğun yavru yememesi için minimum 100 litre bir kapasite gerekli.

Yemleme
Balıklarınızın sık sık lezzetli kaliteli ve değişik çeşitteki protein yemleriyle beslemelisiniz. Protein ihtiyaçlarını iyi giderdiğinizde, balıklar açlıktan arayışa girmediği zaman yavrulara karşı ilgileri oldukça azalacaktır. Bir hafta bile bu farkı gözle görmeniz için yeterli. Örneğin kabuksuz artemia, kan kurdu kurusu, Tubifex kurdu kurusu, su piresi, sivrisinek larvası, kaz ciğeri, yumurta sarısı gibi yiyeceklerle sık sık besleyin ve farkı görün. Not; bu kadar protein verdiğiniz balıkları sindirim sistemi rahatsızlıklarından korumak için haftada 2 günü mutlaka bitkisel yemlemeye ayırın.

Balık Yaşı
Bunu değiştiremezsiniz ama aklınızda bulunsun. Olgun ve anaç balıklar her zaman yavrulara karşı daha ilgisizdir. Gelişme çağındaki gençler, ilk hamileliklerini yaşayan dişiler gibi balıklar ise yavru yemeye daha meraklıdır. Ayrıca erkek balıklar çok daha kolay alışırken genç dişileri alıştırmak en zor olanıdır. Bunun nedeni, gelişim aşamasındaki balıklar ve hamile gençlerin vücudu daha fazla besin (protein) gereksinim duyar.

Balık sayısı-Popülasyon
Eğer yavru balıklarınızın  yenmesini istemiyorsanız balıklarınızı bir kez alın, az sayıda alın ve akvaryuma balık konusunda müdahale etmeyin. Yeni balıklar ekleyip çıkarmayın. Ne kadar az balıkla başlarsanız o kadar başarılı olacaksınız. Ayrıca kalabalık akvaryumlarda yavru yememeye alıştırmak çok çok zor bir iştir, hatta hiç yapılamayabilir.

Son aşama; Alıştırma
Yukarıdaki maddelerin hepsi uygunsa artık son aşamaya geçiyorsunuz. Yavru akvaryumundan 1 cm'lik genç yavrulardan bir kaç tanesini ana akvaryuma salıyorsunuz. İlk başta yavru balıkları biraz merak edebilirler, kovalayan da olabilir ama bir kaç dakika içinde herkes birbirine alışacaktır. Olgun balıklar bu gençlerin yenmeyecek boyutta olduğuna kanaat getirip beraber yüzmeye başlayacaklar. 2-3 gün sonra birazcık daha küçük yavrular ekleyin. 1 hafta sonra daha küçük yavrular. Her seferinde balıkların tepkilerini gözlemleyin. Kovalamaca oluyorsa daha küçük boydaki yavruları eklemeyi erteleyin. Kovalamaca olmadığından emin olduğunuz zaman daha küçük yavrular eklenebilir. Bu arada mutlaka akvaryumda yavru balıkların saklanacağı sık ve kalabalık bir bitki grubu olsun. Bunu sakın ihmal etmeyin.

Su değişimlerini abartmayın, ısıyı sabit tutun. Su değerlerini optimum düzeyde koruyun ve sıcaklığı normal seviyeden yukarı-aşağı düşürmeyin.
Zamanla en küçük yavruların bile yenmediği bir akvaryuma sahip olacaksınız.

Sıkıntıda olan-stres yaşayan balık yavruları da yer, bunu unutmamak gerekiyor.
Bir arkadaşımda bugün 100 litrelik karma canlı doğuran akvaryumu var ve  artık yavru akvaryumu kullanmıyor. Yavrular bitkilerin arasındalar, yem atıldığında büyük balıklarla birlikte yiyorlar, en iri Kılıçkuyruklar bile ağzının dibindeki yavruya bakmıyor... Bunu yapmak için yukarıdaki yöntemler uygulanmalı, gözlem yapılmalı ve bolca sabır gerekli...


Konuyla ilgili olarak bir Canlı Doğuran üstadı olan Kubilay Güneri'nin daha önce konuşulmuş bu konu için yaptığı yorumu da buraya ekliyorum.

      Balıkların olayları hafızalarına kaydetme özelliği vardır. Bu sebepledir ki  belli bir eğitimle özellikle beslenme konusunda balıklarımızı bazı şeylere alıştırabiliriz. Yavru yememe konusuna gelince bu eğitimi nasıl verdiğimi sizlerle paylaşmak isterim. Burada can alıcı nokta balığın yavru balığı kanıksama olayıdır. Peki bunu nasıl yapabiliriz. Sakınan göze çöp batar misali sizler yavrularınızı anaçlardan ne kadar sakınırsanız onlar için bu yavrular o kadar cezbedici olurlar. 

