(Su piresi) Yetiştiriciliği

(Su piresi) Yetiştiriciliği

Fizyolojik Özellikleri

• Daphniidae familyası fertlerinde vücut yanlardan basık ve belirgin olmayan segmentli bir yapıya sahiptir.

• Baş ve gövde belirgindir.

• Baş alt tarafta çengel benzeri gaga şeklini almış ve kafada beş çift uzantı vardır.

• Birinci çift başın alt tarafından çıkar.

• Bunlar çubuk şeklinde olup cinsiyete göre farklılık gösterir.

• İkinci çift su pirelerinin hareket organıdır.

• Su pirelerinde hareket dikey olarak inip çıkma şeklindedir.

• Geriye kalan 3 çift uzantı ise ağzın birer elemanı olarak görev yaparlar.

• Gövde şeffaf bir kabuk ile örtülüdür. Kabuk sırt tarafında midye kabuğu gibi birleşmiş olduğu halde alt tarafı açıktır.

• Beş çift bacak vardır.

• Bu bacaklar yoğun şekilde segmentli ve kıllıdır.

• Dişi su pirelerinin sırt tarafında gövde ile kabuk arasında bir boşluk vardır.

• Buraya kuluçka kesesi denir.

• Burada yumurta ve embriyolar gelişir. Karında herhangi bir bacak yoktur.

• Fakat karnın sırt tarafında 4 çift çıkıntı vardır.

• Anterior çıkıntı en büyüğü olup damızlık kesesinin pasteriorunu kapatarak yumurta ve embriyoların düşmesini önler.

Ekolojik İstekler

• Daphniidae familyasına giren Daphnia cinsi 20’den fazla türü mevcuttur.

• Dolayısıyla su pireleri dünyada çok geniş bir sahaya yayılarak kuzey ve güney yarım küredeki göller rezervuarlar nehirler ve onların meydana getirdikleri su birikintileri havuzlar pirinç tarlaları gibi çok değişik su kesimlerinde yaşamaktadır.

• Bu eklembacaklılara farklı mevsimlerde alçak ve yüksek kesimlerdeki temiz sularda olduğu gibi çok kirli sularda da rastlamak mümkündür.

• Su pireleri büyük su kütlelerinin kıyı koylarında yoğun bir şekilde bulunurlar.

• Çünkü bu kısımda su bitkileri ile birlikte bulunan bakteri ve mayalar su pirelerinin gıdasını 
meydana getirir.

• Su pireleri ancak kısa bir periyot için uygun çevre sağlayan geçici sularda bile bol miktarda
bulunabilir.

Suyun CO2 Konsantrasyonu

• Daphnia türleri; erimiş O2 konsantrasyonu hemen hemen 0’dan doymuşluğa veya aşırı
doymuşluğa kadar bulunabilir, organik madde konsantrasyonu, alg v.s. gibi çeşitli faktörler
tarafından değiştirilen sularda yaşamaktadır.

Su Sıcaklığı

• Su pireleri günlük yıllık sıcaklık değişmelerine karşı oldukça dayanıklıdır.

• Daphnialar kış mevsimini buz altında geçirebilir ve hatta yeterli gıdanın bulunması durumunda 
da çoğalabilirler.

• Su sıcaklığının üst sınırı 36°C olup ancak birkaç birey yaşayabilir.

• Su ürünleri de olduğu gibi su pirelerinin de optimum gelişmeleri için gerekli olan su sıcaklığı
türlere göre değişir.

• Mesela D.magna 18-20 °C yahut 20-24 °C’de, D.pulex’de opt. 18-22°C yahut bazı durumlarda 7-17° C’dir, D.longispina 18-20°C’de yaşamaktadır.

• Optimum sıcaklık sınırı yaşa göre de değişmektedir.

• Genç bireyler yaşlılara göre sıcaklığa daha dayanıklıdırlar.

• Mesela D.magna 19-21 °C genç birey ise 24- 25°C tercih eder

pH

• Daphnialar geniş bir pH sınırları içerisinde yaşamaktadır.
• Su pirelerinin optimum pH isteklerini tespit etmek oldukça güçtür.
• Bununla birlikte pH 7,1-8,0 ortamının iyi olduğu pH 3 ‘de ise su pireleri birkaç sat içerisinde ölmektedir.

Tuzluluk

• Daphnia türleri tipik tatlı su formları olmakla birlikte bazı türleri hafif acı sularda yaşayabilir Organik Madde Konsantrasyonu

• Daphnia türleri fazla miktarda organik madde ihtiva eden sularda yaşayabilir ve çoğalabilirler.

• Organik maddeler su pirelerine yem kaynağı olan bakteri ve protozoaların üremesini hızlandırır.

Işık

• Bazı metabolik faaliyetler için su pirelerinin ışığa ihtiyacı vardır.

• Hem ergin Daphnialar, hem de yumurtaları karatenoidleri ihtiva etmektedir.

• Karatenoidlerin sentezlenmesi için ışık gereklidir.

• Su pirelerinin ışığa karşı reaksiyonunu çeşitli faktörler etkiler.

• Sıcaklık bunlardan birisidir.

• Yem durumu da diğeridir.

• Su pirelerinin göstereceği reaksiyonun şekli ışığın yoğunluğu ve yönüne de bağlıdır.

• Doğal ortamda yaşayan su pireleri şafak vakti su yüzeyine doğru harekette daha aktiftirler ve
ışık şiddeti arttıkça yüzme hızını da artırırlar.

• Işık yoğunluğunu su pireleri hem göz hem deri yoluyla fark edilebilir.

Renk

• Bazı araştırıcılar su pirelerinin renkleri ayırt edebildiklerini mavi renge kırmızıdan daha duyarlı olduklarını bildirmektedirler.

• Bununla birlikte su pirelerinin renklere karşı gösterdikleri duyarlılık fototropizm özelliklerinden kesin bir çizgi ile ayrılamaz.

Üreme

• Daphnia populasyonundaki erkek/dişi oranı çevreye bağlı olarak oldukça değişim gösterir.

• Optimum çevre şartlarında populasyonda hiçbir erkek birey bulunmayabilir.

• Bu durumda dişiler döllenme olmaksızın gelişen partenogenetik yumurtalar yaparlar.

• Uygun olmayan şartlarda ise populasyonda erkekler görülmeye başlar ve ekstrem durumlarda dominant duruma geçerler.

Üreme

• Populasyonda erkeklerin görülmesiyle eşeyli üreme başlar ve kış yumurtaları (Ephippia) üretilir.

• Dişi su pirelerinin döllenmesi bir veya iki erkek tarafından sağlanır.

• Daphniaların spermatozoaları kamçısız olup hareket etmezler.

• Tabii şartlar altındaki su pirelerinde yılın farklı zamanlarında hem eşeyli hem partenogenetik yolla
üreme meydana gelebilir.

• Daphnialardaki üreme şeklini populasyonun yoğunluğu,yem kaynağı ve suda erimiş oksijen düzeyi gibi çeşitli faktörler belirler.

• Su sıcaklığının direkt etkisi olmayıp endirekt etkisi vardır.

Üreme

• Yem kaynağı ve populasyon yoğunluğunun yeterli olması geniş bir sıcaklık sınırında dişiler
partenogenetik yumurta üretirler.

• Partenogenetik yumurtalar yaz yumurtaları olarak adlandırılırlar.

• Genelde büyük dişiler daha büyük yumurta yaparlar.

• Düşük sıcaklık ve yüksek sıcaklıklarda yumurta çapı azalır.

• Ephippia (Aktif olmayan) yumurtalar uygun olmayan çevre şartlarında meydana gelirler.


Su Piresi Başlangıç Kültürünün Hazırlanması

• Su piresi kültürü için başlangıç materyali ilkbaharda tabii sulardan elde edilir.

• Diğer canlılarla birlikte su pirelerini ihtiva eden göl, hendek ve havuzlardan bir el kepçesi 
yardımıyla başlangıç materyali toplanır.

• Yakalanan su piresi bir kova veya başka bir kaptaki suya transfer edilir ve kültürün yapılacağı bölgeye nakliye edilir.

Kültürünün Hazırlanması

• Taşıma kaplarına konulacak su piresi miktarı kısa mesafeler için 1 lt suda 100 gr.’a kadar çıkarılabilir.

• Yetiştiriciliği yapılacak yere ulaştığında su pireleri bir favaya yerleştirilerek mümkün olduğu kadar
yabancı hayvanlardan temizlendikten sonra yetiştirme kabına yerleştirilir.

• Yeni bir ortama ifade edilen şekilde getirilen materyalin çoğu ölür ve ephippial dişiler görülür.

• Böyle bir transfere genç bireyler cinsi olgunluğa erişmiş olanlardan daha fazla dayanır.

• Su pireleri yeni ortama 3-7 günde adapte olur ve partenogenetik yolla üremeye başlarlar.

• Su piresi kültürü için başlangıç materyali ephippial yumurtalardan da (kış yumurtası) teşkil
edebilir.

• Bu yumurtalar tabii sulardan sonbaharın sonlarına doğru temin edilebilir.

