Bazı Balık Hastalıkları ve Tedavileri
A'dan Z'ye Balık Hastalıkları
Anchor worms (Lernea Elegans)
Hastalığın adı: Anchor worms-Lernea Elegans Hastalığın türevi: Dış parazit
Hastalık:
Sık görülen bir hastalıktır. Diğer dış parazit kaynaklı hastalıkların
aksine, balığa bulaşması için stres bir etken değildir. Diğer
makalelerimde belirttiğim mantar ve beyaz benek hastalıklarının
bulaşmasında stres sebebi ile bozulan mukoza salgısı büyük rol oynamakta
idi.
Belirtiler: Gözle rahatlıkla görülebilen bir dış parazit
vardır. Bir anchor worm balığın vücuduna yerleşir ve asalak olarak orada
hayatsal gereksinimlerini balıktan sağlar. Diğer dış parazit
hastalıklarından farklı olarak bu parazitin özelliği bir kez tutunduğu
noktadan ayrılmaması, yer değiştirmemesidir. Bu yüzden ısı değişimi ile
üreme şartlarının sağlanması hastalığın giderilmesinde rol oynamaz.
Tedavi:
Parazit balığın vücudundan bir cımbız yardımı ile çekilir. Çekerken
dikkatli olunmalıdır, parazitin vücudunda parçalanma olursa bir kısmı
balığın vücudunda kalır ve enfeksiyona yahur ölüme sebep olabilir.
Parazit
balıktan alındıktan sonra yara iyot ile güzelce temizlenmelidir. Bu
aşamada balığı elinize almalısınız. İyon kullanımının amacı yaralı
bölgede enfeksiyon oluşmasını engellemektir. Sonrasında yaralı bölgeye
"neosporin krem" uygulanmalıdır. Tüm dış parazit hastalıklarında olduğu
gibi tuz banyosu faydalıdır.
Tedavi sonrası: Her nekadar gözle
gördüğümüz paraziti balıktan ayırmak kolay olsada, parazit larvalarının
tankta barınıyor olması kuvvetle muhtemeldir. Heleki birde hastalığın
seyrinin ileri aşamalarında tedavi etmişsek hastalığın tekrarlama riski
çok yüksektir. Tanktada temizlik ve ilaçlama uygulanmalıdır. Eğer
tanktaki parazitlerin/larvaların giderilemediği düşünülüyor ise,
malzemeler kaynatılmalı/değiştirilmeli, tank boşaltıp yıkanmalı, kum
değiştirilmelidir.
İkincil hastalık: Hastalığın tedavi süreci
sonrasında balıkta açık yaralar olacaktır. Bu yaralarda enfeksiyon
oluşmasını önlemek için balık karantinaya alınmalı. Balıklara vitamin
takviyesi uygulanması, gerekli durumlarda ilaçlama yapılması, mukoza
salgısını düzenleyecek antibiyotik kullanımına gidilmesi şiddetle
tavsiyemdir.
Ichthyophthirius multifiliis (Beyaz Benek)
Ichthyophthirius
multifiliis, ya da genel adı ile beyaz benek. Balığı kapladığında
üzerini küçük kum parçaları ya da hava kabarcıkları kaplamış gibi olur.
Balıklar üzerinde bu parazitler varken aniden pike yaparlar.
Beyaz benek yapıştığı yerdeki deriyi yok ederek vücut sıvısına ulaşır ve beslenir. 0.5 ile 1.5 mm
arasındalardır. Beyaz benekler açık suda iyi yüzücülerdir. Gelişmiş
parazit balıktan ayrılır, sakin bir yer bulur ve kendini bir nesneye
yapıştırır. Ardından bölünmeye başlar 2, 4, 8, 16, 32 ... derken suyun
sıcaklığına göre 8-24 saat içinde sayısı 1000'e ulaşır. Yeni parazitler
30 - 50 mikron arası olurlar ve yeni balık avına çıkarlar. Eğer 48 saat
içinde yeni bir konak bulamazlarsa ölürler. Üzerindeki balık ölürse
balığı birkaç saat içinde terk ederler.
Stres, kötü su şartları,
ani sıcaklık değişimler ve balık taşınması balığı bu parazite açık hale
getirir. Yeni getirilen balık aniden beyaz beneğe yakalanabilir. Bu
akvaryumdaki mevcut parazitlerden olmuştur ancak genelde satıcı bu durum
için haksız yere suçlanır.
Tedavi için balık tolere
edebilecekse sıcaklık yavaş yavaş 33 dereceye çıkarılmalı ve sıcaklık en
az 10 gün bu şekilde tutulmalıdır. Sıcak suda oksijen daha az
çözündüğünden çok iyi havalandırma yapılmalıdır.
Malaşit yeşili(
Dikkat! Metilen mavisi ile farklı maddedir) ile tedavi daha uygundur ve
balık metabolizmasına daha az zarar verir. Standart olarak 1.5 gr.
Malagit yeşili bir litre suda eritilir. 100 litrelik akvaryum suyuna 6
ml olarak eklenmelidir. Ardından 3. 6. ve 9. günlerde 3ml olarak tedavi
sürdürülmelidir. 12. gün 1/3 lük su değişimi yapılmalıdır. Tedavi
esnasında havalandırma arttırılmalıdır. Işık yakılmamalıdır.
