Aktif Karbon

Aktif karbonun bizim istemediğimiz çoğu maddeleri tuttuğunu biliyoruz.Fakat balıklara yararlı olan maddeleri de tutar yazıyor her yerde,bu yararlı maddelerin ne olduğunu daha okumadın bu konuya tam açıklık getirirsek çok mutlu olacağım saygılar...

Merhaba, konu akvaryum bilimi veya filtreleme seçenekleri kısmına açılabilirdi.

Aktif karbon , odun, linyit kömür, mangal kömürü, kemik, fındık ve Hindistan cevizi kabuğu, gibi organik yağ ürünlerinden elde edilen karbonların aktif edilmesiyle ortaya çıkmaktadır.

Kullandığımız karbon hangi organik için şartlandırılmış sa o maddeler için bağlayıcı olacaktır. Sudaki serbest kloru bağlarken klor türlerini ve sudaki diğer organikler e karşı duyarsız kalır. Akvaryumda kimyasal filtreleme amacı ile yaygın kullandığımız aktif karbon ;[U] bakır , proteinler , fosfat , organik atıklar ,ağır metaller , ilaç kalıntılarını bünyesinde tutmaktadır. [/U] Bu nedenle kimyasal filtreleme amacı ile kullandığımız karbonun akvaryumda bitki gelişiminin olumsuz etkilenmesi beklenebilir. Bitkisiz bir akvaryumda sürekli kullanımın zararı olmayabilir, ancak doyma süresinden önce mutlaka çıkarılmalıdır. Devamlı aktif karbon kullanıldığında bağladığı maddeler nedeni ile hızlı tükenme söz konusudur. Tükenme noktası ve seviyesi ise ancak analiz yapılarak anlaşılabilir.

Absorben bir madde olan karbonun uzun süre kullanımında tükenme noktası geçmesi , çözelti içindeki bünyesine çektiği iyon ve mineral moleküllerini geri suya salması söz konusudur. Burada problem [U]kapasitesinden fazla geri salınım yüküne neden olması ve aşırı organik birikimi ile zararlı olabilecek bakterilerinde yuvası haline gelebilmesidir.[/U] Aktif karbonu işlevini bitirdiğinde filtreden uzaklaştırmamızın sebebi de budur.
[EDIT]Ibrahim90,2017-06-26 23:07:11[/EDIT]

[QUOTE=Ibrahim90]Merhaba, konu akvaryum bilimi veya filtreleme seçenekleri kısmına açılabilirdi.
Absorben bir madde olan karbonun uzun süre kullanımında tükenme noktası geçmesi , çözelti içindeki bünyesine çektiği iyon ve mineral moleküllerini geri suya salması söz konusudur.
[/QUOTE]
Bu noktada bir çelişki var. Kibrit kutusu büyüklüğünde bir mıknatıs düşünelim, bu mıknatısa 30 dakikada bir 10 adet dikiş iğnesi tutturalım. Mıknatısın çekim gücü belli bir noktadan sonra bu iğneleri tutamaz hale gelecek ve eklediğimiz iğneler düşmeye başlayacaktır, fakat daha önceki iğneler mıknatısa tutunmaya devam edecektir. Aktif karbon içinde böyle bir durum geçerli. Her ne kadar babadan oğula "aktif karbon salınım yapar" gibi bilgi taşınsa da özel ısıl işlem yapmadıktan sonra aktif karbonun salınımını sağlayamazsınız. Aktif karbonun belirli bir zamandan sonra çıkarma sebebi doyma noktasından sonra artık faydasızlaşmasından kaynaklanıyor. Hem işe yaramaz hale geliyor hem filtre içerisinde yer kaplamış oluyor.

