Balık Fizyolojisi
BALIKLARIN ESAS YAPILARI:
Balıklar
çok farklı ortamlarda yaşadıklarından dolayı vücut şekilleri birbirine
benzemeyebilir. Yaşadıkları ortama uyum sağlayan balıklar şekil ve renk
itibariyle birbirlerinden farklılıklar gösterirler. Balıkların biçim ve
şekillerine bakılarak nerede yaşadıklarını ve yaşam tarzlarını söylemek
mümkündür. Nasıl beslendiğini hangi katmanlarda yüzdüklerini ve nasıl
bir yüzüş biçimi(tarzı) olduğunu söyleyebiliriz.
BALIĞIN AĞIZ YAPISI;Balıkların
ağız yapıları beslenmeleri hakkında fikir verir. Mesela bir corydoras
balığı aşağı doğru bakan ağzı ve bıyık diye tabir ettiğimiz duyargaları
ile kumu karıştırır ve yemini bulur. Üstte yüzen balıkların genelde ağız
yapıları yukarı doğru bakar ve düz bir vücut yapısına sahiptirler. Bu
balıkların çoğu etçil sayılırlar çünkü su yüzeyindeki böcek, sinek vb.
şeyleri yakalar yerler. Orta katmanda yüzen balıkların ağız yapıları
ortada burnun hemen altındadır. Genelde yemlerini dibe batarken veya
yüzerken yakalarlar, ancak bu balıklar için her katmanda yem yemek
olanaklıdır. Vücutları yardımıyla kum üzerinden ve su yüzeyinden de yem
yiyebilirler.
BALIKLARDA SOLUNGAÇLAR;Akciğer
görevini üstlenen bu duyarlı zar suda erimiş olarak bulunan oksijeni
süzer ve kana ulaştırır. Solungaçların korunmasına yardımcı olan
solungaç kapakları sürekli hareket halindedir ve solungaçlardan suyun
geçmesini sağlar. Solungaç kapakları balık yüzerken sürtünmeler sonucu
oluşan zedelenmelere ve diğer balıklar tarafından açılan yaralara engel
olamaya çalışır. Bu sebeple de koruyucu tabakalar ile örtülüdür
Yüzgeçler ve Görevleri
GÖĞÜS YÜZGEÇLERİ:
Bu yüzgeçler balığın kolu bacağı gibidir. Balık, bu yüzgeçleri ileri
doğru iterek vücudu hareketsiz hale getirir ve frenleme yapar, kendine
yön ve hız vermeyi bu yüzgeçler yardımı ile yapar.
KARIN YÜZGEÇLERİ: Bu yüzgeçlerde aynı göğüs yüzgeçleri gibidir. Balık bu yüzgeçler yardımıyla dengesini korur ve hareket eder.
ANAL YÜZGEÇ:
Bir diğer adıyla "Anüs yüzgeci". Bu yüzgeç bir kısım balıklarda üremeye
yardımcı olur. Canlı doğuran türlerin erkeklerinde bu yüzgeç tüp
biçimindedir ve spermleri dişinin döl yatağına ulaştırmayı sağlar. bazı
Characins balıklarında ise yüzgecin ucu çengel biçimini almıştır ve
yumurtlama zamanı erkek ve dişinin bir araya gelmesini sağlar.
KUYRUK YÜZGECİ:
Balığın bu yüzgeci genelde tektir ancak bazı soğuksu türlerinde çift ve
saçaklı hale gelmiştir (doğada pek rastlanmayan bir durumdur). Bazı
erkek balıklarda dişiden farklılıklar gösterir mesela Kılıç Kuyruk
(Swordtail) balıklarında erkek balığın kuyruk yüzgeci alttan uzantılıdır
ve balığın kılıç kuyruk adı buradan gelir. Bu yüzgeç aslında balığa
dümen görevi yapar ve asıl görevi budur.
ADİPOSE YÜZGECİ: Bu yüzgecin görevi henüz bilinmemektedir. Bazı balıklarda sırt ve kuyruk yüzgeci arasında bulunur ve etli bir yapıya sahiptir.
SIRT YÜZGECİ: Anal yüzgeç ile birlikte bu yüzgeçler balığın dik durabilmesini sağlar ve omurga görevi yaparlar.
Balıkların
kulak yapısı bizimkinden daha basittir.Sadece iç kulakları vardır,orta
ve dış kulak bulunmaz bunun nedeni suyun havaya göre , çok yoğun olması
titreşimin beş kat daha hızlı yansımış olması;daha kolay algılanır
olmasıdır.
Balıklar seleri bizim duyduğumuz titreşim frekansına
göre duyarlar ama balık türleri arasında sese duyarlılık farklılık
gösterir,balıkların işitmesi titreşimin duyulmasının desteklenmesine
bağlıdır.Bu iş için bazen yüzme kesesi istenen katkıyı yapar,kulağa
iletir bunu birbirine bağlı kemikler aracılığı ile yapar(weberian
Ossicles) bazende boru biçimindeki bir organ bu görevi sağlar,tıpkı
doktorun stethoscope'una benzer,yüzme kesesini kulağa bağlar.
Derinden yüzen gobies gibi balıklar dışındakilerde akvaryum balıkları hep yüzme keseciği taşırlar bu balon sayesinde balık her her seviyede kendini dengeleme olanağı temin eder.Bazı balıklarda yüzme kesesinin başka ödevleride vardır,balığın çıkardığı sesi büyütebilir ,kulağın duyma yeteneğini geliştirebilir..
Pek çok balığın gözü tek yönlü
görür,her iki göz aynı maddeye bakmaz,aynı maddeyi görmez.Ama başın
üzerinde bulunan gözlerin ikisiyle görme oluşabilirde;bunlar iki gözü
aynı noktaya yöneltirler üç boyutlu görüş elde edebilirler,ama"lateral
line sistem"denilen kenar duyuları ile çok uzaklardan olayları
farkederler balıkların renk görme hassalarıda vardır,ama farklı parlak
veya ışıktan tedirgin olurlar.
Balıkların göz kapakları yoktur çünkü su ortamında nemden sakınmaları gerekmez.
Balığın tat alma duygusu; ağızda, dilde ve dudaklarda algılanır ayrıca karın yüzgeçleri ile dipte yüzen balıkların "barbel"duyarga kısmından temin edilebilir.
Koklama Duyusu:Balıklarda koklama işlemleri burun delikleriyle sağlanır ,burunları bize benzemez,sadece koklamada kullanılır nefes alma işlevleri yoktur burunları iki veya dört deliklidir,burunlarının üzerinde olan koklama organları doğruca "olfactory"sisteme açılır .Koklama duygusu "pheremon'ların"harekete geçirilmesini sağlarken balığın yeminin ve yumurtlama alanının bulunmasınıda temin eder.Balık koklama duyusu ile algıladıklarını sudaki davranış tarzı için kullanı.
alıntıdır.
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir