FRONTOSALARDA CİNSİYET AYRIMI

Alıntı:

 

Frontosalarda cinsiyet ayrımı biz Tanganyika’cılarda ve özellikle frontosa sevenler arasında hep bir merak ve araştırma konusu olmuştur. Bu konuda yaptığım araştırmaları, resimleri paylaşmak istedim.
Resimler çeşitli yabancı forumlardan, Eric GLAB ve Garry KRATOCHVIL’den, tercüme va alıntılar, yine Eric GLAB ve Garry KRATOCHVIL’den alınmıştır. Derleme ve eklemeleri ise tarafımdan yapıldı.
Frontosalarda cinsiyet ayrımı uzmanlar, ithalatçılar, üreticiler ve profesyonel akvaryumcular arasında bile zaman zaman %100 doğrulukla yapılamamaktadır. Bu cinsiyet ayrımının yapılamadığının değil, bunun zor olduğunun işaretidir.
Cinsiyet ayrımı yaparken aşağıdaki başlıklarda yer alan ipuçlarını kullanabiliriz. Ancak bütün bunlar balık en azından 10cm olana kadar efektif olmayacaktır.

 
1) Davranış: Eğer bir akvaryumu gözlemlemek için yeterli zamanınız varsa, sadece gözleme dayalı cinsiyet ayrımı yapma şansınız var demektir. Bu durum özellikle koloni beraber büyümüş, aynı akvaryumda, ortama alışacak kadar zaman geçirmişlerse geçerlidir.
Eğer en az 6 üyeden oluşan bir frontosa kolonisi beraber büyümüşse, en büyük olanın erkek olduğu hemen hemen kesin gibidir. Erkekler genellikle dişilerden daha hızlı büyür. Ebat olarak da erkek balıklar daha iridir. Bir erkek balık koloninin “alfa erkeği” olmak için agresiflik göstermelidir. Daha büyük olan balığın dominant olması ve dolayısıyla bu balığın erkek olma olasılığı çok yüksektir. Eğer koloniden alfa erkek ayrılırsa beta erkeklerden biri onun yerine geçip, alfa erkek olacaktır.
Bazen hobiciler kolonisindeki en büyük balığın erkek diğerlerinin dişi olduğunu zaneder. Bu durum kimi zaman geçerli olsa bile, çoğunlukla doğru değildir. Beta erkekler akvaryumda alfa erkek tarafından kovalanıp, hırpalanmaktan kaçındıkları için küçük kalırlar.
Erkekler birbiri arasında agresşflik gösterip, dişilerin gözüne girmeye çalışacaklardır. Aynı durum aynı yoğunlukta gözlemlenmese bile dişiler arasında da alfa ve beta kavramı vardır. Erkek balığın kur dansını yakalamak için sabırlı ve dikkatli bir şekilde gözlem yapmanız gerekir. Erkek balık yavaşca yana yatıp, yüzgeçlerini kapatır. Bunu takiben akvaryum tabanında dairesel bir süpürme hareketi yapar. Frontosalarda bu hareketleri yakalamak diğer chichlid türlerine göre oldukça zordur.
Genellikle satıcılar ellerindeki frontosa kolonilerindeki dişi balık sayıları konusunda oldukça iyimserdir. Bu nedenle hobicilerin güvenilir satıcılarda alışveriş yapmaları önem kazanır.

2) Kafa yapısı: Frontosaların kafasındaki kambur, sırt kaslarının bir uzantısıdır. Yaşlı ve dominant erkeklerde çok görkemli kafa kamburlarının olduğu bir gerçektir. Yine de bu kesinlikle cinsiyet ayrımı yapılmasını sağlamaz. Bir çok hobiciyi, balığın erkek olduğuna inandıracak kadar kafa kamburuna sahip dişi balıklar vardır. Bunun yanısıra neredeyse hiç kafa kamburuna sahip olmayan erkek balıklarda mevcuttur ki bunlar genellikle beta erkeklerdir. Sonuç olarak bütün yetişkin frontosalar az yada çok kafa kamburuna sahiptir. Kafa kamburu frontosaların türlerine görede değişiklik gösterir. En gösterişli kafa kamburları Brundilerde bulunurken, bunları Mpimbwe ve Zaireler takip eder.

3) Vental Bölgenin İncelenmesi: Vental (üreme) organlarının incelenmesi frontosalarda cinsiyet ayrımı için en güvenilir metoddur. Bu metoddaki güvenilirlik, uygulayanın tecrübesi artıkça yükselir. Ayrıca incelenen balık ne kadar büyükse işlem o derecede kolaylaşır. Doğum yapmak üzere olan bir dişi balıkta bu gözlem akvaryum içinde dahi yapılabilir. Aşağıda doğum yapmak üzere olan dişi balıkların yumurta tüplerinin örnek resimleri vardır;
http://img88.imageshack.us/img88/982...bedown13ad.jpg
http://img88.imageshack.us/img88/336...bedown25fp.jpg
http://img83.imageshack.us/img83/126/fmtubedown36bz.jpg
http://img87.imageshack.us/img87/801/fmtubedown49fh.jpg
http://img88.imageshack.us/my.php?im...bedown53yw.jpg
Aşağıdaki fotoğraf akvaryum ortamındaki erkek balığın üreme bölgesi göstermektedir.
http://img92.imageshack.us/img92/7369/mtubedown10qz.jpg

Aşağıdaki iki fotoğrafdan birincisi dişi 2. si erkek balığa aittir. Her balıkda da vental bölgede iki delik bulunmaktadır. Üstdeki delik anüs, altdaki delik ise üreme organıdır. Resimlere dikkatli baktığımızda dişi balığın üreme organının yuvarlak hatlı, erkek balığınkinin ise üçgensel olduğunu fark ederiz. Bazı balıklarda bu ayrımı yapmak zor olsa bile zamanla bu konuda tecrübe kazanılır. Bu fotoğrafdakiler zor örneklerdendir. 3. fotoğrafda soldaki erkek olmak üzere iki balık beraber gösterilmiştir.
http://img88.imageshack.us/img88/5918/ventingfm19vk.jpg
http://img87.imageshack.us/img87/7360/ventingm19ox.jpg
http://img38.imageshack.us/img38/806...ngboth19qv.jpg

 

Daha net ayrımı ise aşağıdaki fotoğraflarda görebilirisiniz.

 

Bu metodla koloninin cinsiyet ayrımını yaparken büyüteç ve 4 adet kova bulundurmanızı tavsiye ederim. 1. kovaya cinsiyet ayrımı yapılacak balıkları, sağınızdaki kovaya erkekleri, solunuzdaki kovaya ise dişileri koyabilirsiniz. 4. kovada ise ilk anda karar veremediğiniz balıklar konabilir. Dikkat edilmesi gereken nokta, balığı incelerken elinizin ıslak olması, balığı 30 saniyeden fazla su dışında tutmamanız ve bir balığı aynı gün içinde 3’den fazla incelememeniz gerekliliğidir.