Mantar
Mantarlar
akvaryumda ayrıştırıcı olarak görev yapan ve her akvaryumda bulunan
organizmalardır. Balık pisliği gibi atık maddeleri ayrıştırarak temizlik
konusunda önemli rol oynarlar ve normal şartlarda akvaryum için
yararlıdırlar. Mantar sporları her zaman akvaryum suyunda bulunurlar.
Mukoza
zarı zarar görmediği taktirde balıklara zarar veremez. Yani sağlıklı
bir balık için tehdit unsuru oluşturmaz. Mukoza mantarların balığa
bulaşmasını önleyen doğal bir salgı kalkandır. Mantarlar ise balığın
derisinde tutunabilir ve incinme yahut salgı problemleri olduğunda
balığı etkiler.
Nakil sırasında oluşan çizikler yada
yaralanmalar sonucunda balık risk altında olduğundan hastalığın seyrini
beklemeden akvaryumculardan temin edebileceğiniz mantar ilaçlarını
kullanıp bemiks kompoze ampul kullanımı ile derinin yahut mukozanın
tamirine yardım edebilirsiniz. Akvaryumculardan edinebileceğiniz ilaçlar
mukoza zarını koruyan ve hafif sıyrıkları hemen kapatmaya başlayan bir
bileşim içerir. Kullanımları ve markaları konusunda bilgi veremeyeceğim
çünkü birsürü farklı marka var ve hepsinin kullanımı farklı.
Balıktaki
yaralanma kötü durumda yahut derin ise balığı karantina tankına
almalısınız. Tercihen dekor ve kum içermeyen bu tankta balık iyileşene
kadar ilaç tedavisi uygulanmalıdır.
İlaç tedavisinin yanı sıra
ısıyı kademeli olarak günde 2şer derece artırarak 30 derece civarına
çıkartınız. Tüm ilaçlar gibi mantar ilaçlarını kullanırken yüksek
havalandırma yapınız. Vatoz varsa çıkartılıp uygun miktarda kaya tuzu
eklenmelidir. Hastalık kaybulana dek her gün %15, hastalık kaybolduğunda
ise %30 dip çekimi uygulamanız faydalı olacaktır. Bemiks kompoze ampul
balığın derisinin ve mukozasının oluşumuna yardımcı olacak bir unsurdur
ve asla tek başına tedavi edici değilidir. Derin yaralanmalarda
karantinaya aldığınız balık için aynı yöntem uygulanmalıdır. Karantinaya
alma amacı hastalığın yayılmasını engellemektir. Hastalık diğerlerine
bulaşmamış görünse bile karantina tankı yanında ana tanktada ilaç
kullanımı ve dip çekimi faydalı olacaktır.
Ek olarak bazı
durumlarda aşırı stres mukoza salgısını bozduğu için sadece stresde
mantar hastalığına sebep olabilmektedir. Böyle bir durum sezildiğinde
aynı tedavi yönteminin yanı sıra stresi gidermek için gerekli önlemlerde
alınmalıdır.
Motorların kapatılmaması gerekmektedir. Yanlız
hastalık durumunda değil, normal durumlarda da nitrifikasyon
bakterilerinin yaşaması için dış filtre sürekli çalışır durumda
olmalıdır. İç filtre ise çözeltiyi homojenleştirmek konusunda
(çözeltiden kastım ilaç eklenmiş akvaryum suyu) bize yardımcı
olacağından açık olması faydalı olacaktır.
İlaç uygulaması
kullanacağınız ilacın muhteviyatına göre değişeceği için ilaç kutusunda
çıkan klavuza uyulmalıdır. Kullanım miktarı ve süresi o klavuzda yer
almaktadır. Alırken içine bakarak olup olmadığını kontrol etmek faydalı
olacaktır.
Stres Stres nedir?
Balıklar
çoğu koşula ve ortama uyum sağlayabilen hayvanlardır ancak bu her
ortamda, habitatlarında ki kadar sağlıklı yaşayabilecekleri anlamına
gelmez. Bir balığı, uygun olmayan koşullarda beslerseniz balık yaşamına
devam eder ancak balığın vücut fonksiyonları bu yaşamın sürerliğini
sağlamak için ya yavaşlar, yada hızlanır. İşte bu fonksiyon değişimine
stress denilmektedir. Stres balığın hastalıklara karşı direncini
düşürürken, balığın yaralanma gibi durumlarda kendisini tedavi
etmesinede engel olur. Bütün bunların üzerine stress balıkta solunum
sorunlarınada yol açabilmektedir. Belirli bir seviyede stress tedavi
edilebilir ve ölümcül olmayabilir ancak yüksek parametrelerdeki stress
kesinlikle ölümcül olabilir.
Stesin sebebi nedir?
1.
Tank içerisinde balık başına düşen suyun litre cinsinden değerinin
balığın gereksinim duyduğundan az olması stress kaynağıdır.
2. Suyun ph ve kh durumunun türe uygun olmaması stress kaynağıdır.
3. Bazı türler az miktarda tuzlu sularda yaşarken bazıları tuzu tolere edemezler. Tuz dengesindeki yanlışlık stress kaynağıdır.