• Kış yumurtaları yüzebildiği veya dibe batabildiği için hem su yüzeyinden hem de su dibinden toplanabilir.

• Kış yumurtası suyu kurumuş yerlerde üst silt tabakasından alınabilir.

• Ayrıca kış yumurtaları göllerde dalgaların kırıldığı yerlerde fazla miktarda bulunacağından böyle
yerlerde de toplanabilir.

• Toplanan kış yumurtaları (çaf veya siltle birlikte) tabii şartlarda kurutulur ve sıcaklığı 1-5 °C
arasında değişen kuru bir yerde muhafaza edilirler.

• Kültüre başlamadan 10-12 gün önce kış yumurtaları 18-22 °C’deki suya yerleştirilirler. Su
pireleri bu şartlarda 4-7 gün içerisinde yumurtadan çıkar ve başlatma materyali olarak
kullanılırlar.

• Su piresi kültürü yıl boyunca bir odada düşük yoğunlukta yahut kışı yumuşak, sıcak geçen
bölgelerde dışarıdaki bir havuzda muhafaza edilebilirler.

• Düzenli bir şekilde yem vermek suretiyle soğuk mevsimde söz konusu şartlarda muhafaza edilen su pireleri partenogenetik üremeye devam
ederler.

• Kışı soğuk geçen bölgelerde Daphniidlerin damızlık stoku en az 1,5 m. derinliğe sahip
olan ve donmayan su ortamında muhafaza edilebilirler.

• Böyle bir ortamda fitoplankton gelişir ve böylece yeterli oksijen sağlanmış olur.

• Havuz fitoplanktonun gelişimi periyodik olarak küçük bir miktarda süper fosfat ve amonyum
nitrat ilavesiyle teşvik edilebilir.

• Su piresi yetiştiriciliği geçici yahut devamlı olacak şekilde inşa edilen her çeşit havuz,
hendek, çukur v.s. olduğu gibi cam, toprak, ağaç ve emayeden yapılmış kaplarda
yapılabilir.

• Derinliği 1 m.’i geçmeyen 50-70 metrekarelik alanlar kültür muhafazası ve kullanımı için
uygundur.

• Yetiştiriciliğe başlamadan önce kapların ve su havuzlarının kir ve tozu temizlenmeli ağartma tozu ile dezenfekte edilmeli ve su ile yıkanmalıdır.

• Bütün çatlak ve delikler dikkatli bir şekilde kapatılmalıdır.

• Havuz, hendek ve çukurların filtre bölgelerine bir kat killi toprak yerleştirilmelidir.

• Daphniidlerin herhangi bir tabii kaynaktan alınan tatlı suda kültürleri yapılabilir.

• Çeşme suyu ancak özel durumlarda ve sedimentasyondan sonraki 1-2 gün için kullanılmalıdır.

• Su iyi bir elek veya herhangi bir filtre ile filtre edilmelidir.

• Parlak ışığın olumsuz etkisi suyun kahverengiye boyanmasıyla önlenebilir. Yetiştiricilik için 15-25 °C’lik sıcaklık optimum olmasına rağmen daha düşük ve daha yüksek sıcaklıklarda da büyüme olur.

• Gübre ve kuru ot ile gübrelenmiş kültürlerin pH’sı 7,6 ‘dan 9,5’e kadar değişen ortalama
8,5’lik değere sahiptir.

• Daphniid kültürlerindeki büyüme oranı sadece çevre şartlarına bağlı olmayıp aynı zamanda ilk konulan materyalin de (başlatma materyali) miktarına bağlıdır.

• Populasyonun başlangıç miktarının büyük olması halinde büyüme daha hızlı olacak ve populasyon yoğunluğunun tepe noktasına çıkması için daha az zaman gerekecektir.

• Kültürün seyreltilmesini biomass 300-1000 g. olduğu zaman başlanabilir.

• Yeterli yemin olması durumunda başlatma biomassı (veya miktarı) metreküpte 10 gr. olan kültürlerde bu seviyeye genellikle 20-25 günde ulaşılabilir.

• Kültürün olgunlaşması için gerekli olan zamanı 3-16 güne kadar indirilebilmesi başlatma miktarının 10-20 kat artırılmasıyla mümkün olabilir.

• Bazı durumlarda kültüre populasyon maksimum noktaya ulaşıncaya kadar devam edilir ve sonra hepsi hasat edilir daha sonra kültüre yeniden başlanır.

• Diğer taraftan kültür süresince kısmi hasat yapılır ki bunun anlamı populasyonun düzenli olarak
zayıflatılması demektir.

• Populasyon hızlı büyüme periyodu yapılacak kısmi hasatların devamlılığıyla uzatılabilir.

• Fakat bu durumda populasyonun muhafazasının gelecekte karlı olmama durum
söz konusudur.

• Kültür için farklı süreler tavsiye edilmektedir.

• Çeşitli araştırıcılar tarafından tavsiye edilen periyot en az 30 gün ve en fazla 9 ay olarak
bildirilmektedir.

Daphnia sp. (Su piresi) Yetiştiriciliği Yetiştirme Metotları

• Çok değişik su ortamlarında bulunmaları ve çevre faktörlerine karşı belirgin bir dayanıklılık göstermeleri sebebiyle su pirelerinin geniş bir şekilde kültürlerinin yapılmaktadır.

• Daphniidlerle ilgili biyolojik çalışmalarda onların kütle halinde üretilebilmeleri için çeşitli metotlar tespit edilmiştir.

• İleri sürülen çok çeşitli metotlardan 2 farklı yaklaşım ortaya çıktı.

• Bunlardan birincisi tabiatta yaşadıkları çevrelerdeki şartlara benzer ortamlarda yemleriyle birlikte
yetiştirilmeleridir.

• İkincisi ise su pireleri ile yemlerinin ayrı ayrıyetiştirilmeleridir.

• Bu durumda ortama sabit besin rejimi uygulamak gerekir.

• Çünkü yem miktarı populasyonun partenogenetik yolla üremesini tayin eden en
önemli faktördür.

Su Piresi Ve Yemlerin Birlikte Yetiştirilmesi

A. Organik Gübrelerle Yetiştiricilik

B. Mineral Gübrelerle Yetiştiricilik


Organik Gübrelerle Yetiştiricilik

• Su piresi yetiştiriciliğinde en yaygın organik gübre at gübresidir.

• At gübresinin organik ve mineral elemanları su içerisinde kolay yayılır ve bakteriyel planktonun
hızla yayılmasını sağlar.

• At gübresi organik muhtevasının yüksekliği yanında bakteri bakımından da zengindir.

• Gübre amonyağı nitrit ve nitrata okside eden azot ve çürüme bakterilerini bol miktarda ihtiva 
eder.

• Organik madde mikroorganizmaca zengin olması sebebiyle taze gübre tercih edilmelidir.

• At gübresiyle yapılacak su piresi yetiştiriciliğinde suyun m3’üne konulacak taze gübre miktarı 1,5 kilogram olması tavsiye edilir.

• Suyun bitki kalıntılarıyla birleşmesini önlemek için gübre ya naylon torbalara ya da saz-kamıştan
yapılmış sepetler içerisine konularak suya batık vaziyette yetiştirme kabının muhtelif kısımlarına
yerleştirilir.

• Naylon torba ve sepetlerin su içerisinde dibe batmadan asılı kalmaları sağlanmalıdır.

• Gübrelemeden 1 gün sonra kültürün başlatma materyali ortama konulur.İlk üç günde sudaki
bakteri yoğunluğu 20 kat artarak mililitrede 16-17 milyon bakteriye ulaşır.

• Bu zaman zarfında canlı kalabilen ve yeni doğan su pireleri partenogenetik yolla üremeye başlarlar ve sayıları hızla artar.

• Su pireleri fazla miktarda bakteri tükettiklerinde bakteri yoğunluğu tedrici olarak azalmaya başlar.

• Bu sebeple bakteri populasyonunu yüksek düzeyde tutmak için 7-10 gün içerisinde taze
gübre ilave edilmelidir.

• Kültür 18-20°C ‘deki sularda 18-21 günde olgunlaşır. Kültürün gelecekte de hızlı bir
oranda artması isteniyorsa günde suyun m3’üne yaklaşık 50 Daphnia düşecek şekilde
hasat yapılır.

• Taze gübre ile düzenli olarak gübrelenen sularda yetiştiriciliğe en fazla 2-2,5 ay devam
edilir.

• Gübre ilavesi (yeniden gübreleme) suyun sıcaklığına bağlıdır.

• Su sıcaklığı 18-20° C olduğunda her 8-10 günde 27 °C olduğunda ise 6-7 günde bir suyun m3’üne 0,75 kg. taze gübre ilave edilir.

• Su piresi yetiştiriciliğinde ayrıca tavuk, sığır, koyun v.s. çeşitli hayvanların gübreleriyle hazırlanacak ortamlarda da yapılabilir.

• Tavuk gübresiyle başlangıçta m3’e 500 gr. ve daha sonra da her 8-10 günde bir 250 gr. ilave olacak şekilde su piresi yetiştiriciliği yapılır.