      Zaten hamile bir balık içgüdüsel olarak doğum anında kuytu köşeleri tercih eder. Bu yavru balıkların ilk doğumlarında saklanmaları için bir fırsattır. Balıklarınızı aç bırakmadığınız ve düzenli yem verdiğiniz taktirde balıklarınız çevresindeki yavruları zamanla kanıksarlar . Bazen bir iki hamle yapacak olurlar ama yavru balıklar da içgüdüsel olarak bazı donanımlara sahiptirler. Anaçı görünce ağzının içinde ne varmış diye kontrole çıkmazlar zaten. Anacın üzerine doğru hareketlendiğini gören yavru balık hızla oradan uzaklaşır. Hiç bir avcı kendinden daha hızlı bir avla uğraşmak istemez. Anaç balık kaçan yavrunun peşinden onu kovalamaz. Hali hazırda verdiğiniz yemler daha kolay ve enerji sarfetmeden tüketilmeye hazırdır onlar için.

       Son yıllarda balıkların psikolojik özellikleri ve zihinsel kapasiteleriyle ilgili bilgilerimizde büyük bir artış olduğu söylenebilir. Balıklar artık yalnızca iç güdüleriyle hareket eden basit canlılar değil, akıllı, sorunlarını zekice çözebilen, toplumsal zekaya sahip canlılar olarak kabul görüyorlar. Örneğin bazı balık türlerinin kendi sürülerindeki öteki balıkları tanıdıklarını, öteki balıklarla farklı ilişkiler geliştirdiklerini ve toplumsal ayrıcalıkların farkında olduklarını kanıtlayan araştırmalar var. Bu araştırmalara sizlerde gözlemlerinizle katkıda bulunabilirsiniz. Daha önceki yazılarımda gözlemin ne kadar önemli olduğunu defaaten tekrar etmiştim. Kendi akvaryumunuza dikkat edin bazı balıklar hasseten birbirlerine gıcık oluyorlar. Ne zaman onları izlemeye koyulsam hep aynı balıklar birbirleriyle uğraşıyorlar. Mesela benim akvaryumda bir velifera dişisi var siyah moli dişimle asla anlaşamazlar. Ne zaman baksam hep bir mücadele içerisindeler, paylaşamadıklarını paylaşmak için sürekli bir çaba içerisindeler. Bu da balıkların hafızasının sanılanın aksine 3 saniye olmadığının kanıtıdır.

Sık ve az yem verilmesi özellikle yeni doğum sıralarında çok mantıklı. Ancak yavrular için bu bir tehtid unsuru olabiliyorlar. Örnek vermek gerekirse; benim akvaryumum da, yavruların saklanabileceği 4 farklı bölge var. Bir bölge yüzeyde, diğer üç bölge dipte. Yemlemeyi öyle dikkatli yapmak zorundayım ki, hiç bir yavru beslenmek için bu güvenli bölgeleri terk etmek durumunda kalmasın. Dolayısıyla önce erişkinleri besliyorum, sonra güvenli bölgelere göre ya dip yemi, ya da yüzeyde uzun süre kalacak, kuru pul yemler veriyorum. 

Erişkin balıklarım boyları büyümüş yavruları görünce zaten yanlarından geçip gidiyorlar. Bir de bu yavruya karşı tepkisizleşme olayı nesil ile alakalı. Lepisteslerimi kaybetmeden önce, hiç bir yavruya zeval gelmiyordu, herkes halinden çok memnundu. 

3-4 hafta önce 15 adet Endler aldım ve şu anda ortalama 50 adet yavrum var. 

Akvaryumunuzu bol bitkili yapmanız da bu duruma fayda sağlıyor.

  Umut Abi,gerçekten hiç boş bir mesajına rastlamadım.Her mesajın bilgi doluBu konun da (Ben dahil.)daha birçok üyeye yardımcı olacağını umuyorum ve sizin hayranlarınızdanım...

   Başarılarınızın devamını ve  sağlıklı hobiler diliyorum size.

 Akvaryumlarımın bazıları bölünmüş,bir tarafta damızlık anaçlar diğer tarafta yavrular durur.Yani yavrular herdaim gözlerinin önündeler ve bu durum karşısında yavrular ve anaçlar birbirlerine alışması gerekir.

 Sizlerle aynı düşünceye sahip olduğumdan(yani alışabilir)geçmişte denemelerde bulundum.Sonuç hüsran.Ben yetişene kardar bir kaçını bayılttılar(darbe alanlar yaşamadı tabi).Ama birde şöyle bir durumvar.Aynı akvaryumdan bir dişiyi yavru bölümüne aldım ve 48 yavru doğurdu bir tanesine bile dokunmadı.Yine aynı akvaryumdan başka bir dişiyi aynı yavruluk bölümüne aldım doğurduklarını affetmedi.

 Yani her anaç aynı davranmıyor.Bunlarda benim gözlemlerim.