4. Barışçıl ve saldırgan türlerin bir arada beslenmesi stress kaynağıdır.
5. Dinlendirilmemiş su kullanımı stress kaynağıdır.
6. Su koşullarındaki ani değişimler stress kaynağıdır.
7. Sürü yaşamı sergileyen türlerin yanlız bakılması stress kaynağıdır.
8. Suda çözünen oksijen miktarının azlığı stress kaynağıdır.
9. Kullanılan yemin içeriği ve besin değerlerinin uygun olmaması stress kaynağıdır.
10. Yüksek miktarda ilaç kullanımı stress kaynağıdır.
11. Sudaki amonyak, nitrit ve nitrat oranlarında ki yükselme stress kaynağıdır.
12. Suyunuzun sıcaklığının beslediğiniz türe gore yüksek yada alçak olması stress kaynağıdır.
Stresin belirtileri nelerdir?
Kısaca
balıkta davranış bozuklukları diyebiliriz. Balığın normal
davranışlarını bilmeyen bireylerinde teşhis koyabilmesi için bu kısa
özeti genişletme gereksinimi hissettim.
1. Balık suyun yüzeyindse nefes almaya çalışır vaziyette duruyorsa
2. Balık sürekli saklanıyorsa
3. Açık yaraları iyileşmiyorsa, yüzgeçlerinde erime varsa
4. Balıkta dış parazit hastalığı varsa
balığınızda stress olması kuvvetle muhtemeldir.
Stres nasıl giderilir?
Stresi
gidermek, ona engel olmaktan daha zordur. Kısacası yukarıda 12 maddede
verdiğim stress sebeplerinin önüne geçilmesi gerekmektedir. Strese
girildikten sonra ise, yine yukarıdaki 12 madde arasından hangisinin
stress kaynağı olduğunun tespiti, akabinde bu kaynağın giderilmesi yolu
ile tedavi edilir.
Genel
BELİRTİLER: Dışa fırlamış gözler
NEDENLERİ: Bakteriyal enfeksiyon genellikle suyun pis olmasından ileri gelir.
TEDAVİSİ:
Derhal su değiştirilir. 1 tablet Oxazole, 100 lt. suya atılır. 4 gün
Sonra suyun %50'si değiştirlir.İki gün hiçbir değişiklik olmazsa ise
yarım dozajı tekrar edersiniz.
BELİRTİLER: Deride oluşan lekeler.
NEDENLERİ: Costia ya da Ichthyodo
TEDAVİSİ: 1 tablet Cortim Oxazole, 100 lt. suya atılır. 1 gün Sonra suyun %50'si değiştirlir.İki gün sonra da kalan %50'si değiştirilir.
BELİRTİLER: Saldırganlık, zor solunum, akvaryumun içinde sinirli dolaşma
NEDENLERİ: Solungaç kutları
TEDAVİSİ:
Masoten'de çok kısa (zehirli) bir banyo. 10 mg., 100 lt. suya atılır
(10-30 dakika) (Masoten'de uzun bir banyo için, 50 mg. 100 lt. suya ).
Dört gün süreyle banyo. Dördüncü günden sonra su değişimi ve charcoal
filtrasyonu. Aynı olayı 1 hafta sonra tekrar ediniz.
BELİRTİLER: Yemek yememe ve jel şeklinde dışkı
NEDENLERİ: Kurtlar ve intestinal hastalık
TEDAVİSİ: Zehirli
Masoten'de uzun bir banyo. Günlük suyun 1/4'ünü değiştirir ve üzerine
1/4 doz Masoten ekle. 4 gün sonra suyun bir kısmını değiştir. ve
charcoal filtrasyonu
BELİRTİLER: Pis, beyaz uzun dışkı.
NEDENLERİ: Nematodelar tapaworms fish leaches
TEDAVİSİ:
100 mg. Praziquantel (a) ya da 500 mg. yomesan (a) 100 ml. suda
çözülür.İçerisine canlı sivrisinek larvası atılır. Larva ölmeden balığa
verilir. Aynı dozajı 25 gr. flaks ve az miktarda yağ ile karştırınız. 5
gün için 15 yem tableti ya da şırıngayla verebilirsiniz. Discus'un
büyüklüğüne göre dozajı 5 şırıngaya bölüp, her gün 5 ml. verebilirsiniz.
BELİRTİLER:
Yem yememek, koyu bir renk almak, anormal hareketler, jel gibi
dışkı.(Hole in the head hastalığında, gözlerin üzerinden bir sıvı
süzülür. Sert kısmında delikler oluşur)
NEDENLERİ: Flagellates Örn. Hexamita Octemitus Spironucleus
TEDAVİSİ:
Flagyl (A) da uzun bir banyo. 50 lt. suya 1 tablet metronodazol ya da
eczaneden sağlayacağınız metronidazol. Dört gün sonra suyun %50'si
değiştirilir. Ve aynı tedavi uygulanır. Yem tabletleri ya da şırıngayla
verilebilir. Ya da tetra medica hexex ile tedavi edilebilir.