• Sığır gübresi başlangıçta suyun m3’üne 1,5 kg. olacak şekilde hesaplanır ve her 6-10 günde bir
0,75 kg. gübre ilavesi yapılır.

• Sığır gübresiyle elde edilen verim at gübresiyle elde edilenden 2-3 kat daha düşük olur.

• Gübre ile yapılan su piresi yetiştiriciliğinde elde edilen sonuçlar her zaman tatmin edici
olmamaktadır.

• Başarısızlık büyük ölçüde su kütlesindeki ciddi problemler ve filamentli alglerin fazla miktarda üremesinden kaynaklanmaktadır.

• Diğer sorun ise istenilen miktarda at gübresinin temininin zorluğudur.

Mineral Gübrelerle Yetiştiricilik

• Mineral gübreler betondan yapılmış havuzlarda yapılan su piresi yetiştiriciliği için tavsiye edilmektedir.

• Çeşitli dozları test edilen bu gübrelerden tatmin edici sonuçlar amonyum sülfat yahut
amonyum nitrat ve süper fosfatın ilk 7 günde 2 defa kullanılmasıyla elde edildi.

• Kullanılan azot ve fosfat miktarları sırasıyla 13 ve 2 mg/lt’dır.

• Su pirelerinin m3’te 20-40 gr.’lık başlatma kültürleri gübrelerle birlikte ortama yerleştirilirler.

• Su pireleri 12 günlük bir yetiştirme periyodunda m3’te 80-300 gr.’lık biomassa ulaşır.

• Su piresi ve yemlerinin birlikte üretilmesi için seçilecek gübreler her zaman için bulunabilecek olanlar tercih edilmelidir.

• Su piresi yetiştiriciliği için organik ve mineral gübrelerin birlikte kullanımları çok defa tatmin
edici sonuçlar verirler.

• Bu metot bakteri ve alglerin büyümesi için uygun şartlar hazırlar ve bunun neticesinde
de su pireleri için daha dengeli bir yem ortamı sağlanmış olur.

• Sığır gübresiyle potasyum klorid ve süper fosfat ilavesinin su piresi üretimini 5 kat, at
gübresinde süper fosfat ilavesinin ise verimi 1,5 kat artırdığı yapılan çalışmalardan ortaya
çıkmıştır.

• Ayrıca gübre olarak amonyum sülfat ile proteolyzed mayası karışımı kullanılmasını
üretimi 1,5-2 kat artırdığı tespit edilmiştir.

Su Piresi Ve Yeminin Ayrı Ayrı Yetiştirilmesi

• Su piresi kültürüne özel kaplarda yetiştirilen bakteri ve alglerden meydana gelen bir diyet
günde 2 defa yeterli miktarda verilir.

Çeşitli Kültür Ortamları

 I. Method:

• 1kg taşsız bahçe toprağı, 200gr (8-10 günlük) at gübresi, 10lt havuz suyuna yerleştirilir.

• Bu karışım 3 gün bekletilir. Plankton bezi ile süzülür.

• Elde edilen sıvı ½ veya ¼ oranında süzülmüş havuz suyuna eklenir.

• Bu ortam homojenize edilir ve bir saat sonra daphnialar ekilir ve 3 hafta sonra hasat edilir.

II. Method:

• ¾ oranında koyun gübresi, ¼ oranında asit fosfat ile karıştırılır.

• Bu karışımdan 3 çay kaşığı 5lt havuz suyuna eklenir.

• Ve daphnialar ekilir bu ortama.

• 3. haftada max yoğunluğa ulaşır.

III. Method:

• Ekmek mayası su içerisinde çözündürülür.

• 80 lt akvaryum için 50-60g maya çözündürülüp şurup haline gelen sıvı akvaryuma karıştırılır. 

• Akvaryumun bulanıklığı aaldıkça ekleme yapılır.

• Bu ortam için havalandırma zorunludur.

• IV.Metod:

• Her 5 lt havuz suyuna bir çay kaşığı kuru koyun gübresi ve 1 lt toprak ekstraktı eklenir 1 gün
beklenir ve daphnialar aşılanır.

V.Metod:

• Bir akvaryuma çeşme suyu doldurulup 24 saat havalandırma yapılarak beklenir.

• Aşağıdaki kimyasallardan oluşan ¼ oranında solüsyon suya ilave edilir. Havalandırma yapılır.

– K2H2PO4-------2,7 g
– MgSO4----------4,9 g
– Ca(NO3)2-------4,7 g

Hazırlayan:YRD. DOÇ. DR. ERTAN ERCAN
Düzenleyen ve sunan: İsmail Cem GEDİK

                                                                İzinsiz Kullanılamaz