Nijer Nehri ve Diğer Batı Afrika Nehirleri

Bu bölüm hazırlanma aşamasındadır. Önerilerinizi ve gördüğünüz eksiklikler ile hataları buraya tıklayarak bize yazabilirsiniz.

Kamerun - Kamerun Nehri
4000 km'yi aşan uzunluğu ile Nijer Nehri, Batı Afrika'nın en uzun nehridir. Gine'de doğup Nijerya üzerinden Gine Körfezi'ne sularını boşaltan Nijer Nehri ilginç bir şekilde kıyıda değil iç kesimlerde bir delta oluşturur. Adını Coğrafi Keşifler ile buraya gelen Portekizlilerin kendi dillerinde "siyah/kara" anlamına gelen "negro" sözcüğünden almıştır. Aynı Güney Amerika'daki Rio Negro'da olduğu gibi adını suyunun siyahlığından almaktadır. Aslında adında su özelliklerine dair bizlere ipucuları gizlidir. Nijer Nehri'nin suları blackwater (koyu su/siyah su) özelliği gösterir. Bunun nedeni aynı Amazon'un kollarında olduğu gibi yağmur ormanlarının içinden geçerek kuruyan ve çürüyen organik orman materyallerinin suya karışması ve deltanın başladığı yerde akış hızının düşerek bu organik yükü biriktirmesidir. Suyun pH derecesi yer yer 5,5'e kadar düşerken ölçülen en yüksek değer 6,8'dir. Suyun genel olarak asidik değer göstermesinin bir diğer nedeni de yıl boyu nemli ve yağışlı iklimin toprağın karakterini asidleştirirken yağışla gelen suyun toprak tarafından filtrelenip asdik karakter kazanarak nehre ulaşmasıdır. Zaten toprağın esas unsurunu oluşturan ana kayaçlar asidik volkanik kayaçlardır.

Peki Nijer Nehri'nin su altı görünümü nasıldır? Nijer Nehri'nden bir kesidi akvaryumumuzda nasıl gösterebiliriz? Nijer Nehri geniş bir araziyi etki altına almaktadır. Bu yüzden pek çok farklı su altı manzarası ile karşılaşaniliriz: Deltanın olduğu yerde sazlık/bataklık bir alan, akış hızının arttığı yerde aşınmış, yuvarlak hatlı kayaçların olduğu bir alan, Gine Körfezi'nden Atlas Okyanusu'na döküldüğü yerde mangrowe vb. Ancak ülkemizde ve yurtdışında hobicilere ulaşan Nijer Nehri akvaryum balıklarının yaşam alanı belirlidir. İlk kısımda bahsettiğimiz gibi Nijer Nehri yağmur ormanlarının içinden, volkanik kayaçların oluşturduğu bir topografyanın üzerinden akar. Yağmur ormanından nehre devrilmiş veya sürüklenmiş ağaç parçaları ve dalları sık sık görülür. Ayrıca bahsettiğimiz araziden yola çıkarak lav taşı gibi volkanik kayaçları kullanabiliriz. Granit ve andezit de asit karakterli volkanik kayaçlardır. Akvaryumun dizaynında bu kayaçlar ve akvaryum için uygun kökler kullanılmalıdır.

Nehir zaman zaman hiç güneş ışığı alamayacak kadar sık bir orman örtüsüyle kapatılsa da bitki çeşitliliği de oldukça fazladır. Su içersinde nymphaea türleri ile crinum türerine sıklıkla rastlanılır. Afrika denilince akvaryum bitkisi olarak zihinlerde ilk beliren bitki olan anubias genelde nehir ve yağmur ormanının kesiştiği kıyı kesimlerde submers ve emers olarak bulunur. Barteri var. barteri, barteri var. nana, gigantea, caladiifolia, hastifolia Nijer Nehri'nin bir kesidini taklit edeceğimiz biyotop akvaryumlarında kullanabileceğimiz anubias türleridir. Bunun haricinde bolbitis heudelotii yine akvaryum içinde veya dışında kullanabileceğimiz bir Nijer Nehri bitkisidir. Bitki seçimine yönelik bilgilerden sadece bir biyotop akvaryumu değil bir biyotop paludaryumu da kurulumu yapabileceğimizi çıkarabiliriz.

