Neden Üretim Yapamıyoruz?

Konuda dikkat edilecek husus; bizim ülkemizde üretim yapacak şahıslara belirli konularda muafiyet tanınmıyor. Mesela yukarıda verdiğim örnekte, üretim yapan arkadaşa, devlet, elektrik-su giderlerinde muafiyet sağlasa ne olacak ? Yurtdışından arkadaşımızın ürettiği cinste balık ithalatı duracak. Devlet kazanacak. Ancak devletimizin maliye mekanizması bu konularda hiçbir şey yapamıyor ne yazık ki. Bildiğim kadarıyla Singapur,Tayland gibi bu işin sektöre döndüğü ülkelerde üreticilerden elektrik-su parası ya alınmıyor ya da çok cüzi bir biçimde alınıyor. Orada devletin düşünce tarzı şu. Üretici, istihdam sağlıyor. Yüksek çıkışlı mal sirkülasyonu olunca, üreticinin devlete verdiği vergi miktarı artıyor. Sektör ilerleyince doğal olarak yan kollar gelişiyor ( nakliye sektörü gibi ). Yeni istihdamlarla işsiz insanlara iş sağlanıyor, bazı konularda muafiyet ve destek sağlanınca üretici ve dolayısıyla ülke sektörde tekel konumuna geliyor. Para akışı daha da hızlanıyor. Biz bunu maalesef beceremiyoruz arkadaşlar. Asıl olay devletimizin zihniyetinde bitiyor. Girişimci insanlarımız hesaplarını yapıyorlar, nereden bakarlarsa baksınlar mücadele edemeyeceklerini anlıyorlar ve üretim işi özellikle süs balıklarında amatörlükten bir türlü çıkamıyor.

 

 

 

 

Yukardaki araştırmanın tartışma ve sonuç bölümünde;

Araştırmada tatlı su ve deniz formları olarak toplam 278 balık türü belirlenirken, Sojka(1999) Çekoslovakya'da yaklaşık 500 balık türünün akvaryumlarda ele alındığını, Aqua Farm News (1992), Avrupa da 700-800 tatlı su ve deniz balık türünün akvaryum balığı olarak toplam 1539 türün ithal edildiğini bildirmişlerdir.Sonuçlara bakıldığında Türkiye'de ele alınan türlerin sayıca az olduğu görülürken bunun nedeninin akvaryum sektörünün ülkemizde henüz istenilen düzeye gelmemesinie ve akvaryum severlerin de yeni tür arayışlarına yeterince girmemesine bağlı olduğunu düşünmekteyiz.

Oata Worldwide (2000) Avrupa'ya 1993 yılında toplam 76,707,000$ değerinde akvaryum balığının ithal edildiğini buna karşın bu rakamın 1997 yılında 103,270,000 $'a yükseldiğini, ayrıca deniz balıklarının toplam ithalat içerisindeki payının aynı yıllar itibari ile %10'dan %11'e çıktığını bildirmekedir.

Bana göre en önemli nokta ise;

Sojka(1999), Çek Cumhuriyeti'nde akvaryum ile ilgili ilk derneğin 1899 yılında kurulduğunu, ülkede akvaryum balığı üretiminin amacının Avrupa ülkelerine akvaryum balığı satarak döviz girdisi sağlamak olduğunu, bu amaçla daha çok bireysel olarak kişiler evlerin bir oda veya garajlerının bir bölümünde akvaryum balığı yetiştirdiğini 1997 yılında toplam 8,863,000 $ değerinde ihracat gerçekleştirdiğini, bu miktarın 4,6 Milyon $'lık bölümünün Almanya ya yapıldığını, aynı yıl 175,480 $'lık ithalat yapıldığını kaydetmiştir.

Yukarda araştırmanın vurguladığı nokta piyasanın bilinçlenmesinin sivil toplum kuruluşlarından geçtiğini ve Çekoslavakyanın başarısının burdan kaynaklandığını da bize göstermektedir.Çekoslovakya da ilk derneğin 1899 yılında kurulduğu bizde ise 2005 yılında kurulduğu gözler önüne serilirse aslında Türkiye de artarak süren akvaryum balıkçılığına olan rağbetin bilinçli birşekilde götürülemediğini bize göstermektedir.Onun için Derneğimizin varlığı Türkiyedeki hobi içindeki ticari ve amatör olan tüm akvaristler için büyük önem arz etmektedir görüşündeyim.

Aynı araştırmanın devamında;

Dünyada akvaryum endüstrisinin yaklaşık olarak yıllık 7 Milyar $'lık ticaret hacmine sahip olduğu kaydedilmektedir (Andrews, 1990).Bu hiçte küçümsenmeyecek bir rakamdır.

Bu noktada vurgulanan konu ise burdaki tartışma konusudur;

Türkiye'de şu anda akvaryum balığı üreten sadece bir tesis Bergama-İzmir'de faaliyet göstermektedir..Ülkemizin iklim şartları dikkate alınacak olursa akvaryum balıklarının yetiştiriciliği için uygun olduğu görülmektedir.

Alpaz ve Temelli (1993)'nin de belirttiği gibi, ülkemizde Akdeniz bölgesi Florida'ya yakın bir iklim kuşağına sahiptir.Avrupa pazarı ülkemiz açısından en uygun pazar olarak gözükmektedir.Kanımca Türkiye'de akvaryumlarda ele alınan tür sayısını arttırara öncelikle diğer ülkelerce bilinen türleri ülkemize getirmek ve ülkemizde üretime dönük çalışmaları başlatmak öncelikli hedeflerimiz arasında yer almalıdır.

