Malawi Gölü ile Canlılarının Yaşam Biçimleri

    Bilim adamlarınca konulan teşhise göre Malawi Gölü’nün yaklaşık 20.000.000 yıl yaşı olduğu saptanmıştır. Ev ve işyerlerimizde kurduğumuz tanklarımızda beslediğimiz Malawi Cichlid balıklarının anavatanı olan gölün, coğrafi konumu ve istatistiksel bilgilerine gelince boyu 600 küsür kilometre, genişliğide 80 kilometreye kadar ulaşır. Derinliği bazı kesimlerde Myawa sahil şeridinden uzaklaştıkça 700 metreyi bulur. Dünya’nın yedinci büyük, dördüncü en derin gölüdür.

Günümüz itibariyle 850 ayrı Cichlid türünün halen Malawi Gölünde yaşamlarını sürdürdüğü saptanmıştır. Türleri henüz tanımlanmayan grup ve familyalarla beraber bu sayının 1000’in üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Malawi Cichlid’leri tüm Dünya’ da insanların en çok beslediği popüler akvaryum canlıları olmuşlardır. Göz alıcı canlı renkleri yüzünden göle ‘’Darwin’ in Oyun Bahçesi’’ adı da verilmiştir.

   Malawi Cichlidleri, kendi aralarında sayısız gruplara ve familyalara ayrılmışlardır. Bu canlılar için gölün sınırsız uzunluğu halen günümüzde bir çok türün bir arada uyum içinde yaşamasını sağlamaktadır. Karakteristik özellikleriyle bir çok tatlı su canlısı içinde çok saygın bir yere sahiptirler. Erkeklerin çok eşli olması, dişilerin annelik içgüdüsüne sahip olması, 1960’lı yıllardan bu yana günümüze her daim gelişerek gelen akvaryum hobisinde onları efsanevi kılmıştır. En popülerleri Mbuna türleridir. Çoğunlukla kaya ve taşların arasında yaşıyor olsalarda, yaşamlarını sürdürdükleri alanlar çok geniştir. Mbuna dişileri, gündüzleri genellikle kayaların üstünde koloni halinde gezerler. Her grubun kendine ait sahiplendiği geniş bir alan vardır ve bu alanları erkek balıklar, diğer canlı türlerine ve başka grubun erkeklerine karşı çok agresif bir biçimde korurlar. Bir genelleme yaparsak; yaşam alanlarına göre türlere ayrılmış olan bütün Malawi Cichlidleri bu davranışları sergilerler. Akvaryumlarımıza konuk olan en popüler Mbuna türleri; Labidochromis Caerelus, Maylandia Lombardoi, Metriaclima Estheare ve Acei’lerdir.

   Malawi Gölü balıklarının göldeki beslenme şekilleri, tüm yaşayış stilleriyle aynı seyreder. Kayaların üzerinde oluşan algleri ve onların içindeki mikroorganizmaları yerler. Ne yazık ki her populasyonda olduğu gibi, büyük balık küçük balığı yer kanunu bu gölde de geçerlidir. Kayalara yakın kumluk alanlarda yaşayan Malawi Cichlidleri (Ör: Sciaenochromis Fryeri) çoğunlukla Mbuna yavrularını avlarlar. Bir diğer agresif türlerden Livingstoni (Yaşayan Kaya) bu konuda en usta olan cichlid türüdür. Göldeki en büyük Livingstoni’ler bile çok başarılı birer oyuncudurlar. Ölü taklidi yaparak zeminde ve kayalarda uzanırlar. Kendisini ölü sanarak yanına yaklaşan, tüm küçük tatlı su canlılarını ani hareketleriyle yakalayıp yerler.

   Malawi Cichlidlerinin neredeyse tamamı aynı üreme şeklini gösterirler ve hepsi kolay üreyen türlerdir. Mbuna’lar ve kayalık alanlarda yaşayan diğer türler; sahip oldukları geniş ve çok aydınlık olmayan kayalıklarda, kumluk alanda hayatlarını sürdüren balıklar ise ağızlarıyla kumu taşıyarak oluşturdukları kraterler üzerinde çiftleşirler. Çoğunlukla tespit edilmiş yerler buralardır ancak krater hariç kum ve yine kraterlerin üzerinde çiftleşen Mbuna’lar da görülmüştür. Bütün türleri ele alırsak; dişi Malawi Cichlidleri ağızlarına aldıkları yumurtaları 20-25 gün kuluçka yaparlar. Kuluçka süresinin sonunda yetişkin bir cichlid bir batında ortalama 20-30 yavru verir. Bu sayı Cyrtocara Moori başta olmak üzere birkaç türde yoğun olarak artış gösterebilir. Yavrular annelerinin ağzından ilk kez dışarı çıkışlarıyla birlikte en sağlıklı yüzebilecek düzeye ve anne ağzına yeniden giremeyecek boyuta geldikleri zamana kadar annelerinin ağzına girip çıkarak dış tehlikelerden korunurlar.

   Yazımın başında da söylediğim gibi, Malawi Gölü’nde henüz keşfedilmemiş türlerle beraber toplam 1000’in üzerinde balık türünün yaşamlarını sürdürdüğü tahmin edilmektedir. Bu türleri keşfeden bir çok bilim adamı, keşfettiği balığa Latince ismini verirken kendi adını da kullanmıştır. Örnek olarak İngiliz bilim adamı Stuart Grant, keşfettiği balık türüne kendi ismini vermiştir. Aulonacara Stuartgranti.

   Efsanevi Malawi Gölü ve rengarenk Malawi Cichlidleri, gölün kıyılarının bulunduğu Tanzanya, Mozambik ve Malawi ülkelerinde turizmin yapıtaşıdır.

Kaynak : http://www.izmirakvaryum.com