Lepistes Akvaryum

Arkadaşlar lepistes akvaryumu için canlı bitki önerebilir misiniz ?

Saz, subulata, anubias, java moss, riccia, ceratopteris cornuta...

[K]ALINTI[/K]
Akvaryum hobisine yeni giriş yapmış ve bitki bakmak isteyen arkadaşlar için umarım bu konu yararlı olur. Bu konuyu açmamdaki en büyük neden budur. Çünkü özellikle yeni başlayanların klasik sorusudur bu: “Bakımı kolay bitkiler hangileridir?”. Bu konu bu soruya toplu bir cevap niteliği taşımaktadır. Özellikle konuyu biraz hikayeci, biraz da bilimsel anlattım ki herkes sıkılmadan, eğlenip bilgi kazanabilsin.
Öncelikle akvaryum hobisinde şöyle yanlış bir tanım dikkatimi çekti:

“Işık, gübre, CO2 istemeyen bitkiler bakması kolay bitkilerdir.”

Aslında bu yanlış bir tanımdır. Şöyle:

Dünya üzerinde üç şekilde beslenen canlı tipi vardır. Heterotrof, saprafit ve ototrof beslenen canlılar bunlardandır. Bitkiler ototrof olarak beslenen canlılar grubuna girerler. Ototrof olarak beslenen canlılar ışığı kullanarak kendi besinlerini sentezleyen canlılardır. Işık olmaz ise bu tür canlılar kendi besinlerini üretemezler ve bu yüzden ölürler. Yani bütün ototroflar ışık isterler. Tanımdaki yanlışlık ise “Işık istemezler.”dir. Ama şöyle de bir durum var. Her bitkinin ışık ihtiyacı ve istediği ışık tonu farklıdır. Yani normal tasarruflu ampulle de bakabileceğiniz bitkiler var, en ağır T5ler ile bakılan bitkiler de var. Ayrım burada yapılmalıdır. Gübre ve CO2 konusunda ise şöyle bir durum var. Işık olayındaki gibi bazı bitkiler az bir ek besin kaynağı ile yaşayabilecekken, bazıları çok fazla ek besine ihtiyaç duyar. Akvaryuma ne kadar canlı ekleseniz de bitkileriniz için o doğal beslenme düzenini oluşturamazsınız. Yani bitkileriniz sizin akvaryumunuza katacağınız ek besinlere ihtiyaç duyacaktır. Ama öncede belirttiğim gibi, az kaynak ile de hayatta kalacak bitkiler vardır ama bu tamamen kaynak istemedikleri anlamına gelmez.

Merak etmeyin Biyoloji dersine girmediniz . Asıl konuya dönecek olursak bu kaynakların azından yararlanabilecek bakımı kolay bitkileri sizlere tanıtacağım. İsterseniz başlayalım.

Egeria densa (ELODEA)



Herhalde bütün bitkicilerin zamanında bakmış olduğu ve de hala baktıkları efsane bir bitkidir. Aslında elodea sandığımızdan daha uzun bir süredir hobimizin içerisinde. Kaynaklara göre Osmanlı süs havuzu bitkilerinin vazgeçilmelerinden biri de elodealardır. Atalarımızın bu bitkiyi seçmelerinin aslında bir nedeni vardır. Elodea canlı bir nitrat vakumudur ve bu sayede hem suyu temizler, hem de yosun oluşumunu engeller. Ayrıca şeffaf yeşil yaprakları ile de çok güzel bir görüntüsü vardır. Asıl konuya gelirsek elodeayı normal ampulle, ısıtıcısız ve kumu bile olmayan akvaryumlarda bakanlara rastladım. Bu da elodeayı listemize ekliyor. Ayrıca pek çok kişinin bitkiliye ilk başladığı bir bitkidir.

Ceratophyllum demersum (Tilkikuyruğu / Çam)



Tilkikuyruğu kolay su bitkilerinin şahıdır. Sık ekildiğinde hem güzel bir manzara sağlar, hem de yavrular için doğal bir barınak oluşturur. Sudaki besinleri hızlıca tüketir ve kısa sürede akvaryumu kaplar. İyi bir ışıklandırma ile büyümesini durdurabilmek imkansız hale gelir. Düşük sıcaklıklarda bile hayatta kalabilen bu bitki tam bir “survivor”dır. Eğer akvaryuma alışırlarsa sürgünler ardı, ardına uzar.

Cabomba carolinana (Cabomba)





Benim şahsen en sevdiğim bitkidir. Bakımı kolay bir bitkidir ama kaliteli bir ışıklandırmaya ihtiyaç duyar. Muhteşem derecede dekoratif bir bitki olan cabomba, yine güzel bir yavru saklayandır. İyi bir ışıklandırma ile akvaryumun tamamını işgal eder. Yalnız narin yapraklarını otçul balıklar yiyebilir veya yapraklar kopabilir. Bu yüzden akıntısız akvaryumlarda bakılmalıdırlar. İyi bakıldıkları zaman yüzeyde çiçek açarlar.