BELİRTİLER: Deri hastalığı, akvaryum dekoruna saldırma
NEDENLERİ: Bakteri deri hastalığı
TEDAVİSİ: 150
mg. Cpyorampenicol (A) ile 10-30 dakika arası kısa bir banyo ya da
1.gr. (ACRIFLAVINE-TRYPAFLAVIN olarak satılır 2-3 gün için) 100 lt. suya
konulur. Daha sonra kısmi su değişimi ve Charcoal filtrasyonu.
Malawi Bloat
Malawi
Bloat , hiç şüphesiz Afrika Cichlid akvaryumlarında en yaygın olan ve
can sıkıcı bir hastalıktır.Bu kadar yaygın olmasına rağmen yine de pek
az kişi bu hastalığı kavrayıp , tespit edebilmektedir.Uzmanların konu
hakkında ne söylediklerini anlayabilmek için , bu konuyu araştırırken
önemli bir zaman harcadım.Tüm bu çalışmalar sonunda , herkesin aynı
fikirde olmadığı , fakat hastalığın nedenleri , sebep olan zararlılar ve
tedavisi hakkında alınmış ortak kararların olduğunu öğrenmiş
bulunmaktayım.Aşağıdaki çalışmam ise çoğunluğun görüşünü ortaya
koymaktadır.Hastalığın bulguları , ilerleyişi ve belirtilerine karşı ilk
müdaheleyi anlatarak başlıyorum.Ardından da hastalıktan korunmak ve
tedavi edebilmek için bazı önerilerde bulunarak toparlayacağım.
Genel: Şunu
söyleyerek başlamalıyım ki ; Malawi Bloat sadece Malawi Cichlidlerini
değil , diğer Afrika Cichlidlerini de ( Victoria , Tanganyika vs... )
etkileyen bir rahatsızlıktır.Bu ölümcül hastalığa yakalanan tüm Afrika
Cichlidlerinin en hassaslarının , temelde bitkisel beslenen balıklar
olduğu görülmektedir.Hastalığın olasılıkları hakkında daha fazla bilgi
aşağıda yer almaktadır.
Belirtiler:
İlk belirti genellikle iştahın azalması olur.Eğer bu aşamada tedavi
başlamazsa diğer özellikler de baş gösterir.İkinci safhadaki beliritler ,
karında anormal şişkinlikler ( bu şişkinlik hastalığa adını vermiştir )
sık nefes alıp-verme , diğer balıklardan kendini soyutlamak , yüzde
beyaz çizikler , tankın dibine çöküp öylece yatmak ya da su yüzeyine
yakın bölgelerde zamanının uzun kısmını geçirmek olarak
gösterilebilir.Balığın anüsü etrafındaki kızarıklıklar da hastalığı
ortaya koyan belirtilerdendir.Bu safhadaki belirtiler , hastalığın
oldukça ilerlemiş olduğu anlamına gelir.Bu belirtilerin ortaya çıkması
beklenirse geç kalınmış olabilir , dolayısıyla önemli olan , ilk
belirtiler ortaya çıktığında çabucak tedaviye geçmektir.Aksi takdirde
rahatsızlığa yakalanmış balığın ölümü kaçınılmazdır. İkincil safha
belirtileri ile birlikte balığın böbrek , karaciğer ve/veya yüzme kesesi
derin hasarlar alır, bundan dolayı durumu idare etme yönündeki
tedaviler balığı kurtarma şansınızı azaltacaktır.İkincil belirtiler
gerçekleştiğinde yapılacak bir müdaheleden sonra ( her nekadar bazı
balıkların bu şekilde 1 haftadan uzun bir süre idare ettiğine tanık
olsam da ) 24 – 72 saat içerisinde ölüm gerçekleşir.Bu aşamaya gelmiş
bir balığın kurtulması duyulmamış birşey olmasa da , bugüne kadar bu
safhaya ulaşıp da kurtarmayı başarabildiğim hiç olmadı.
Neden Olan Zararlılar:
Bu konu , Bloat hakkında görüş bildirenlerin en çok fikir ayrılıklarına
düştükleri konudur.Bazıları hastalığın bakteri kökenli olduğunu
söylerken , diğerleri de buna bir parazitin neden olduğunu iddia
ediyorlar.Hakim olan görüşe rağmen ben , yayınlanmış materyalleri
yeniden gözden geçirdiğimde hastalığa parazitlerin neden olduğuna
inandım. Çoğu araştırmacılar protozoaların , sağlıklı balıkların
bağırsaklarında zaten yaşadığını , ancak stres altında iken üremeye
başlayarak zarar verici sayılara ulaştıklarını savunmaktadır.Sayıları arttığında
bu parazitler bağırsak sistemi işleyişinin durmasına yol açar.Balığın
bağırsak sisteminin çökmesi balığın iştahsız olmasının en büyük
nedenidir.Parazitler arttıkça istilacı bir karaktere bürünecek ,
bağırsağın dışına çıkmak için bağırsak duvarını zorlayarak bloata neden
olacaktır.