[QUOTE=Tunc Berk]
Bu noktada bir çelişki var. Kibrit kutusu büyüklüğünde bir mıknatıs düşünelim, bu mıknatısa 30 dakikada bir 10 adet dikiş iğnesi tutturalım. Her ne kadar babadan oğula "aktif karbon salınım yapar" gibi bilgi taşınsa da özel ısıl işlem yapmadıktan sonra aktif karbonun salınımını sağlayamazsınız. Aktif karbonun belirli bir zamandan sonra çıkarma sebebi doyma noktasından sonra artık faydasızlaşmasından kaynaklanıyor. Hem işe yaramaz hale geliyor hem filtre içerisinde yer kaplamış oluyor.
[/QUOTE]
Özelliğini yitirmesinde hemfikiriz. Yalnız ilaçlı tedavi sonrası veya benzer özel bir durumda, aktif karbonun filtrede kalmasının kimyasal bir zararı yok mudur o halde?
Yok ise absorbe ettiği maddeleri nasıl bir dönüşüm ile zararsız hale getirmektedir?

[QUOTE=Ibrahim90]
Özelliğini yitirmesinde hemfikiriz. Yalnız ilaçlı tedavi sonrası veya benzer özel bir durumda, aktif karbonun filtrede kalmasının kimyasal bir zararı yok mudur o halde?[/QUOTE]
Az kullanılmış yada kullanılmamış bir karbon ise evet yoktur.

[QUOTE=Ibrahim90]
Yok ise absorbe ettiği maddeleri nasıl bir dönüşüm ile zararsız hale getirmektedir?[/QUOTE]
Böyle bir mantık olsaydı aktif karbonu hiç kullanmamız gerekirdi. Çünkü sürekli akvaryum suyu ile temas haline olan bir medyayı absorbe ettiği kimyasallardan dolayı suya zarar verebileceğini düşünüyorsanız bu medyayı hiç bir zaman kullanmamamız gerekirdi.
Aktif karbon kullanmaya başladığınız an işini yapmaya başlar. Örneğin 8 saat boyunca kullanılan aktif karbon absorbsiyon mu yapacak yoksa ilk 4 saatte absorbe ettiğini desorpsiyon mu? Aktif karbonun absorbe ettiği kimyasallar aktif karbonda durduğu sürece zararlıdır şeklinde bir düşünce var ise bu ilk dakikadan itibaren başlar, bir yandan absorbe ederken diğer yandan absorbe ettiği kimyasallar zararlı demek medyanın işleyişine ters düşüyor, kullanmanın anlamı kalmıyor.

Dönüşüme gerek yok, aktif karbonun absorbe ettiği kimyasallar kısa sürede etkisini yitirmektedir(klor, ilaçlar vb.) Aktif karbon ise bu kimyasalların suda serbestçe dolaşmasını engelleyerek hobi dünyamıza zarar vermeden bu sürecin gerçekleşmesini sağlamaktadır.

Aktif karbon özel işlemler uygulamadan desorpsiyon/salınım yapmaz.[EDIT]Tunc Berk,2017-06-27 07:49:18[/EDIT]

Selamlar her metaryel gibi Aktif carbonun,da bir ömrü vardır. Bu sefer Tunç kardeşim senin dediğine görede tek sefer al istediğin kadar kullan mantığı ortaya çıkarki buda olayın doğasına ters düşer [:(]

[QUOTE=Kınayu]Selamlar her metaryel gibi Aktif carbonun,da bir ömrü vardır. Bu sefer Tunç kardeşim senin dediğine görede tek sefer al istediğin kadar kullan mantığı ortaya çıkarki buda olayın doğasına ters düşer [:(][/QUOTE]
Hayır. Ömrünün olması ile salınım yapması farklı şeyler.
Evet ömrü var, tahminen kendinize uygun periyotları belirleyip değiştirirsiniz sürekli kullanmak gibi bir amacınız var ise.
Hayır salınım yapmaz, ömrü dolduğu zaman daha önce tuttuğu kimyasalları geri bırakmaz sadece doygunluğa ulaştığı için işlevini yerine getiremez, faydasızlaşır.
[EDIT]Tunc Berk,2017-06-27 08:00:15[/EDIT]

Evet Nötr yani değişmesi lazım [:iyi:] Allahtan çok bilimsel olmadı [:)] O zaman aslında İbrahim kardeşimin anlatmak istediği durumada gelmiş olur üzerinde bağladıklarını salmaz ama yapması gereken görevide yapamaz hale gelmesi gerçekleşir onun anlatmak istediklerinden sanki geri üzerinde bağladıklarını salarmış gibi bir olgu ifadeye gelmiş.[EDIT]Kınayu,2017-06-27 08:09:10[/EDIT]