Bu noktada bu başlıkta tartışılan ve araştırmaınında konusu olan konu hakkında;

1-Ülkemizde büyüklük babından tek olan Bergamadaki üretimhane niçin geliştrilememiş ve ihracat noktasına getirilememiştir.İhracat yapmasına rağmen Türkiyedeki ihracat-İthalat arasındaki dengesizlik niçin Çekoslovakyadaki kadar İhracat lehinde değildir?

Bu noktada şu sorular sorulmalıdır;

a)İşletmenin işletme politkalarında bir zaaf mı vardır.

b)Devletin akvaryum balıklarının ithalatındaki uyguladığı politika yerli üretici alehinemidir.Bu konularda dernekten istenilen ve derneğin gişimleri neler olmalıdır.Dernek Türkiyedeki hobinin gelişiminde ticaret ayağını da gelişmesinin önemini görmelidir ve bu bağlamda çalışmaları hangi yönlere angaje etmeli hangi stratejiler içinde olmalıdır.

c)Yukardaki araştırmada da yer aldığı gibi Bergama daki üretici yurt dışından kaliteli anaçlar getirerek doğru üretim teknikleri kullanmış mıdır?

d)Üretimde en önemli konu olan sterilizasyona tam önem vermişmidir?

e)Yerli üretim balıkların ithal balıklar göz önünde bulundurulduğunda Türkiye sularına ümmin sistem ve su değerleri olarak daha kolay adaptasyon sağlaması gerektiği gerçeğine rağmen piyasada Bergama üretim balıklarının dayanıklılığı konusunda niçin şüphe vardır.Bu şüpheyi Bergamadaki üretici nasıl kırabilir?

d)Son olarak Türkiyedeki hobimiz içindeki tek dernek olan derneğimizin sivil toplum kuruluşu sıfatı ile Bergamadaki üretim yapan büyüklükte tek olan üreticiye nhangi yönlerden destek olmalıdır ve bu destek Türkiyedeki İthal balık yönünden piyasanın ele geçirildiği günümüzde İthalat yapan Türkiyeden İhracat yapan Türkiye ye nasıl döndürülebilir?

Dernek üyesi olarak bu konunun önemini daha önceki bir başlıkta da altını çizmiştim.Bir çok tartışma da o başlıkta olmuştu.Ancak bu tarz Türkiyenin genelini ilgilendiren bir konu, genel olarak Türkiyedeki ilgili devlet kuruluşları, ithalatçısı, üreticisi, forumu ile destek görürse başarıya ulaşacaktır.

Temenni ederim ki kişisel ve kurumu suçlayacak yazışmalardan çok sorunun özüne inerek çözüm üretme ve girişimde bulunma zamanı gelmiştir.

 

 

Ortadoğu akvaryum ile ilgili yazışmalara müdahil olmasam da canlı doğuranlarında (özellikle lepistes) piyasada bir sıkıntı olduğu gerçeğini gözardı edemeyiz.Bu konu Ortadoğu Akvaryum ortaklarından Sayın Ceyhan Kayalarlıoğlu nun gazete demeçlerinde de bulunmaktadır.

http://www.ordas-akvaryum.com/Turkiye.jpg


Yukardaki gazete açıklamasında da görüldüğü gibi piyasada bir skıntı bulunmaktadır ve yeni değildir.Bunun gerekçeleri arasında Türkiyeye ithal edilen türler ile ara toptancı da aynı ortamlarda karşılaşmalarından kaynaklandığı gerçeği göz önünde bulundurulmalıdır.Asıl problem Türkiyedeki ithal balıkların yeterli karantina sürecinden geçirilmemeleri ve bu süreçten geçmeyen balıkların yurtdışından ümmin sistemlerinin tanıdığı hastlıkların Bergamadaki yerli üretim balıkların tanımaması ve karşılaşınca ölümlerin olması gerçeğinin önem kazanmasıdır.Bu konu Bergamadaki üretimhaneden değil ama ara toptancı ve peraknedecilerin bu balıkları karşılaştırmalarından kaynaklanmaktadır görüşü ağır basmaktadır.Buralarda karşılaşmasa dahi hobicilerin evlerinde karşılaşacaktır.

 

Türkiyede balık ithalatının olmaması bu hobide Türkiye'yi 20 sene geriye götürecektir.Bunu hiç kimse istemez.Ancak ithalattaki avantajlar ve bazı eksikliklerin Türkiyedeki üretimi vurduğu da bir gerçektir.

 

Üretimin evin bir bölümünde, kaliteli ve üretimi zor türlerin getirilerek doğru üretim teknikleri ile kaliteli olarak üretilmesi şu andaki piyasa koşullarında en iyi yöntem olarak görülmekte.Ancak bu üretim çoğalmalı ve kooperatifleşme şeklinde organize olursa Türkiyedeki üretim belli noktaya gelebilir.Elbette bu yönde bir gelişim isteniyor ve böyle bir irade gösterilebiliniyorsa.

 

Zannediyorum ki Sayın Tamer Ballıcalı bu konuda bizlerin(benim yaş kuşağımın) 3. nesil olduğunu ve 4. nesil alttan gelen akvaristlerin bu konuyu çok daha iyi ilerleyen yıllarda geliştireceğini belirtmişti.Şu anda piyasayı ve hobi içindeki organizasyonları iyi koklayabilen Tamerin bu tesbitine katılıyorum ve de ekliyorum;

 

Bizler eğer temellerini sağlam atabilirsek 4. nesil akvaristler üstüne binalar ve gökdelenler kuarabilir.

 

Şu andaki koşullarda büyük üretimhanelerin kurulması imkansız.Olan bir tanedir ve şu anda hala ayakta durabilmesi de taktire şayandır.Tabiki devlet teşviki de buna yardımcı olmaktadır.