Biyotop Kavramı ve Akvaryuma Uygulanması Detaylı

Biz akvaristler için biyotop; beslediğimiz canlıların, yaşamlarını sürdürdüğü göllerdeki doğal ortamı , akvaryum ortamında taklit etmeye çalışmaktır. Yaşam alanı farklılıklarını ; canlı popülasyonundan tutun su altı zemini oluşumu, kaya tipleri ve dağılımları, barındırdığı bitki çeşitliliği,su değerleri, akıntı,göl dibinin berraklığı veya tortulu olmasına kadar  varan etkenler oluşturur.Bizim de yapmamız gereken, bu çeşitliliği, tercih ettiğimiz gölün şartlarına göre akvaryum ortamına olabildiğince yakın bir şekilde uygulamaktır.Biyotop kavramının katı kuralları vardır. Biraz esnetmek istediğimiz taktirde, biyotop kavramından tamamen uzaklaşmış oluruz. (Tanganyika gölünde kütük bulunmaz demek kesinlikle yanlış bir söylemdir. Buna rağmen tanganyika biyotopunda kütük bulunmamalıdır. Burada şöyle düşünmemiz gerekir;  sınırları belli fakat hacimsel olarak çok büyük bir alandaki çeşitliliği, hacim şartlarımız ne kadar büyük olursa olsun akvaryum ortamına uyguluyoruz. Örnek; tanganyika golünün hacimsel olarak 10000m3'de 1m3'ünü kütükler ve ağaç dalları oluşturuyorsa,bunu akvaryum ortamına uygularken akvaryum hacmimizin 10000'de birini kütükten oluşturmamız gerekir. Böyle bir oranlama yaptığımızda zaten koymamız gereken kütük parçası, kumlarımız arasında kaybolup gidecek bir minare salyangozu yavrusundan daha küçük olacağı için konulmasına gerek yoktur.Belirgin bir kütük parçası koyduğumuzda ise tamamen biyotop kavramının dışına çıkmış oluruz.)

Nasıl beslediğimiz balıkların yaşam koşulları gölden göle değişiyorsa, iglilendiğimiz göllerdeki yaşam koşulları,canlı popülasyonları,su altı zemin oluşumları,bitki olup olmaması ve varsa bitki çeşitliliği de bölgeden bölgeye değişiyor.Buradan yola çıkarak, her göl için tek bir biyotop vardır düşüncesi bizi büyük bir yanılgıya düşürür.  Bu yüzden biyotop kavramını akvaryumlarımıza uygularken, beslediğimiz canlının hangi gölde yaşadığını değil, yaşadığı gölde hangi bölgenin popülasyonunu oluşturduğu iyi bilinmelidir.

         BİYOTOP KAVRAMINI AKVARYUMA NASIL UYGULARIZ ? 

Bu hobiye öncelikli bakış açısının akvaryum ve balık olduğunu varsayarsak, biyotop akvaryumu kurarken izlenilmesi gereken iki önemli yol vardır.

1) Balık Odaklı Biyotop Akvaryum Kurulumu.

Elbet hepmizin ilgisini çeken, elde etmeyi çok istediği balıklar vardır ve bu istek diğer herşeyin önüne geçebilir. Bir yandan da böylesine çok istediğimiz bir balığa, doğal ortamının şartlarını sunabilmek ve doğal ortamındaki tavırlarını akvaryumlarımızda gözlemleyebilmek isteriz. Bu randımanı alabilmek için, beslediğimiz canlının yaşam alanının bir kopyasını, akvaryumlarımıza aktarma yoluna başvururuz.  Burada ki öncelik balıktır. Başka bir gölün dibini sevmemize rağmen, beslemek istediğimiz balığın yaşam alanı farklı ise balık odaklı biyotop yapmak zorunda kalırız. Bu balığa uygun koşullar sağlansa da bu balığı tek tür olarak beslemek, akvaryumumuzu biyotop kavramının dışına iter. Yapmamız gereken, beslediğimiz balıkla aynı bölgede yaşayan diğer türler arasından beğenimizi kazanan türler ile çeşitliliği arttırmaktır. Buna karşın göldeki bölgelerin kağıt üstünde sınırları çizilmiş olsa dahi, gerçekte böyle bir sınır olmadığını ve balıkların diğer bölgelere de zaman zaman girebildiğini bildiğimiz için aynı gölün farklı bölgelerine ait türlerden de bir karma yapabiliriz.Böyle bir uygulamada bulunurken, akvaryumlarımız hacimsel olarak çok ufak ve sınırlarının belirli olmasını göz önünde bulundurarak,avcı-av ilişkisindeki balıkları seçmememiz gerekir.

2) Göl Dibi ve Akvaryum Odaklı Biyotop Akvaryum Kurulumu.

Sürdürdüğümüz hobide ,kimi akvaristlerin ilgisini balıklardan çok göl dipleri, göl diplerindeki yaşam alanı ve dekor çeşitliliği çeker.Balık burada ikinci plandadır.Belgesellerde izlediği, fotoğraflarda gördüğü ve bir hayli beğenisini kazanan gölün bir kopyasını kendi yaşam alanına taşımak ister. Bu şekilde biyotop oluşturmak istenilirse izleyeceğimiz bazı yöntemler vardır.İlk adım, biyotopunu yapmak istediğimiz gölün, hangi bölgesini akvaryumumuza uygulamak istediğimize karar vermektir. Daha sonraki adım ise karar verdiğimiz bölgenin dekorunu oluşturan doğal etmenleri(kum,kaya,bitki çeşitliliği vb) doğru bir şekilde belirlemektir. Son olarak bu bölgeye uygun canlı çeşitliliğini araştırıp, aralarından ilgimizi çeken ve birbirleriyle uyumlu olan türleri bir araya getirmektir. Göl dibi ve akvaryum odaklı biyotop kurulumu, balıktan ziyade akvaryumu izlemeyi tercih eden akvaristlerin tercihidir. Genel olarak doğal yaşam açısından çeşitliliğin fazla olduğu göllerin biyotoplarını işlemeyi tercih ederler.(Güney Amerika,Asya ve Amazon Biyotopları)

Bu 2 yaklaşımdan biri mutlaka tercih edilmelidir. Mbuna grubu balıklarını seviyor, öte yandan Amazonun muhteşem dekorasyon çeşitliliğine de hayranlık duyuyor olabiliriz. Mbuna besleyeyim ama biraz da kuralları esnetip amazona ait birkaç bitki ve kütük kullanayım tarzında bir yaklaşımda bulunursak, tamamen biyotop kavramının dışına çıkmış oluruz.                                                                                                                                            

Mert AYKUTA

Yazmış olduğum ve "Biyotop Akvaryum Tasarımı Türkiye" Facebook grubumuzda yayınladığımız bir makale.

Sayfa linki

https://www.facebook.com/groups/621103507946890/