Not:
Balıklar bloatın onları açlıktan ölmeye zorlaması yüzünden değil ,
hastalığın organlarına bıraktığı büyük hasarlar yüzünden ölür. Diğer
önemli bir tartışma konusu ise bu rahatsızlığın bulaşıcı olup
olmadığıdır.Benim kişisel fikrim , hastalığın bulaşıcı olduğu
yönündedir.Tecrübelerime dayanarak , bloat sadece tek bir kurban ile
yetinmiyor , genelde üç ya da daha fazla bireye bulaşıyor.Bunun nedeni
bütün balıkların aynı faktör yüzünden savunmasız hale gelmeleri olabilir
, fakat ben bu konunun bu kadar basit olabileceğini
düşünmüyorum.Görüldüğü gibi , belirtiler her balıkta , aynı zamanda
ortaya çıkmaz , balıklar daha çok ardarda rahatsızlanırlar.Örnekleyecek
olursak ; “A” balığı 1. günde yem yemez , 2. gün şişkinlikler belirir ve
aynı gün “B” balığının iştahının kaçtığını gözlemleriz , 3. gün “B”
balığında şişkinlikler belirir ve bu sefer “C” balığının da yeme
yaklaşmadığını görürüz , gibi...
Bloatın 3 Temel Nedeni:
•Stres:
Stresi tetikleyen bir çok faktör olabilir , bu faktörleri liste yapacak
olursak , liste uzar gider.Stresin en temel nedeni ise uzun süreli
olarak kötü su koşullarının devam etmesidir.Su şartlarının bozuk
olmasının nedeni de seyrek olarak yapılan su değişimleri , yetersiz
havalandırma ( denitrifikasyon bakterileri için de gerekir ) ve aşırı
yemlemedir.Her üç faktörün ortak noktası da suda nitrat artışına neden
olmalarıdır.Balıklar , hastalıklarla mücadele ederken birey olarak
başarılıdır , fakat ne zamanki kötü su şartlarına uzun süre maruz
kalırlar , bunun sonucunda strese girerler ve bağışıklık sistemleri
yeteri kadar işlev görmez olur ( Tıpkı insanlarda olduğu gibi ). Stresin
diğer kaynakları balığı yakalamak , nakletmek , dengesiz su değişimleri
ve tanktaki diğer balıklardan saklanabilmek için tankta yeterli alan
olmamasıdır.
•Tuz: Doğal
ortamı daha iyi taklit edebilmek için yaptığımız tuz ( NaCl )
ilavelerinin aşırı olması.Bu hareketin doğruluğu elbette vardır , çünkü
Afrika’nın yarık ( yarılma sonucu oluşan ) gölleri alkali ve sert su
değerlerine sahiptir ( pH 8.0 – 8.9 , gH 200 – 400 ppm ) fakat sıradan
tuzlar akvaryum suyunuzu alkali hale getiremeyecektir.Suyu sertleştiren
kombinasyon çözünmüş Kalsiyum ve Magnezyumdur.Eğer akvaryum suyunuz
yumuşaksa ve siz bu suyun pH / gH değerlerini arttırmak istiyorsanız
bunu yapabilmek için bir kaç yol bulunmaktadır.Ev yapımı bufferlar (
Epsom Tuzu , Kaya Tuzu , Kabartma Tozu karışımı ) kolay ve düşük
maliyetlidir.Bunun haricinde bazı firmaların bu iş için ürettikleri
ürünler kullanılabilir.Kireçtaşı ya da mercan kırığı kullanımı ,
akvaryum suyunuzun pH değerinin yükselmesine katkı sağlar.Minerallerin
uzun süre suda barınamayacağını düşünerek yapılacak düzenli ve sık su
değişiklikleri akıllıca olacaktır.Herhangi bir tahta ya da kütük
kullanmanın hiçbir katkısı olmayacağı gibi , az da olsa pH’ın düşmesine
sebep olacaktır , ki bu da bu tip tanklarda bizim istemediğimiz bir
durumdur.
•Yanlış Beslenme Diyeti:
Çoğu cichlid - özellikle otçul olanlar - uzun bağırsak yapılarına
sahiptir , bu yüzden yediklerini sindirebilmeleri için nispeten daha
uzun sürelere ihtiyaç duyarlar.Bu nedenle , bağırsak rahatsızlıkları bu
tip cichlidler için ortak bir sorundur.Dolayısıyla yanlış sindirim ve
dışkılama , balığın bağırsak duvarını tahriş edebilir , balığı strese
sokabilir ve istilacı parazitlerin ortaya çıkmasına zemin
hazırlayabilir.Bu , doğada otçul beslenen , alg kazıyıcı cichlidlerin (
Tropheus ve Pseudotropheuslar gibi ) yüksek oranda protein içeren (
kankurdu gibi ) ya da et içerikli pellet veya pul yemler ile
beslenmeleri sonucunda sık sık başına gelen birşeydir.Bu bilgiler ve
tecrübeler ışığında bazı yemleri bu tip balıklara vermekten kesinlikle
kaçınmalı ve bazı düşük protein içeren yemlerden de ara sıra kullanmak
dikkat edilmesi gereken bir noktadır.