Saydığımız bitkilerin profillerine bakacak olursak ışık ve besin ihtiyaçları oldukça düşük olduğunu görebiliriz. Nehrin zaman zaman yağmur ormanı tarafından güneş ışınlarından mahrum bırakılması ve zaten suyun organik yük nedeniyle koyulaşan renginin güneş ışınlarını absorbe etmesi nedeniyle nehrin içi çok aydınlık değildir. Bu bitkiler de bu sebeplerden dolayı az ışıkla yaşayacak şekilde evrimleşmiş türlerdir. Bu yüzden kurulacak akvaryumun loş bir aydınlatmaya sahip olması gerekmektedir.

Kullanılacak bitki türlerinin pek çoğu rizomlu, yani kuma gereksinim duymayan bitkilerdir. Kum seçimde bitkilerden çok salınım yapmamasına ve kullandığımı taşlara uygun görüntüde olmasına dikkat etmeliyiz. Daha önce suyun kimyasal yapısından bahsetmiştik. Suyun yumuşak yapısını değiştirmeyecek bir kum seçmeliyiz. Ayrıca doğada ince unsurların çevresindeki iri unsurların aşınmasıyla oluştuğunu unutmamalıyız. Kumun ve taşların renk ve cins bakımından uyumu daha doğal ve daha başarılı bir biyotop kurmamızı sağlar. Kuru yaprak ve peat moss tarzı ürünler yine doğal ortamı taklit etmemizde bize yardımcı olacak olan ürünlerdir. Su sıcaklığı 27 derece, pH 6, iletkenlik ise 18 mikrosiemens/cm yani oldukça düşüktür. Filtrasyonun akıntısı akıntı olarak yeterli gelecektir. Oldukça ince kum kullanılırsa Pelvicachromis taeniatus gibi türlerin kumu ağzından atıp solungaç boşluğundan bırakma hareketleri gözlemlenebilir.

Nijer Nehri nispeten ufak tatlı su balıklarının yaşadığı bir yerdir. Akvaryum piyasasında tropikal türler içersinde Amazon balıkları ön plana çıksa da oldukça orjinal türler Nijer Nehri'nde de mevcuttur. Afrika kelebek balığı, Fahaka balon balığı, fil balığı vücut formları açısından olukça ilginç canlılardır. Epiplatys, fundulopanchax ve aphyosemion sınıfı çok yıllık killifishler Nijer Nehri'de yaşamaktadır. Ülkemizde en bilinen örneği kribensis (pelvicachromis pulcher) olan pelvicachromislerden pulcher, subocellatus ve taeniatus Nijer Nehri'nin cüce cichlidleridir. Yine ülkemizde en bilinen türü mücevher olan hemichromisler Nijer Nehri'nin özellikle delta kısımlarında yaşar. Sürü balığı olarak bir sazansı olan barbus donaldsonsmithi ve bir tetra olan brycinus longipinnis, elektrikli yılan balığı olan Isichthys henreyi Afrika nehrinde bulunan Parachanna africana Nijer Nehri'nin akvaryum ortamında beslenebilen diğer sakinleridir.

Biyotoptan Görüntüler

Biyotoptaki Balıklar

Biyotoptaki Bitkiler

Kaynakça:
- Bleher's Biotope's
- Tanganyikan Cichlid in Their Natural Habitat
- Malawi Cichlid in Their Natural Habitat
- Chris Lukhaup
- Peter Barnes
- Hans van Heusden
- Monga Bay Biotopes

Üye Yorumları