Anlıyorum...
Yani o halde aktif karbonun absorben özelliğini bir süngere değil , mıknatısa benzetmek daha doğru olur. Absorbe ettiği maddeleri de bir şekilde etkisiz kılıyor.
Fikir ve bilgilerinize güvenmediğimden değil ama aktif karbonun salınımı ile alakalı yapılmış bir deney veya bilimsel nitelik taşıyan bir makale var mıdır elinizde diye sormak isterim.

Kaynak: https://www.thespruce.com/activated-carbon-in-the-aquarium-1380929

Activated carbon has been used in home aquaria for decades, and is the largest selling filtration media product. As new types of filters and media have become available, debate has raged over the value of using activated carbon in filters. Some believe it should be used as a standard media for continuous use in most filters. Others feel it should only be used in for special needs, and still others believe that activated carbon should never be used.

I believe that in a standard freshwater aquarium, the benefits of using activated carbon outweigh the negatives. I also believe that with proper maintenance, it is possible to successfully maintain a healthy freshwater aquarium without the use of activated carbon on a continual basis. In other words, it is a personal choice, based on the needs and experience of the aquarium owner. It is important to remember that carbon is exhausted relatively quickly. For that reason, if the choice is made to use activated carbon on an ongoing basis, it should be replaced regularly. Otherwise, it is of little benefit.​

What Is Activated Carbon?
Activated carbon is carbon that has been treated in such a way that creates a large number of tiny pores, greatly increasing its surface area. This massive surface area allows it to adsorb a large volume of material, making it useful for removing pollutants from both air and water.

Different methods of creating activated carbon result in different forms, which are geared for a variety of uses. In aquariums the form used is GAC, or granular activated carbon. Forms of activated carbon include:

BAC, or bead activated carbon
GAC, or granular activated carbon
EAC, or extruded activated carbon

PAC, or powdered activated carbon (also available in compressed pellet form)
There are also different sources for the carbon itself, each resulting in different possible pore size. Materials such as coal, coconuts, peat, and wood are all sources of carbon used to create activated carbon. For aquariums, the best source is bituminous coal.

What Activated Carbon Does
Activated carbon adsorbs a number of dissolved contaminants such as; chloramines and ​chlorine, tannins (which color the water) and phenols (which cause odors).

What Activated Carbon Doesn’t Do
There are several important toxins that activated carbon does not remove. Most notably, it does not move ammonia, nitrite or nitrate. Therefore it does not aide in toxin removal during the initial aquarium setup. Water changes or other methods must be used to address elevated ammonia, nitrite or nitrate.

Heavy metals, such as iron, are also not removed. If your water source has heavy metals, use a water treatment product before putting the water into the aquarium.

Does Activated Carbon De-Adsorb?​
You may hear that once activated carbon has reached its capacity, it will start leaching some materials it previously adsorbed back into the water.


This is not an accurate claim. Although technically possible, to de-adsorb requires changes in the water chemistry that simply do not occur in the aquarium.

What is true is that some activated carbon is created using processes that result in phosphate being present in the end product. In those cases, it is possible for the phosphate that was already present in the activated carbon to leach into the aquarium water. Some activated carbon products will specifically state if they are phosphate-free.

If you are having difficulties with persistently elevated phosphates, and can find no other cause, remove the activated carbon entirely. Perform normal tank maintenance for a couple of months and see if the phosphates remain elevated or are reduced. If they stay high, the carbon is probably not adding to your phosphate problem.

Activated Carbon and Medications​
Activated carbon will adsorb many medications used to treat fish disease. Therefore before treating sick fish with medications, all carbon should be removed from the filter. After the course of treatment is fully completed, it is safe to add activated carbon back to the filter. The carbon will remove any residual medication in the aquarium water.