Tedavi:
En başta balığınızın yeme karşı olan isteğini kaybettiğini
gözlemlediğinizde ( ağzında yavrusu , yumurtası bulunan dişiler tabi ki
yem yiyemez , onları hariç tuttuğumu belirteyim ) hemen ayırmalı ve
derhal tedaviye başlamalısınız.Bloat tedavisi için benim bildiğim iki
etkili yol bulunmaktadır.Birincisi ve en yaygını Metranidazol ( Flagyl
veya Emtryl ) ikincisi ise Clout.Tedaviye başlamadan önce % 30 su
değişimi yapılmalı , havalandırma arttırılmalı , takip eden günde ise %
50 su değişimi yapılmalıdır.Biyolojik filtrasyon yapan ekipmanlarınızı
da bu süre boyunca durdurmak iyi bir fikir olabilir ( her nekadar
kullanacağınız ilaçların denitrifikasyon bakterilerine zarar vermediği
iddia edilse de ) Eğer tedavi uygulayacağınız akvaryum normalde
kullanımda olmayan , tedavi amaçlı bir tank ise ilk bahsettiğim %30 su
değişimini yapmak gerekmemektedir.%50 su değişimi kısmen önemlidir çünkü
tedavinin devam süresi boyunca su değişimi yapmayacaksınız.Çıkarmış
olduğunuz filtredeki bakteri yaşamının devamı için , filtreyi içi su
dolu bir kovada çalıştırmak gereklidir. Tedavide ilave olarak
kullanacağınız her iki ilaç için de ( Metranidazol veya Clout ) yanında
Epsom Tuzu/Kaya Tuzu karışımının kullanılması önerilir.Her iki tuzu da
%50 - %50 oranında karıştırın ve bu karışımı her 10 galon
( yaklaşık 38 lt ) akvaryum suyuna karşılık olarak bir avuç dolusu
miktarda atın.Epsom tuzu , doğal bir müshildir ve bloata yakalanmış olan
balığın karnındaki şişkinliğin inmesine katkı yapacaktır. Tedaviyi Metranidazol ile yapıyorsanız , ilacı her 10 galon
su için 100 mg uygulayın.İhtiyaç olursa , takip eden iki gün de aynı
dozajda ilaç kullanın.Balık , genelde 1 hafta içerisinde ( tabi bu süre
zarfında sağ kalabilirse ) kendini tamamiyle toparlayacaktır.Balığın
kendini toparladığını anlayabilmek çok uzun sürmez , balığın eski
iştahlılığına kavuştuğu gözlemlenir.Küçük bir kaba , tanktan biraz su
alarak kullanacağınız yem ile bir ölçü ilacı karıştırdıktan sonra ,
yemlerin yumuşadığını görünce tüm karışımı tanka boşaltabilirsiniz.İlacı
kullanırken , eğer varsa UV cihazlarınızı , kimyasal filtrasyon yapan (
aktif karbon vs.. ) malzemeleri çıkarın.Tedavi sonuçlandıktan sonra %50
su değişimi yapmanız önerilir. Bloatın Clout ile tedavisi nispeten daha
kolaydır.Yukarıda da bahsettiğim gibi tedaviye başlamadan önce aktif
karbon gibi ilacın etkisini absorbe edebilecek , düşürecek tip
malzemeleri kullanmayınız. %30 - %40 su değişimi ile tedaviye
başlayınız.Küçük bir kaba tanktan su alıp , içerisine her 10 galon
( yaklaşık 38 lt ) su için 1 tablet Clout uygulamak idealdir.İlaç , su
içerisinde iyice çözündükten sonra karışımı tanka dökerken acele
etmeyiniz , dikkatlice ve sabırla ( belki tüm dozajı vermeniz yarım
saatinizi alabilir ) tanka boşaltınız.Çünkü bu ilaç çok güçlü tesirlidir
ve kullanmadan önce kullanım talimatlarını okumanız yararınızadır ,
böylece zaten stres yüklü olan balığı şoka uğratma riskini ortadan
kaldırmış olursunuz.Tabi bundan önce %30 - %40 su değişimini yapmayı
unutmayınız.Günlük olarak su değişimi yapmak Clouttan maksimum verim
alabilmek için şarttır.Ayrıca su değişimi eski ve etkisini kaybetmiş
kimyasalı ( ilacı ) sudan dışarı atmanıza yardımcı olur.Eğer vücuttaki
iltihap çok şiddetli değilse 3 günlük Clout tedavisi yeterli
olacaktır.Şiddetli ise genelde 5 günlük tedavi yeterlidir.5 günlük
tedavinin de yeterli gelmediği bir durumda ise , tedaviye vereceğimiz 2
günlük aradan sonra aynı tedaviyi tekrar uygulamak gerekir.Tedavi
bittikten ve son dozu vermenizin üzerinden 24 saat geçtikten sonra son
bir kez daha su değişimi yapınız. Her iki ilaç da bloata karşı
etkilidir.Clout , özellikle balıklar için üretilmiş güçlü bir
ilaçtır.İçine Metranidazolun da dahil olduğu diğer bir çok ilaç ,
insanlar için üretilenlerin birer kopyasıdır.Tecrübelerime dayanarak ,
Metranidazol sadece hastalığın yayılmasını önlemekte işe yarıyor.Durumu
iyiye götürmede nispeten daha az etkilidir.Clout , bloata yakalanmış
balığın tedavi edilmesinde daha etkilidir , ancak şunu belirtmeliyim ki ;
Clout , tankınızdaki silikonu ve hava hortumlarını maviye
boyayacaktır.Eğer dikkatli olunmazsa temas ettiği çoğu şey üzerinde aynı
etkiyi bırakacaktır.
İlave Not:
Bu tip ilaçları kullanırken tankınızda açık olan aydınlatma
armatürlerini de kapatmalısınız.Her iki ilaç da UV ışınları tarafından
yok edilebilecek bir içeriğe sahip değildir , ancak tankınızın karanlık
ve loş olması balığınızın rahatlamasına ve iyileşmesine katkıda
bulunacaktır. Metranidazol 80ºF ( yaklaşık 26,66ºC ) gibi yüksek
sıcaklıklarda daha randımanlı olabilmektedir.Bu durumda da havalandırma
arttırılmalıdır , çünkü sıcaklık yükseldikçe sudaki oksijen oranı
azalacaktır.Su sıcaklığını yükseltmek etkili bir yol olabilir , çünkü
balığın metabolizması hızlanacak ve bağışıklığını arttıracaktır
Popüler İlaçlar ve Kullanım Alanları
Sera Baktopur
Tatlı su akvaryumlarında kuyruk çürümesi ağız mantarı ve dış bakteri yel enfeksiyonlarda kullanılır.
Mikrobik
hastalıkların belirtileri şunlardır: Beyaz ile gri arası leke, deri
üstünde şişkinlik, deri altında kan oturması, cinsel bölgelerde ve
yüzgeç kenarlarına kanlı iltihaplar,karın boşluklarında su toplaması,
başta ve yüzgeçlerde beyazımsı gri renkte kabarcıklar, dikleşen pullar,
fırlamış gözler, akvaryum dibinde veya köşelerde huzursuz sallanmalar,
Yüzgeçlerin kenarında beyazlaşmalar, yüzgeçlerde çürüme, veya tamamen
erimesi, gibi durumlar gözükebilir.
Kullanım esnasında ana tankta yararlı bakterileri yok eder, karantina akvaryumunda kullanılmalıdır.
Sera Baktopur Direct
Ağır bakteriyel iç enfeksiyonlarda, dropsy, tatlı ve tuzlu su akvaryumlarda balık ülserlerine karşı çok etkilidir.
Karınların şişkin olmasından balıklarınız iç parazit rahatsızlığı olduğunu anlayabilirsiniz.
Hastalığı geç fark etmiş olsanız bile Sera bactopur direkt kullanarak tedavi edebilirsiniz.
Kullanım esnasında ana tankta yararlı bakterileri yok eder, karantina akvaryumunda kullanılmalıdır.
Sera Ectopur
Tatlı
ve tuzlu su akvaryumlarında mantar ve parzit mücadelesinde kullanılır,
bünyesinde serbest oksijenli tuz mineralleri içerir, oksijeni uzun süre
suda barındırır, ayrıca tedavi sonrası balık stresinin giderilmesi
içinde kullanılır.
Bir akvaryumda ektoparazit ve mantar gelişiminin
,fazla yüklenmeden doğan stres, birbirlerine uygun olmayan balıkların
kombinasyonu, çok yüksek veya çok düşük sıcaklık,dengesiz beslenme gibi
bir çok soru olabilir, sürekli oksijen yetersizliği hem balık hem de
bitkiler için diğer bir sorun olarak ortaya çıkar. Diğer bir özelliği
ise tatlı ve tuzlu su akvaryumlarında özel içeriği sayesinde sürekli bir
iyileşme sağlar.
Sera Mycopur
Tatlı
su akvaryumlarında saprolegnia (mantar) galsame, solungaç ve deri
fluke’leri tedavisinde kullanılır. Bu parazitler tipik özellik olarak
yumurtlama kuluçka larva ve yetişkin evrelerinden geçen parazitleridir.
Sera Costapur
Tatlı
ve tuzlu su akvaryumlarında balık üzerine yerleşen ichthyophthırıus
(beyaz benek) ve diğer deri parazitleri olan costia, chilodonella ve
trichodina tedavisinde kullanılır. Bu parazitler tipik özellik olarak
yumurtlama kuluçka ,larva ve yetişkin evrelerinden geçen
parazitleridir.Sera cortapur bu parazitleri her devresinde özelliklede
larva döneminde etkisiz hale getirerek parazitin akvaryumunuzdan tamamen
yok olmasını sağlar.
Sera Oodinopur
Tatlı
su akvaryumlarında Kadife Hastalığı için kullanılır. Bünyesinde bakır
ihtiva ettiği için tuzlu su akvaryumlarında kullanılmaz. Tatlı su
balıkları karantina akvaryumlarında tedavi edilmelidir.
Mikofish
Pamuğumsu
mantarlara ve büyük virüslere etkilidir. Bakteriyel deri ve yüzgeç
çürümesinde kullanılır. Balığın ağzında yoğunlaşan pamuğumsu mantarlarda
etkilidir. Balık yaralanmalarında da kullanılabilir.
Biyo-Ichthyo
Beyaz benek, deri ve solungaçlarda kızılımsı görünüşlerde, deri üzerinde mavi beyaz lekeler için kullanılır.
Contra-Ichthyo
Beyaz benek hastalığı için yaygın olarak kullanılan bir ilaçtır.
TetraMedica ContraSpot
Beyaz benek, buğulu gözler, hızlı solungaç hareketleri hastalıklarında etkilidir.
Yüzgeç Erimesi
Hastalık türü : Bakteriyel.
Organizmalar : Aeromonas, Psuedomonas ya da Vibrio.
Tanım
: Yüzgeç erimesi, balık hastalıkları arasında en genel olan ve en
bilinenlerindendir. Bir çok bakterinin neden olduğu bastalık, diğer
hastalıklarla eş zamanlı olarak görülebilir. Çoğunlukjla tedavi
edilebilen bu hastalık, önemsenmez ve tedavi yoluna gidilmezse,
enfeksiyonlu balığın ölümüne ve tanktaki diğer balıkların da enfeksiyon
kapmasına sebep olur.
Belirtiler :
- Yüzgeç kenarları beyazlaşır.
- Yüzgeçler yıpranır.
- Yüzgeç sapları iltihaplanır.
- Tüm yüzgeç eriyebilir.
Yüzgeç zaman içinde giderek hasar görür ve kısalır. Yüzgeç kenarları beyazlaşmaya başlar ve pamuk ipliği görünümü alır. Enfekte bölgeler, kırmızı ve iltihaplı olur. Hastalığın ilerlemesiyle doğru orantılı bir şekilde, yüzgeç eridikçe, kanayan, açık yaralar ortaya çıkabilir.
Tedavi :
- Hastalığa sebep olan şartların düzeltilmesi
- Su değişimi
- Antibiotik tedavisi
- Akvaryum tuzu eklemesi
Yüzgeç erimesi bir çok farklı türdeki bakteri nedeniyle ortaya çıkabilir. Bun paralel olarak, bir çok antibiotik etkili olsa da, ilk önce hastalığın temel nedeni çözülmelidir.
Yüzgeç erimesi, sadece balığın yaşadığı stresten dolayı meydana gelebileceği gibi, genellikle hastalığın ortaya çıkması, düşük su kalitesinden kaynaklanır. Akvaryuma normalden falza sayıda balık konulması, düzensiz ve/veya aşırı yemleme, balığın bir yere aktarılması ve el ile tutulması; yüzgeç erimesini tetikleyen stres faktörüne neden olabilmektedir.
Tedaviye,
akvaryum suyunun değişimi ve su koşullarının stabilliğinden emin
olunması ile başlanabilir. Eğer dipte yem artığı varsa, vakum ile
bunları çekmeli, aşırı yemlememeye özen göstermelisiniz. Balıklara
verdiğiniz yemin bayat olmadığına emin olunuz. Balık yemleri, paketleri
açıldıktan sonra, hızla vitamin içeriğini kaybetmeye başlar. Balığınızı
kaliteli ve taze yem ile az miktarda yemlemeniz; çok miktarda kalitesiz
yem vermenizden her zaman daha iyidir.
Suyun ısını ve pH ını
ölçerek, balığınız için uygun seviyelerde olduğunu kontrol ediniz.
Özellikle yanlış pH oranı balıkları ciddi şekilde strese sokmakta ve bu
hastalığı tetiklemektedir. Özellikle uzun yüzgeçli balıklarda, su
ısısının düşüklüğü de yüzgeç erimesine neden olabilir.
Eğer temel
problem çözülürse, antibiotikler hastalığın tedavisi için tek başlarına
yeterli olacaktır. Bu hastalık için, Chloramphenical, Oxytetracycline
ve Tetracycline iyi birer antibiotik seçimi olabilir. İlacı, üreticinin
tavsiyeleri doğrultusunda kullanınız.
Akvaryum tuzu, başta canlıdoğuranlar olmak üzere, bazı balıkların bu hastalıkltan korunmasını sağlarken; kedibalığı gibi, tuza hassas balıkların bulunduğu tanklarda kullanmaktan kaçınılmalıdır.
Korunma :
- Su kalitesini yüksek tutun.
- Su değerlerini stabil tutun.
- Küçük miktarlarda, kaliteli yem kullanın.
Bu hastalıktan korunmanın en iyi yolu, sürekli kaliteli su şartları sağlamaktır. akvaryum suyunuzu düzenli olarak değiştirin ve dip çekimini aksatmayın. Akvaryumunuzun kimyasını sürekli takip edin. Tankınızı fazla kalabalık tutmayın ve balıklarınızın kavgaya yönelik davranışlarını sürekli takip edin.
Balıkları beslerken, yem miktarını düşük tutun! Aşırı yemleme, hobiciler tarafından en sık yapılan hatadır ve akvaryumdaki su kalitesini düşürür. Taze yem kullandığınızdan emin olun. Eğer bir yem pakedini açalı
yarım yılı geçtiyse, yemin değerinin neredeyse tamamının kaybolduğunu unutmayın. En geç 1 ya da 2 ay içerisinde tükenecek, küçük paketler halinde satılan yemleri tercih ediniz.
Alıntıdır.
Umarım işinize çok yarayacaktır arkadaşlar.
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