Hygrophila corymbosa (Limon)



Muhteşem görünüşü ve geniş yaprakları ile limon bitkisi bir farklıdır. Genellikle dik bir şekilde değil, eğimli bir şekilde gelişim gösterirler. Yalnız yüksek ışıklandırma hem bitkinin geniş yapraklarının yosun tutmasına, hem de büyümesine neden olduğundan daha sonra gübre takviyesine ihtiyaç duymasına sebep olacaktır. Ayrıca sudaki demir miktarı fazla olursa bu bitkinin kızarmasına neden olur. Özellikle dikim yapılırken arka plana dikilmesi daha yararlı olacaktır. Bu bitkinin tütün adında aşka bir versiyonu daha vardır.

Hygrophila polysperma Ceylon (Zeytin)



Kimilerini göre kolay grubuna girmeyen bir bitki olan zeytini ben buraya yerleştirme gereği duydum. Zeytinin akvaryumlarda yetiştirilen iki farklı türü vardır. Bunlardan biri yukarıda resimleri bulunan “yeşil zeytin”, diğeri ise yaprakları üzerinde pembe izleri bulunan “damarlı zeytin”dir. Işık bu bitkilerde önemli bir faktördür. Işık sayesinde bitkinin renkleri daha bir öne çıkar. Normalde ışıksız ortamda bu bitkilerin renkleri soluktur.

Hygrophila difformis (Çınar)



Çoğu hobicinin bu işe ilk başladığı bir bitki türüdür. Özellikle akvaryumlarda biyolojik dengeyi oturtmakta yardımcı olur. Düşük sıcaklıklara karşı toleranslı, yüksek sıcaklıklarda ise eriyen bir bitkidir. İhtiyaç duyduğu kaynaklar sağlandığına ufak bir daldan, bir ormana dönüşür. Dekoratif görünüşü de unutulmamalı. Yine bazı otçul balıklara dikkat edilmesi gerekebilir.

Ludwigia repens (Gül)



Bu muhteşem bitkiler öyle ki adlarını aldıkları kara bitkileri ile resmen güzellik yarışına girebilecek kadar harikadırlar. Muhteşem pembemsi kırmızı renkleri ile akvaryumlara renk katarlar. Gerekli kaynaklar sağlandığında çok güzel bir gelişim gösterirler. Yalnız saç yosunundan muzdarip olabilirler. Ayrıca daha sonra çıkardığı kök saçaklarda kötü bir görüntü oluşturabilir. Bu kök çıkarılan yerlerden budanabilirler.

Hydrocotyle leucocephala





Bana kalırsa tam bir nano bitkisidir. Ama büyük akvaryumlarda istenilirse tekli, istenilirse de grup halinde dikilebilir. Doğal ortamların taklidi için çok uygundur. Yüzeye çıkmış yaprakları gölgelikler oluşturduğu gibi ufak balıklar içinde saklanma alanı oluşturur. Yumuşak yaprakları otçul balıklar için mamaya dönüşebilir. Ayrıca yüksek sıcaklıklarda eriyip yok olurlar.

Bacopa caroliniana (Aşk merdiveni)





Oval ve sert yaprakları ile çok dekoratif duran bir bitkidir. Uygun kaynaklar sağlanırsa tek bir daldan, bir ormana dönüşür. Düşük şartlarda da gelişim göstermesine rağmen diğer bütün bitkilerde olduğu gibi bu bitkilerde de CO2 ve gübre daha hızlı gelişim sağlar. Yüzeye yaklaşınca mor çiçekler açan bu bitki gelişimini su dışında da devam ettirebilirler. Tam bir köşe bitkisidir.

Cryptocoryne türleri

Crytocoryne Undulata



Crytocoryne Balansae



Bu bitki grubunun bütün türlerini incelemeye kalkarsak işin içinden çıkamayız. Bu yüzden bu grubun genel özelliklerini sayıcağız. Şöyle:

Bu bitki grubunun farklı üyelerinin farklı şekilleri ve görünüşleri vardır. Çoğunlukla bu bitki grubu çok fazla ek ihtiyaç istemezler. Bir tek gelişimlerinde belki demir mineraline ihtiyaç duyabilirler. Dikim yapıldıktan sonra kısa bir süre kendi hallerine bırakılmalıdırlar. Aksi takdirde sorun çıkarabilirler. Bu bitki grubunun bazı üyeleri fazla uzamadığından ön kısma dikilmesi gerekirken, kimi üyeleri ise çok uzadıkları için arka plana dikilebilir. Ayrıca yaprak özellikleri de farklılık gösterir. Mesela wendtii ve undulata gibi türler otçul balıklarla bakılamayacak kadar hassas yapraklara sahipken, balansae gibi türler ise tropheus ve Japon balığı gibi türler ile bakılabilecek kadar dayanıklıdır.