Placement in Filter
Activated Carbon will lose its effectiveness rather quickly if exposed to lots of debris from the aquarium. Therefore, carbon should be placed after the mechanical filtration media in the filter. Keep in mind that if you do not keep your tank clean, and debris builds up in the filter, the activated carbon will not be effective.

Changing Activated Carbon
Because activated carbon binds with the compounds it removes, it eventually becomes ‘full’ and can no longer remove any other contaminants. Therefore, it must be regularly replaced. Generally replacing it once per month is sufficient. Going for an extended period of time without replacing the carbon will not harm the tank. However, it will eventually lose its ability to remove toxins from the water.

Recharging Activated Carbon
Stories about recharging activated carbon abound. Some even give step-by-step instructions, which generally involve baking the carbon in your oven. These stories are myths. The temperature and pressure required to recharge exhausted activated carbon cannot be achieved in your oven at home.

[QUOTE=Ibrahim90]Anlıyorum...
Yani o halde aktif karbonun absorben özelliğini bir süngere değil , mıknatısa benzetmek daha doğru olur. Absorbe ettiği maddeleri de bir şekilde etkisiz kılıyor.
Fikir ve bilgilerinize güvenmediğimden değil ama aktif karbonun salınımı ile alakalı yapılmış bir deney veya bilimsel nitelik taşıyan bir makale var mıdır elinizde diye sormak isterim.
[/QUOTE]
Elbette güvenmeyeceksiniz bizler hobiciyiz yanılabiliriz. Aşağıdaki bağlantının en aşağısından yukarı doğru incelemeniz faydalı olabilir. İş yerinden bunu bulabildim ancak.
[URL]http://web.deu.edu.tr/atiksu/ana58/terti5.html[/URL][EDIT]Tunc Berk,2017-06-27 13:00:29[/EDIT]

Ceyhun beyin eklediği yazıyı anlayabildiğim kadar ayak üstü çevirdim. Ekliyorum ama çeviride hatalar vardır mutlaka düzeltmek isterseniz memnun olurum.
Sohbet ve kaynaklar için teşekkür ederim herkese. İyi bayramlar dilerim.[:)]

[K] Akvaryumda Aktif Karbon[/K]

Aktif karbon , onlarca yıldır akvaryumlarda kullanılmaktadır ve en en büyük filtrizasyon medyası ürünüdür. Filtreleme teknolojisi geliştikçe ve yeni akvaryum ortamları oluştukça , aktif karbon kullanımına ilişkin tartışmalar ortaya çıkmaktadır. Bazıları , çoğu filtrede sürekli kullanımında , diğerleri ise sadece özel ihtiyaçlar için kullanıma uygun buluyor. Bazıları da hiç bir zaman kullanılmaması gerektiğini düşünüyor.
Standart bir tatlı su akvaryumunda zarardan çok faydasının olduğuna inanıyorum. Ayrıca uygun bir bakımla tatlı suda sürekli olarak kullanabileceğini düşünüyorum. Bu akvaryum sahibinin ihtiyaç ve deneyimlerine dayalı olarak kişisel tercihidir. Sürekli kullanılacaksa doymadan önce değiştirilmelidir. Aksi taktirde faydası çok az olacaktır.

[K]Aktif Karbon Nedir ?[/K]

Aktif karbon , yüzey alanını büyük ölçüde arttıran çok sayıda küçük gözenek oluşturacak şekilde işleme tabii tutulmuş karbondur. Muazzam yüzey alanı sayesinde , kirleticileri absorbe ederek sudan uzaklaştırılmasına yardımcı olur.
Aktif karbon üretmenin farklı yolları ve çeşitli kullanım yolları vardır. Akvaryumda kullnılan GAC veya granüler aktif karbandur. Aktif Karbon formları şunları içerir:
BAC veya boncuk aktif karbon
GAC veya granüler aktif karbon
EAC veya ekstrüzyonla aktive edilmiş karbon
PAC veya toz halindeki aktif karbon (sıkıştırılmış palet formda da bulunabilir.)

Karbonun ham maddesi ne göre yüzeyde farklı gözenek boyutları oluşur.. Kömür, hindistancevizi, turba ve ahşap gibi malzemeler, aktif karbon oluşturmak için kullanılan karbon kaynağıdır. Akvaryumlar için en iyi kaynak bitümlü kömürdür.

[K]Aktif karbon ne yapar?[/K]
Aktif karbon , bir dizi çözünmüş kirletici maddeyi absorbe eder.[U] Bunlar ,kokuya neden olan , fenoller, kloromin ,klor, tanindir.[/U]

[K]Aktif Karbon Ne Yapamaz?[/K]
Aktif karbonun uzaklaştıramadığı bir kaç önemli toksin vardır. En önemlisi amonyak, nitrit veya nitrat ı uzaklaştıramaz. Buneden le ilk akvaryum kurulumunda toksin uzaklaştırmasını sağlamaz. Amonyak , nitrit veya nitrat için su değişikliiği veya diğer yöntemler uygulanmalıdır.
Demir gibi ağır metallerde sudan aktif karbon ile uzaklaştırılamaz. Su kaynağında fazla bulunuyor ise arıtma cihazı kullanın.

[K]Aktive Edilmiş Karbon De-Adsorbe mu?[/K]
[U]Aktive olan karbon kapasitesine ulaştığında, daha önce suya geri emilmiş bazı malzemeleri sızmaya başlayacağını duyabilirsiniz.
Bu doğru bir iddia değildir. Teknik olarak mümkün olsa da, de-adsorbe etmek su kimyasında değişiklik gerektirir, bu da akvaryumda görülmez.
Gerçek olan , fosvata neden olan etmenler ile yapılmış olması ile karbon içerisideki fosvatın akvaryum suyuna sızmasının mükün olmasıdır.
Akvaryumda sürekli yükselen fosvattan şikayetçiyseniz ve çözmünü bulamadıysanız karbonu tamamen çıkartın. Bir kaç ay boyunca rutin bakıma devam edin ve fosfatı kontrol altında tutmaya çalışın. Eğer yüksek kalırsa karbon muhtemelen fosvat sorununa katkıda bulunmamaktadır. [/U]

[K]Aktif Karbon Ve İlaçlar[/K]

Hastalıklarda kullanılan birçok ilacı absorbe edecektir. Bu nedenle hasta balık için tedaviye başlamadan önce karbon kullanılmamalı, var ise tamamı filtreden çıkarılmalıdır. İşlem tamamlandıktan sonra tekrar karbon eklemek güvenlidir. Akvaryum suyundaki artık ilaçları yok edecektir.

[K]Filtrede karbon nereye yerleştirilir?[/K]

Filtrede tortunun az biriktiği mekanik temizlik ten sonraki kısıma yerleştirilmelidir. Yüzey alanındaki gözenekler ne kadar hızlı dolar ise o kadar çabuk etkisini yitirecektir.
Aktif karbonu değiştirme
Aktif karbon düzenli olarak dğeiştirilmelidir.Genelde ayda bir değiştirmek yeterlidir.Uzun süre tankda beklemesi zarar vermeyecek ,sudaki toksinleri alma kabiliyetini yitirecektir.

[K]Aktif Karbonun Yeniden Aktif Edilmesi[/K]
Aktif karonun tekrar işlevini kazanması ile ilgili hikayeler bulunur. Hatta bazıları fırında pişirmeyi örnek gösteren talimatlar verir. Bunlar efsanedir. Doymuş karbonu aktif etmek için gereken sıcaklık ve basınç ev ortamında sağlamaz.

Kaynak: https://www.thespruce.com/activated-carbon-in-the-aquarium-1380929
[EDIT]Ibrahim90,2017-06-28 01:43:15[/EDIT]

Gayet başarılı bir çeviri olmuş, elinize sağlık. Bir ekleme, bazı aktif karbon ürünlerinin üzerinde fosfat barındırmadığı özellikle belirtilir.

Bu arada konunun temelindeki soru da fazlasıyla cevaplanmış oldu sanırsam[:)]
Yazıda fosfat konusu açıklanmış ama ben çeviride tam anlatamamışım galiba teşekkürler.[EDIT]Ibrahim90,2017-06-27 15:07:40[/EDIT]