Vallisneria (Saz)







Yandan sürgün verip üreyen bir bitki türüdür. Bu sürgünleri kesip üretebilirsiniz. Gerekli kaynakları sağlarsanız kısa sürede bütün akvaryumu işgal edeceklerdir. Özellikle saçaklı yaprakları ile suyun yüzeyini kaplayacaklarından sık, sık budanmaları gerekebilir. Eğer budanmazlar ise diğer bitkilerin ışığını engelleyebilirler. Yaprakları sert ve dayanıklı olduğundan her türlü balık ile bakılabilirler. Aslında bu bitki grubunun da farklı türleri bulunmaktadır bunlara dev saz, cüce saz, burgulu saz gibi örnekler verilebilir. Ayrıca bu farklı türlerdeki bitkiler aynı grupta olmalarına rağmen yinede ihtiyaç bakımından zıt veya farklı istekleri olabilir. Yine hepsinin bakımı kolaydır ama yinede aldığınız bitkinin ihtiyaçlarını araştırıp akvaryumun kaynaklarını ona göre araştırın.

Microsorum pteropus (Java Eğreltiotu)





Java Fern - Windelov-

Birçok akvaryum ortamına kolay uyum sağlayabilen çok güzel bir bitkidir. Kuma dikili bir şekilde yetiştirenler ve hatta çok iyi verim alanlar da var. Fakat bana kalırsa işinize sağlama alıp eğrelti otlarını asıl misina yardımı ile bir taşa veya kütüğe bağlayın. Eğer kaynaklar sağlanırsa dört yaprak kısa zamanda yirmi yaprak oluyor. Özellikle yaprakların arkasından çıkan sürgünlerden keserek üretebilirsiniz. Size bir ipucu; Yeni çıkan sürgünleri biraz büyüyünce kesinki diktiğinizde gelişim daha hızlı olur. Farklı akvaryumlarda ve ekosistemlerde kolaylıkla bakılabilen bir bitkidir. Fakat geyik boynuzu yosunundan biraz muzdarip olma olasılığınız var. Windelov adı verilen ikinci bir türü vardır.

Moss Türleri

Akvaryum hobisi bünyesinde çok fazla moss türü vardır. Bunlar farklı özellikler ve ihtiyaçlar gösterebilirler. Ama mossların en büyük ihtiyacı ışıktır. Normalde bütün moss türlerinin gelişimi yavaştır fakat ışık bu gelişim hızını arttırabilir. Kökleri bulunmadığından kuma dikilemezler. Bu yüzden taşa veya kütüğe bir misina bağlamanız gerekmektedir. Karides akvaryumları için vazgeçilmez bitkiler olan mosslar, ayrıca yavru balıklarında saklanmaları için idealdir. Ayrıca formlarını ve güzelliklerini kaybetmemeleri için mosslarınızı gürleştiklerinde budamalısınız. Ama şunu belirtmeliyim ki her moss türünün huyları ve ihtiyaçları farklıdır bu yüzden bitkinizi almadan önce araştırma yapın.

Örnek moss türleri:



Anubias Türleri

Özellikle hobi içerisinde farklı boylarda ve farklı şekillerde birçok anubas türü bulunmaktadır. Fakat neredeyse bütün türlerin gereksinimleri aynıdır. Mesela bütün anubias türlerinde rizom adı verilen bir organ bulunmaktadır. Hobicilerin dikkat etmesi gereken husus ise bu organı eğer bitkiyi ekeceksek kumun üzerinde kalacak şekilde ekmeliyiz. Yoksa bitkimiz boğulur ve sonuç olarak ölür. Bu yüzden başka bir şıkta bitkiyi bir ip ya da misina yardımıyla bir kök ya da taşa bağlamaktır. Anubiasları akvaryumunuzun yarı gölge olan alanlara yerleştirmelisiniz. Aksi takdirde bitkinizin geniş yaprakları alg tutabilir. Eğer bitkinize iyi bakarsanız sizi kendilerine has görünümdeki çiçekleri ile onurlandırırlar. Bu bitkileri üretmek için bitkiniz çok büyüdüğü zaman rizomundan bölerek gerçekleştirebilirsiniz. Yavaş gelişim göstermelerine rağmen sağlıklı bir anubias yaprağı yıllarca kurumadan kalabilir.



Rotala Rotundifolia (Rotala Red)



Hobicilerin bitkiliye başladıkları zaman bakabilecekleri en estetik ve en güzel bitkilerdendir. Gelişimleri çok hızlıdır. Öyle ki High-Tech akvaryumlarda budama çok sıklaşan bir eyleme dönüşür. Aslında doğada bu bitkiler kısa ve oval yapraklara sahipken, akvaryum ortamına adapte olan bitkilerin yaprakları ince ve uzun bir şekli vardır. Yüksek ışık bu bitkilerin zamanla kızarıp daha güzel bir görünüşe sahip olmasına neden olur.